PIT za 2021 r. trzeba przekazać do urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania podatnika w dniu składania zeznania podatkowego. Kryterium to obowiązuje zarówno osoby nieprowadzące działalności gospodarczej, jak i przedsiębiorców. Nierezydenci składają zeznanie podatkowe w urzędzie skarbowym właściwym w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Nowa zasada

Miejsce zamieszkania to podstawowe kryterium ustalenia urzędu skarbowego właściwego miejscowo w zakresie złożenia rozliczenia PIT.

Bezpłatna funkcjonalność PIT 2021 umożliwiająca sporządzanie zeznań rocznych dostępna jest w Programie DRUKI Gofin.

W latach ubiegłych brano pod uwagę miejsce zamieszkania podatnika w ostatnim dniu roku podatkowego. Przepisy to przewidujące (art. 45 ust. 1b ustawy o pdof) zmieniły się 1 stycznia 2022 r. Nowe regulacje wskazują, że zeznanie podatkowe należy przekazać do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika w dniu, w którym składane jest zeznanie podatkowe. Zasada ta odnosi się do rozliczeń za 2021 r. Oznacza to, że PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-39 za 2021 r. należy przekazać do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika w dniu składania zeznania podatkowego, a nie właściwego na 31 grudnia 2021 r. Umożliwi to załatwienie spraw związanych z rocznym rozliczeniem podatku dochodowego przez urząd skarbowy najbliższy dla aktualnego miejsca zamieszkania danej osoby. Podatnicy, których zamieszkanie w kraju ustało przed złożeniem zeznania podatkowego, kierują rozliczenie do urzędu skarbowego właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania na terytorium Polski.

Podobnie jest w przypadku małżonków korzystających z łącznego opodatkowania dochodów. Swój PIT-36 lub PIT-37 za 2021 r. przekazują do urzędu skarbowego ustalonego ze względu na ich wspólne miejsce zamieszkania w dniu składania zeznania podatkowego. Mogą przy tym posiadać różne adresy zameldowania. Może się jednak zdarzyć, że małżonkowie nie mają wspólnego miejsca zamieszkania i podlegają pod inne urzędy skarbowe. Nie uniemożliwia to łącznego opodatkowania dochodów (o ile są spełnione wymogi określone w art. 6 ustawy o pdof). W takim przypadku małżonkowie składają rozliczenie w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania jednego z nich. Wybrany urząd skarbowy należy wskazać w zeznaniu podatkowym (zazwyczaj jest to urząd skarbowy właściwy dla małżonka występującego we wspólnym zeznaniu podatkowym jako podatnik, tj. jako pierwszy). Stanowi tak § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie właściwości organów podatkowych.

Miejsce zamieszkania

O tym, że dana osoba ma miejsce zamieszkania w Polsce, można mówić wtedy, gdy przebywa na jej terytorium dłużej niż 183 dni w roku podatkowym lub posiada tutaj ośrodek interesów życiowych. Spełnienie tylko jednego z wymienionych kryteriów pozwala uznać podatnika za polskiego rezydenta. Przesłanki te zdefiniował Minister Finansów w Objaśnieniach podatkowych z dnia 29 kwietnia 2021 r. pt. „Rezydencja podatkowa oraz zakres obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce”.

Istnienie w Polsce ośrodka interesów życiowych oznacza posiadanie tutaj ścisłych powiązań osobistych lub gospodarczych. Powiązania osobiste to więzi rodzinne, towarzyskie, ale także aktywność społeczna, kulturalna, sportowa czy polityczna. W praktyce najczęściej o istnieniu takich powiązań decyduje obecność w kraju współmałżonka, partnera lub małoletnich dzieci. Wyprowadzka podatnika do innego państwa wraz z całą rodziną skutkuje na ogół przeniesieniem tam centrum interesów życiowych. Wyjazd do pracy za granicę, podczas gdy małżonek i dzieci zostają w kraju, w większości przypadków oznacza utrzymanie centrum interesów osobistych w Polsce. Powiązanie gospodarcze z danym państwem istnieje natomiast wtedy, gdy podatnik wykonuje w nim działalność zarobkową, posiada inwestycje, majątek ruchomy, nieruchomości, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itp.

Kryterium długości pobytu w Polsce uznaje się za spełnione w przypadku przebywania na jej terytorium dłużej niż 183 dni w danym roku kalendarzowym. Nie musi to być pobyt nieprzerwany. Długość pobytu oblicza się z zastosowaniem metody opartej na „dniach fizycznej obecności”. Pod uwagę bierze się wszystkie dni spędzone w Polsce. Uwzględnia się dzień przybycia i wyjazdu. Jeżeli pobyt danej osoby w Polsce nie przekracza 183 dni w roku kalendarzowym, oceny posiadania w Polsce miejsca zamieszkania należy dokonać w oparciu o opisane wcześniej kryterium, tj. istnienie tutaj ośrodka interesów życiowych.

Urząd nierezydenta

Osoby podlegające ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu przekazują swoje roczne rozliczenie do urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Obsługą takich podatników zajmuje się na terenie danego województwa wskazany urząd skarbowy (patrz tabela).

Właściwość miejscową urzędu skarbowego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ustala się w przypadku nierezydentów prowadzących działalność gospodarczą zasadniczo ze względu na miejsce (województwo) wykonywania tej działalności. Wyznacznikiem dla nierezydentów nieprowadzących działalności gospodarczej jest miejsce zamieszkania lub adres siedziby płatnika – w przypadku gdy pobór podatku następuje przez płatnika, albo miejsce pobytu podatnika – gdy pobór podatku odbywa się bez pośrednictwa płatnika. Jeżeli właściwości urzędu skarbowego nie można ustalić na podstawie wymienionych kryteriów, pod uwagę bierze się miejsce wykonywania czynności, z tytułu których uzyskiwany jest przychód, w szczególności miejsce świadczenia usług (wykonywania pracy).

W przypadku gdy podatnik-nierezydent prowadzi działalność gospodarczą na terenie więcej niż jednego województwa albo uzyskuje dochody (przychody), np. z umowy o pracę, na terenie więcej niż jednego województwa, albo jednocześnie uzyskuje dochody (przychody) z działalności gospodarczej i z innych tytułów na terenie więcej niż jednego województwa, rozlicza się w Trzecim Urzędzie Skarbowym Warszawa-Śródmieście.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.)

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22.08.2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2371 ze zm.)

autor: Małgorzata Żujewska
Gazeta Podatkowa nr 19 (1894) z dnia 2022-03-07

Odsetki, grzywna i egzekucja, czyli konsekwencje niezapłacenia podatku. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl