Wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy ma charakter odpłatny. Pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść go na inną osobę. Ma ponadto zagwarantowane ustawowo prawo do wynagrodzenia w wysokości nie niższej niż wynosi płaca minimalna. Wysokość wynagrodzenia minimalnego jest corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego.

Wynagrodzenie minimalne w 2017 r.

W myśl art. 6 ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Od 1 stycznia 2017 r. będzie ona wynosiła 2.000 zł. Taką wysokość minimalnego wynagrodzenia w przyszłym roku ogłoszono w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 1456).

Od 1 stycznia 2017 r. płaca minimalna w wysokości 100% będzie obejmowała wszystkich pracowników pełnoetatowych, także tych w pierwszym roku swojej pracy zawodowej. W ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę uchylono bowiem art. 6 ust. 2, który dopuszczał obniżenie wysokości wynagrodzenia pracownika w okresie jego pierwszego roku pracy do 80% płacy minimalnej. Skorzystają więc na tym rozwiązaniu pracownicy dopiero „wchodzący” na rynek pracy.

Wynagrodzenie pracownika nie musi być jednoskładnikowe. Może się ono składać z kilku składników. W takim przypadku do obliczenia jego wysokości przyjmuje się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych. Składniki wynagrodzenia zaliczane do wynagrodzeń osobowych zostały wskazane w „Załączniku do objaśnień do sprawozdawczości z zatrudnienia i wynagrodzeń”, który znajduje się na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego (www.stat.gov.pl).

Jednocześnie przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika ustawodawca nakazuje wyłączenie:

• nagrody jubileuszowej;
• odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
• wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

Ponadto od 1 stycznia 2017 r. także dodatki do wynagrodzenia za pracę w nocy nie będą uwzględniane przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia pracownika. Postulowana od długiego czasu zmiana przepisów w tej kwestii zacznie obowiązywać od wskazanej daty. Zatem dodatki za pracę w nocy od przyszłego roku nie będą już wliczane do pensji minimalnej, tylko będą dodatkowym wynagrodzeniem do tej płacy. Stanowią one bowiem wynagrodzenie za dodatkowy wysiłek, a nie za standardową pracę pracownika.

W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, wysokość minimalnego wynagrodzenia ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadającej do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu. Podstawę do jego ustalenia stanowi wysokość minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku (art. 8 ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę).

Wyrównanie do minimalnego

W przypadku gdy w danym miesiącu, z uwagi na terminy wypłat niektórych składników wynagrodzenia lub rozkład czasu pracy, wynagrodzenie pracownika jest niższe niż gwarantowane wynagrodzenie minimalne, następuje uzupełnienie wynagrodzenia do tej wysokości w postaci wyrównania. Wyrównanie wypłaca się za okres każdego miesiąca łącznie z wypłatą wynagrodzenia.

Pracownikom wynagradzanym na podstawie godzinowych stawek wynagrodzenia wyrównanie wypłaca się za każdą godzinę pracy. Wyrównanie stanowi różnicę między wysokością wynagrodzenia godzinowego, wynikającą z podzielenia wysokości minimalnego wynagrodzenia przez liczbę godzin pracy przypadającą do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu w ramach pełnego wymiaru czasu pracy, a wysokością wynagrodzenia pracownika w danym miesiącu, przeliczoną na godzinę pracy. Tak wynika z art. 7 ust. 3 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W ten sam sposób ustala się i wypłaca wyrównanie za każdą godzinę pracy pracownikom wynagradzanym na podstawie miesięcznych stawek wynagrodzeń, którym nie przysługuje wynagrodzenie za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.

Także pracownikom zatrudnionym na część etatu przysługuje wyrównanie do wynagrodzenia w razie nieosiągnięcia przez nich w danym miesiącu wynagrodzenia na poziomie minimalnym. Ustala się je w ten sam sposób, jak dla pracowników pełnoetatowych.

Świadczenia ustalane od minimalnego

Konsekwencją podwyższenia minimalnego wynagrodzenia będzie wzrost innych świadczeń ustalanych w oparciu o to wynagrodzenie. Należą do nich: wynagrodzenie za przestój, odszkodowanie za mobbing i dyskryminację w zatrudnieniu, dodatki za pracę w porze nocnej, odprawa pieniężna z tytułu zwolnień grupowych i kwoty wolne od potrąceń. Wysokości niektórych z wymienionych świadczeń przedstawia tabela.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666)

Ustawa z dnia 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 ze zm.)

autor: Ewa Madejek
Gazeta Podatkowa nr 86 (1336) z dnia 2016-10-27

Przegląd najnowszych interpretacji podatkowych w zakresie PIT i CIT. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl