Gazeta PodatkowaZ dniem 1 stycznia 2013 r. katalog świadczeń opiekuńczych, przewidzianych w ustawie o świadczeniach rodzinnych, został uzupełniony nowym świadczeniem. O specjalny zasiłek opiekuńczy, bo o nim tutaj mowa, mogą ubiegać się osoby rezygnujące z pracy zarobkowej w celu zapewnienia opieki m.in. nad członkiem rodziny, którego niepełnosprawność powstała po ukończeniu odpowiednio 18 lub 25 lat. Aby świadczenie to zostało im przyznane, muszą jednak spełnić określone warunki, w tym m.in. kryterium dochodowe.

Nowe świadczenie

Do końca ubiegłego roku wszystkie osoby, które zrezygnowały z aktywności zawodowej, aby zaopiekować się niepełnosprawnym członkiem rodziny, mogły uzyskać prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Świadczenie to było przyznawane niezależnie od:

  • wieku osoby wymagającej opieki, a właściwie momentu powstania jej niepełnosprawności,
  • sytuacji finansowej osoby sprawującej opiekę i osoby wymagającej opieki.

Z dniem 1 stycznia 2013 r., za sprawą art. 1 pkt 5 ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw, zwanej dalej ustawą nowelizującą, wprowadzono jednak ograniczenie w prawie do świadczenia pielęgnacyjnego. Obecnie mogą na nie liczyć jedynie osoby niepodejmujące lub rezygnujące z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą, której niepełnosprawność powstała:

  • nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
  • w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, przy czym nie później niż do ukończenia 25. roku życia.

W głównej mierze prawo do tego świadczenia uzyskują rodzice i opiekunowie dzieci legitymujących się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności:

  • stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz
  • stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Dla sprawujących opiekę nad innymi (niż wymienione wcześniej) osobami wprowadzono nowe świadczenie – specjalny zasiłek opiekuńczy. Zasady jego przyznawania zostały określone w art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Dochody rodziny osoby wymagającej opieki brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego
Osoba wymagająca opieki Członkowie rodziny, których dochody są uwzględniane Osoby niezaliczane
do członków rodziny

małoletnia

osoba wymagająca opieki,
rodzice osoby wymagającej opieki,
małżonek rodzica osoby wymagającej opieki,
osoba, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko,
pozostające na utrzymaniu ww. osób dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia
dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego,
dziecko pozostające w związku małżeńskim,
pełnoletnie dziecko posiadające własne dziecko,
rodzic osoby wymagającej opieki zobowiązany tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz

pełnoletnia

osoba wymagająca opieki,
małżonek osoby wymagającej opieki,
osoba, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko,
pozostające na utrzymaniu ww. osób dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia
dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego,
dziecko pozostające w związku małżeńskim,
pełnoletnie dziecko posiadające własne dziecko

 

Kryterium dochodowe

Przede wszystkim, aby uzyskać prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, dochód w przeliczeniu na osobę nie powinien przekroczyć kwoty ustalonej jako kryterium dochodowe dla celów przyznania zasiłku rodzinnego, gdy członkiem jest dziecko niepełnosprawne, która obecnie (do 31.10.2014 r.) wynosi 623 zł. W tym przypadku jednak brany jest pod uwagę łączny dochód:

  • rodziny osoby sprawującej opiekę oraz
  • rodziny osoby wymagającej opieki.

Zasada ta obowiązuje także wówczas, gdy prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego ustala się na osobę znajdującą się pod opieką opiekuna prawnego lub umieszczoną w rodzinie zastępczej spokrewnionej w rozumieniu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Przekroczenie wskazanego progu dochodowego skutkuje odmową prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, choć istnieje pewne odstępstwo od tej zasady, przewidziane w art. 16a ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Dotyczy to sytuacji, gdy kwota tego przekroczenia jest niższa lub równa wartości odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który specjalny zasiłek opiekuńczy jest ustalany (obecnie 77 zł). Otóż w takim przypadku świadczenie to przysługuje, o ile było należne w poprzednim okresie zasiłkowym.

Przy czym przekroczenie dochodu w kolejnym roku kalendarzowym uniemożliwi jego przyznanie na następny okres zasiłkowy.

 

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 520 zł miesięcznie.

 

Świadczenie na wniosek

Specjalny zasiłek opiekuńczy przyznawany jest na wniosek zainteresowanego, do którego należy załączyć stosowne dokumenty. Ich szczegółowy wykaz został określony w § 7 ust. 2 z uwzględnieniem § 2 ust. 2 pkt 5 i 7 oraz § 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r. poz. 3).

Wzór wymaganego wniosku został określony w załączniku nr 17 do wymienionego rozporządzenia, a dostępny jest m.in. na stronie internetowej naszego Wydawnictwa: www.gofin.pl.

Co do zasady, omawiane świadczenie przyznawane jest na okres zasiłkowy, obejmujący okres od 1 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego. Podstawą do ustalenia stosownych uprawnień jest dochód rodziny uzyskany w roku poprzedzającym dany okres zasiłkowy. Przykładowo, ustalając prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego od 1 kwietnia do 31 października 2013 r., a więc na okres przypadający w okresie zasiłkowym 2012/2013, organ właściwy weźmie pod uwagę dochody rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny wymagającej opieki uzyskane w 2011 r.

Zachowanie nabytych uprawnień

Osoby, które uzyskały prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie dotychczasowych przepisów, tj. art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2013 r., za sprawą art. 11 ustawy nowelizującej mogą korzystać z tego świadczenia do dnia 30 czerwca 2013 r., o ile w tym czasie będą spełniać kryteria określone w dotychczasowych przepisach.

Dotyczy to wszystkich uprawnionych, a więc zarówno spełniających warunki do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego na nowych zasadach lub specjalnego zasiłku opiekuńczego (świadczenia te zostaną im przyznane – na ich wniosek – począwszy od 1 lipca 2013 r.), jak i niespełniających warunków do przyznania żadnego z tych świadczeń.

 

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 ze zm.)

Ustawa z dnia 7.12.2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1548)

 

autor: Bożena Dziuba

Gazeta Podatkowa nr 37 (974) z dnia 2013-05-09

Świadczenia chorobowe dla pracowników. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl

Jeden komentarz

  1. Jerzy Winiarz 22 lipca 2013 22:30

    mam babcie ktora sie opikuje dobrych pare lat, a babcia ma 93 lata ma grupe inwalidzka ze stopniem znacznym i bylem w gminie o wniosek o opiekuncze oni mi powiedzieli ze ojciec musi miec tez grupe inwalidzka a jest na recie chorobowej bo byl cale zycie rolnikiem i tez choruje od paru lat i ze ja musze zwolnic sie z pracy a ja nie pracuje prosze mnie uswiadomic babcia ma problemy z nadcisnieniem wiec ja nie moge podjac pracy nawet na miesiac bo czesto worze ja po lekarzach .

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>