Podstawowym terminem zwrotu VAT jest termin 60-dniowy, liczony od dnia złożenia deklaracji VAT. Termin ten może zostać skrócony do 25 dni na wniosek podatnika, o ile spełnione są przesłanki wymienione w art. 87 ust. 6 ustawy o VAT. Ponadto od 1 lipca 2018 r. z uwagi na wprowadzenie mechanizmu podzielonej płatności podatnicy mogą wykazać nadwyżkę VAT naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek VAT w terminie 25 dni.
Zwrot na wniosek podatnika
Zwrot w terminie 25-dniowym, na podstawie art. 87 ust. 6 ustawy o VAT, na wniosek podatnika, jest stosowany w przypadku gdy:
1) kwoty podatku naliczonego wykazane w deklaracji podatkowej, z wyłączeniem kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, nierozliczonej w poprzednich okresach rozliczeniowych, wynikają z:
a) faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone za pośrednictwem rachunku bankowego podatnika albo rachunku podatnika w SKOK, wskazanego w zgłoszeniu identyfikacyjnym,
b) pozostałych faktur dokumentujących należności, jeżeli łączna kwota tych należności nie przekracza 15.000 zł,
c) dokumentów celnych, deklaracji importowej oraz decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34, i zostały przez podatnika zapłacone,
d) importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a, WNT, świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca, jeżeli w deklaracji podatkowej została wykazana kwota podatku należnego od tych transakcji,
2) kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, nierozliczona w poprzednich okresach rozliczeniowych i wykazana w deklaracji, nie przekracza 3.000 zł,
3) podatnik złoży w urzędzie skarbowym dokumenty potwierdzające zapłatę podatku za pośrednictwem rachunku bankowego (lub rachunku w SKOK),
4) podatnik przez kolejne 12 miesięcy poprzedzające bezpośrednio okres, w rozliczeniu za który występuje z wnioskiem o zwrot w terminie 25 dni:
a) był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,
b) składał za każdy okres rozliczeniowy deklaracje VAT, o których mowa w art. 99 ust. 1-3 ustawy o VAT.
Aby podatnik mógł otrzymać zwrot w ciągu 25 dni od dnia złożenia deklaracji, musi spełnić wszystkie powyższe warunki. Ponadto musi wraz z deklaracją podatkową, w której żąda zwrotu w przyspieszonym terminie, złożyć stosowny wniosek w tej sprawie (VAT-ZT).
Wzory formularzy dla celów VAT dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Podatek VAT.
Jak wskazano wcześniej, jednym z warunków, jakie musi spełnić podatnik ubiegający się o zwrot VAT w terminie 25-dniowym, jest to, że kwoty podatku naliczonego, wykazane w deklaracji VAT (z wyłączeniem kwoty podatku naliczonego lub różnicy podatku, nierozliczonej w poprzednich okresach rozliczeniowych i wykazanej w deklaracji) muszą wynikać m.in. z:
a) faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone za pośrednictwem rachunku bankowego podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju albo rachunku podatnika w SKOK, której jest członkiem,
b) faktur, innych niż wymienione w lit. a), dokumentujących należności, jeżeli łączna kwota tych należności nie przekracza 15.000 zł.
Pojęcie „faktury inne niż wymienione w lit. a)” dotyczy faktur dokumentujących należności (o łącznej kwocie nieprzekraczającej 15.000 zł), niezapłaconych przez podatnika lub zapłaconych, jednak nie za pośrednictwem rachunku bankowego w banku albo rachunku w SKOK, lecz w inny sposób, np. w drodze kompensaty należności.
Kompensata należności
Stanowisko zaprezentowane powyżej zostało potwierdzone w odpowiedzi Ministerstwa Finansów z dnia 22 lutego 2017 r., nr AP10.054.3.2017, na interpelację poselską nr 9500, w której wyjaśniono, że omawiane regulacje w pewnym zakresie wprowadziły ułatwienie w stosunku do warunków zwrotu przyspieszonego, obowiązujących do końca 2016 r., bowiem nie pozbawiają podatnika prawa do zwrotu w terminie 25 dni, w przypadku nieopłacenia w ogóle należności wynikających z faktur, których łączna wartość w okresie rozliczeniowym nie przekracza 15.000 zł lub uregulowania należności z takich faktur w drodze kompensaty. W stanie prawnym obowiązującym przed 1 stycznia 2017 r. podatnik musiał opłacić wszystkie faktury ujęte w deklaracji, w tym za pośrednictwem rachunku, a kompensata należności nie była możliwa.
W związku z tym podatnicy dokonujący kompensaty należności mają prawo do zwrotu VAT w terminie 25 dni, pod warunkiem że wartość faktur dokumentujących te należności nie przekroczy 15.000 zł oraz spełnią pozostałe warunki określone w art. 87 ust. 6 ustawy o VAT.
Podzielona płatność a przyspieszony zwrot
Od 1 lipca 2018 r. w ustawie o VAT wprowadzono nowe rozwiązanie, tzw. mechanizm podzielonej płatności. Polega on na tym, że płatność za nabyty towar lub usługę dokonywana jest w taki sposób, że zapłata odpowiadająca wartości sprzedaży netto jest płacona przez nabywcę na rachunek rozliczeniowy dostawcy lub rozliczana w inny sposób, natomiast pozostała zapłata odpowiadająca kwocie podatku VAT jest płacona na specjalny rachunek bankowy dostawcy – rachunek VAT.
W związku z wprowadzeniem tego mechanizmu zmianie uległo również brzmienie art. 87 ustawy o VAT. Jeżeli podatnik wystąpi z wnioskiem złożonym wraz z deklaracją VAT o zwrot różnicy podatku na rachunek VAT, wówczas zwrot taki dokonany zostanie w terminie skróconym do 25 dni, licząc od dnia złożenia rozliczenia. Termin ten nie jest uzależniony od tego, czy faktury, z których wynikać będzie wykazany podatek naliczony, zostaną zapłacone z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności oraz od spełnienia warunków wskazanych w art. 87 ust. 6 ustawy o VAT. Zatem nawet, gdy podatnik w ogóle nie będzie dokonywał płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, i tak ma prawo wystąpić z wnioskiem o zwrot całej nadwyżki VAT na rachunek VAT w przyspieszonym terminie.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.)
autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 64 (1521) z dnia 2018-08-09