W celu zapewnienia podatnikom ochrony i umożliwienia prawidłowego przyporządkowania stawki VAT do towaru lub usługi, w ustawie o VAT znajduje się rozdział pt.: „Wiążąca informacja stawkowa”. WIS jest decyzją wydawaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, na potrzeby opodatkowania VAT dostawy, importu, WNT albo świadczenia usług. Od 1 stycznia 2021 r. weszły w życie istotne zmiany dotyczące WIS.

WIS do PKWiU

Jak wynika z art. 42a ustawy o VAT, WIS zawiera:

1) opis towaru albo usługi będących przedmiotem WIS,

2) klasyfikację towaru według działu, pozycji, podpozycji lub kodu Nomenklatury scalonej (CN) albo według działu, grupy, klasy, kategorii, podkategorii lub pozycji PKWiU albo według sekcji, działu, grupy lub klasy PKOB albo usługi według działu, grupy, klasy, kategorii, podkategorii lub pozycji PKWiU, niezbędną do:

a) określenia stawki VAT właściwej dla towaru lub usługi,

b) stosowania przepisów ustawy o VAT oraz przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie w przypadku, o którym mowa w art. 42b ust. 4 ustawy o VAT,

3) stawkę podatku właściwą dla towaru albo usługi.

W związku z tym WIS może być również wykorzystywana przez podatników na potrzeby stosowania przepisów w zakresie VAT, które tę klasyfikację przywołują, np. na potrzeby stosowania MPP czy zwolnienia podmiotowego. Należy jednak zwrócić uwagę, iż przepisy te przewidują również klasyfikowanie towarów według PKWiU (np. w załączniku nr 15). Natomiast na mocy obowiązującego do końca 2020 r. brzmienia art. 42a ustawy o VAT nie było możliwe wydanie WIS zawierającej klasyfikację towaru według klasyfikacji innej niż CN albo PKOB.

Dlatego zmieniono brzmienie art. 42a pkt 2 ustawy o VAT poprzez wprowadzenie zmiany do wyliczenia polegającej na dodaniu wyrażenia, iż WIS zawiera również klasyfikację towaru według działu, grupy, klasy, kategorii, podkategorii lub pozycji PKWiU.

Zmiana ta ma zastosowanie także do postępowań w sprawie wydania WIS wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej.

Odmowa wydania WIS

Wnioskodawca występujący o wydanie WIS składa oświadczenie – pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń – że w dniu złożenia wniosku, w zakresie przedmiotowym wniosku, nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa ani celno-skarbowa oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego. Wynika to z art. 42b ust. 3 ustawy o VAT.

W art. 42b dodano ustęp 8a, zgodnie z którym nie wydaje się WIS, jeżeli zakres przedmiotowy wniosku o wydanie WIS w dniu złożenia tego wniosku jest przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego. W tym przypadku wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie (art. 42b ust. 8b).

Celem tej zmiany jest uniemożliwienie wydawania rozbieżnych rozstrzygnięć przez organy podatkowe. Wydający decyzję w sprawie WIS Dyrektor KIS nie jest organem prowadzącym kontrole lub postępowania wymiarowe. W związku z tym nie dysponuje wiedzą o wszczętych wobec wnioskodawcy kontrolach i postępowaniach lub o wydanych decyzjach, a także o tym, czy zakres przedmiotowy wniosku o WIS pokrywa się z przedmiotem tego postępowania, kontroli lub wydanej decyzji albo postanowienia. Informacje na ten temat posiada wnioskodawca, który ma obowiązek powiadomić o tym Dyrektora KIS.

Przepisy te mają zastosowanie również do postępowań w sprawie wydania WIS wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji.

Ochrona podatnika

WIS wiąże organy podatkowe wobec podmiotów, dla których została wydana, w odniesieniu do:

1) towaru będącego przedmiotem dostawy, importu lub WNT dokonanych po dniu, w którym WIS została doręczona,

2) usługi, która została wykonana po dniu, w którym WIS została doręczona,

3) towarów oraz usług, które razem składają się na jedną czynność podlegającą opodatkowaniu wykonaną po dniu, w którym WIS została doręczona.

W wyniku nowelizacji ustawy o VAT podatnik został pozbawiony ochrony wynikającej z posiadanej WIS w przypadku, gdy z decyzji wydanej przez organ podatkowy wynika, że przedmiot WIS stanowi element czynności, która została uznana za nadużycie prawa (art. 42ca ustawy o VAT).

Tak więc podatnik zostanie pozbawiony ochrony wynikającej z posiadanej WIS wyłącznie w sytuacji, gdy z decyzji wydanej przez organ podatkowy będzie wynikało, że przedmiot WIS jest elementem transakcji, która została uznana za nadużycie prawa. Organy podatkowe są zatem zobowiązane do wykazania, że miało miejsce nadużycie prawa, a wydane przez nie decyzje będą podlegać kontroli sądów administracyjnych. Ponadto na mocy przepisu przejściowego (art. 8) powyższe zasady mają zastosowanie również do WIS wydanych przed dniem wejścia w życie nowelizacji.

Termin ważności WIS

Wydane WIS mogą wygasnąć z mocy prawa w przypadku zmiany przepisów dotyczących VAT lub zostać uchylone bądź zmienione w określonych przypadkach, np. w związku ze zmianami przepisów dotyczących Nomenklatury scalonej (CN) lub ich interpretacji czy też w sytuacji stwierdzenia ich nieprawidłowości.

Dotychczasowe przepisy jednak nie określały terminu ważności WIS. W związku z tym do ustawy o VAT dodano art. 42ha, zgodnie z którym WIS oraz decyzje Szefa KAS i Dyrektora KIS o zmianie WIS są ważne przez okres 5 lat od dnia ich wydania.

Jak podało MF w uzasadnieniu do projektu nowelizacji, wprowadzenie okresu ważności WIS umożliwi podatnikom ponowne wystąpienie i otrzymanie decyzji WIS w tym samym zakresie (w odniesieniu do tego samego towaru), jednak z uwzględnieniem aktualnych uwarunkowań prawnych, które mogły zmienić się na przestrzeni 5 lat. Ponadto brak ograniczenia obowiązywania decyzji WIS w czasie mógłby prowadzić w przyszłości do sytuacji, w której pierwotnie wydana WIS byłaby czasem nawet kilkukrotnie zmieniana (czy to z powodu błędu, czy też zmian np. dotyczących CN), co niekorzystnie wpływałoby na transparentność WIS pozostających w obrocie prawnym.

Dodatkowo w art. 9 ustawy nowelizującej wskazano, że WIS wydane przed dniem jej wejścia w życie, jak również decyzje o zmianie WIS, pozostaną ważne przez okres 5 lat od dnia ich wydania. MF w uzasadnieniu do projektu nowelizacji wyjaśniło, że bezcelowe jest funkcjonowanie w obrocie WIS „bezterminowych”, które zostały wydane przed wejściem w życie nowelizacji w sytuacji, gdy wydawane później (po tej dacie) WIS będą miały 5-letni okres ważności. Taka sytuacja oznaczałaby nierówne traktowanie podatników.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.)

Ustawa z dnia 27.11.2020 r. o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r. poz. 2419)

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 4 (1775) z dnia 2021-01-14

GOFIN poleca praktyczny serwis internetowy www.RozliczenieWynagrodzenia.pl