Część pracowników wykonuje pracę w niepełnym wymiarze etatu. Dla nich wymiar czasu pracy ustalony w sposób wynikający z art. 130 K.p. ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wielkości etatu. Przy czym rozkład czasu pracy takich pracowników może przewidywać równomierne lub zmienne rozłożenie godzin pracy.
Obliczanie wymiaru czasu pracy
Wymiar czasu pracy pracowników niepełnoetatowych oblicza się według tej samej metodyki, co pełnoetatowców. Dodatkowo, ustalony wymiar czasu pracy obniża się stosownie do wielkości etatu zatrudnionego na część etatu. Obowiązujący pracownika w danym okresie rozliczeniowym wymiar czasu pracy oblicza się:
- mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie
- dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku,
- obniżając wymiar czasu pracy o 8 godzin za każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela (art. 130 K.p.).
Proporcjonalnie zmniejszony wymiar czasu pracy niepełnoetatowca służy do planowania jego czasu pracy. Ustaloną w podany sposób liczbę godzin pracownik zatrudniony na część etatu jest obowiązany przepracować w danym okresie rozliczeniowym. Rozkład czasu pracy takiego pracownika może przewidywać równomierne rozłożenie godzin pracy np. na 5 dni w tygodniu. Może też mieć charakter zmienny i przewidywać pracę tylko w niektóre dni tygodnia w ramach obowiązujących norm czasu pracy, przy większej liczbie dni wolnych.
W przypadku pracownika niepełnoetatowego zastosowanie znajdują normy czasu pracy obowiązujące pracowników pełnoetatowych. Zatem planując jego rozkład czasu pracy w systemie podstawowym pracodawca może wyznaczyć mu pracę nawet przez 8 godzin dziennie i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Natomiast w systemie równoważnym w wersji podstawowej przedłużony wymiar dobowy takiego pracownika może wynieść do 12 godzin. Należy przy tym pamiętać o nieprzekraczaniu tych norm oraz o zachowaniu obowiązującego wymiaru czasu pracy.
Limitowane godziny pracy ponad wymiar
Praca ponad wymiar czasu pracy pracownika niepełnoetatowego wymaga odpowiednich zapisów w umowie o pracę. W myśl art. 151 § 5 K.p. strony ustalają w treści umowy dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar niepełnego etatu, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia jak za pracę nadliczbową.
Przy czym godziny przepracowane przez niepełnoetatowca ponad limit ustalony w umowie o pracę nie są godzinami nadliczbowymi, tylko są opłacane jak praca nadliczbowa. Natomiast za godziny pracy ponad wymiar wynikający z umowy o pracę, jednak bez naruszenia limitu godzin określonego w tej umowie, pracownikowi niepełnoetatowemu przysługuje tylko normalne wynagrodzenie bez dodatku jak za pracę nadliczbową.
Liczbę godzin pracy, których przekroczenie uprawnia do dodatku jak za nadgodziny, ustala się biorąc pod uwagę rozkład i wymiar czasu pracy. Przykładowo można go określić przez wskazanie wymiaru:
- dobowego: „praca powyżej 5 godzin na dobę”,
- średniotygodniowego: „praca przekraczająca 30 godzin przeciętnie w tygodniu w okresie rozliczeniowym”.
Niezależnie od powyższego, pracą w godzinach nadliczbowych pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy będzie praca wykonywana w wymiarze powyżej 8 godzin na dobę lub przeciętnie 40 godzin tygodniowo albo po przekroczeniu przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy w systemach szczególnych.
miesiąc | wyliczenie czasu pracy | Liczba godzin dla zatrudnionego na pełny etat |
Liczba dni
pracy |
Liczba godzin dla zatrudnionego na 1/2 etatu |
Liczba godzin dla zatrudnionego na 1/4 etatu |
Liczba godzin dla zatrudnionego na 3/4 etatu |
I | (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 2 dni) – (8 godz. × 2 święta) | 160 | 20 | 80 | 40 | 120 |
II | (40 godz. × 4 tyg.) | 160 | 20 | 80 | 40 | 120 |
III | (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 2 dni) | 176 | 22 | 88 | 44 | 132 |
IV | (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 2 dni) – (8 godz. × 1 święto) | 168 | 21 | 84 | 42 | 126 |
V | (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 1 dzień) – (8 godz. × 1 święto) | 160 | 20 | 80 | 40 | 120 |
VI | (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 2 dni) – (8 godz. × 1 święto) | 168 | 21 | 84 | 42 | 126 |
VII | (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 3 dni) | 184 | 23 | 92 | 46 | 138 |
VIII | (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 1 dzień) – (8 godz. × 1 święto) | 160 | 20 | 80 | 40 | 120 |
IX | (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 2 dni) | 176 | 22 | 88 | 44 | 132 |
X | (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 2 dni) | 176 | 22 | 88 | 44 | 132 |
XI | (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 1 dzień) – (8 godz. × 1 święto) | 160 | 20 | 80 | 40 | 120 |
XII | (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 3 dni) – (8 godz. × 2 święta) | 168 | 21 | 84 | 42 | 126 |
razem | 2.016 | 252 | 1.008 | 504 | 1.512 |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502)
autor: Ewa Madejek
Gazeta Podatkowa nr 96 (1137) z dnia 2014-12-01
Koszty podatkowe w firmie – wybrane zagadnienia. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl
Szczegółowo i (mam nadzieję) zgodnie z rzeczywistymi ustawami, jednak brak informacji o dobowym limicie godzin pracy.
Wiem że nie można pracować dłużej niż 12 godziny na dobę, ale czy w przypadku niepełnego wymiaru czasu pracy ten limit jest też zmniejszony?
Godziny godzinami, a pracodawcy jak nie płacili za nadgodziny tak dalej nie płacą w większości zakładów pracy.
Uważam że powinno wprowadzić się minimalną stawkę godzinową.
Ciekawy wpis, i ciekawe zestawienie … ;) Pozdrawiam, Darek