Podmioty prowadzące działalność gospodarczą, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł, są zwolnione z VAT. Prawo do tego zwolnienia mają również podatnicy rozpoczynający wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT w trakcie roku podatkowego, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 200.000 zł.

Limit kwotowy zwolnienia

Jak wskazano w art. 113 ust. 1 ustawy po VAT (Dz. U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.), zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku, a także:

1) WDT oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju,

2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych z VAT, z wyjątkiem:

a) transakcji związanych z nieruchomościami,

b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT,

c) usług ubezpieczeniowych

– jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych,

3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Jak zaznaczono, do wartości sprzedaży 200.000 zł nie wlicza się m.in. obrotu z tytułu odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, jednakże z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych. Zdaniem organów podatkowych za czynności związane z nieruchomościami należy uznać nie tylko usługi stricte dotyczące nieruchomości, ale wszelkie czynności, których wykonanie oparte jest na wykorzystaniu, używaniu i użytkowaniu nieruchomości.

Ponadto przepisy o VAT nie zawierają definicji pojęcia „charakter pomocniczy”. Jak uważają organy podatkowe, transakcje pomocnicze to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić, czy dana czynność może być uznana za pomocniczą, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika. Jeżeli dana działalność stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze. Tak przykładowo uznał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 24 lipca 2020 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.299.2020.1.RR.

Ustalenie limitu

Podatnicy rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności opodatkowanych, ustalając prawo do zwolnienia podmiotowego, biorą pod uwagę przewidywaną wartość sprzedaży, a limit do zwolnienia obliczają w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym.

Podkreślić w tym miejscu należy, że limit uprawniający do korzystania ze zwolnienia z VAT w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku działalność gospodarczą należy liczyć od dnia rozpoczęcia tej działalności, a nie dopiero od dnia, w którym podatnik dokona pierwszej sprzedaży.

Kto nie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego?

Ze zwolnienia podmiotowego, zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT nie mogą korzystać podatnicy wykonujący pewne czynności, a mianowicie:

1) dokonujący dostaw:

a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT,

b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:

• • • energii elektrycznej (CN 2716 00 00),
    • wyrobów tytoniowych,
    • samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e), zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,

c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a) i b) ustawy o VAT,

d) terenów budowlanych,

e) nowych środków transportu,

f) następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:

• • • preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
    • komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
    • urządzeń elektrycznych i nieelektrycznego sprzętu gospodarstwa domowego (PKWiU 27),
    • maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),

g) hurtowych i detalicznych części do:

• • • pojazdów samochodowych (PKWiU 45.3),,
    • motocykli (PKWiU 45.4),

2) świadczący usługi:

a) prawnicze,

b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,

c) jubilerskie,

d) ściągania długów, w tym factoringu,

3) nieposiadający siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Prowadzenie ewidencji

Pamiętać trzeba, że zgodnie z art. 109 ust. 1 ustawy o VAT, podatnik zwolniony z VAT jest obowiązany do ewidencjonowania sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed rozpoczęciem sprzedaży w dniu następnym. Brak takiej ewidencji lub jej nierzetelność w przypadku braku możliwości ustalenia rzeczywistego obrotu na podstawie dokumentacji, są zagrożone opodatkowaniem niezaewidencjonowanych obrotów według stawki podstawowej (art. 109 ust. 2 ustawy o VAT).

Należy dodać, że podatnicy zwolnieni podmiotowo z VAT nie mają obowiązku prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży VAT w formie elektronicznej przy użyciu programu komputerowego oraz przesyłania pliku JPK_VAT.

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 105 (1771) z dnia 2020-12-31

GOFIN poleca praktyczny serwis internetowy www.UmowyoPrace.pl