Aby uzyskać wprowadzone od 1 kwietnia br. świadczenie wychowawcze na pierwsze lub jedyne dziecko, trzeba spełnić kryterium dochodowe. Dochód na osobę w rodzinie nie może przekroczyć ustalonych przez ustawodawcę progów dochodowych. O jaki dochód tu chodzi i z jakiego okresu oraz czy w każdym przypadku należy go dokumentować?
Kryterium dochodowe
Świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko w rodzinie przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 800,00 zł lub gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne – 1.200,00 zł.
Za pierwsze dziecko uznawane jest najstarsze lub jedyne dziecko w rodzinie w wieku do ukończenia 18. roku życia.
Stanowi o tym art. 5 ust. 3 i 4 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, która jednocześnie w art. 2 definiuje pojęcia związane z dochodem rodziny. Przykładowo:
- dochód – oznacza dochód w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych (patrz ramka),
- dochód członka rodziny – to przeciętny miesięczny dochód członka rodziny osiągnięty w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego,
- dochód rodziny – oznacza sumę dochodów poszczególnych członków rodziny, wymienionych w art. 2 pkt 16 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.
Przy czym pierwszy okres, na który ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego, obejmuje okres od 1 kwietnia 2016 r. do 30 września 2017 r. Rokiem kalendarzowym, z którego dochody stanowią podstawę ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego na ten okres, jest rok 2014, z uwzględnieniem przepisów dotyczących utraty lub uzyskania dochodu (art. 48 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci).
Co istotne, jeśli członek rodziny jest umieszczony w pieczy zastępczej lub w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, nie uwzględnia się go przy ustalaniu dochodów rodziny w przeliczeniu na osobę.
Natomiast w przypadku gdy prawo do świadczenia wychowawczego ustala się na dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego, ustalając dochód, uwzględnia się tylko dochód dziecka.
Dochody z gospodarstwa rolnego
Przy obliczaniu dochodu z gospodarstwa rolnego przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie, w drodze obwieszczenia, przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1381 ze zm.) z uwzględnieniem przepisów dotyczących dzierżawy, określonych w art. 7 ust. 6-8 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.
Ponieważ przeciętny dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego w 2014 r. wynosił 2.506 zł (Mon. Pol. z 2015 r. poz. 861), przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego na okres rozpoczynający się z dniem 1 kwietnia 2016 r. przyjmuje się, że miesięczny dochód rodziny uzyskany z 1 ha przeliczeniowego gospodarstwa rolnego wynosi 208,83 zł.
Jeśli rodzina uzyskuje dochody z gospodarstwa rolnego oraz dochody pozarolnicze, dochody te sumuje się.
Utrata lub uzyskanie dochodu
W przypadku:
- utraty dochodu przez członka rodziny lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego, lub po tym roku – ustalając ich dochód, nie uwzględnia się dochodu utraconego,
- uzyskania dochodu przez członka rodziny lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego:
- w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego – ustalając dochód członka rodziny lub dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, osiągnięty w tym roku dochód dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód ten był uzyskiwany,
- po roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego – dochód ich ustala się na podstawie dochodu członka rodziny lub dochodu dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, powiększonego o kwotę osiągniętego dochodu za miesiąc następujący po miesiącu, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu,
o ile dochód ten jest uzyskiwany w okresie, na jaki ustalane lub weryfikowane jest prawo do świadczenia wychowawczego.
Nie chodzi tu jednak o każdą zmianę sytuacji finansowej rodziny. Okoliczności, które mogą być uznane za utratę lub uzyskanie dochodu, zostały ściśle określone w art. 2 pkt 19 i 20 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (patrz tabela).
Wymagane dokumenty
Ubiegając się o świadczenie wychowawcze na drugie i kolejne dziecko nie trzeba do wniosku dołączać żadnych dodatkowych dokumentów pozwalających na ustalenie dochodu rodziny.
Inaczej jest w przypadku wnioskowania o 500 zł także na pierwsze dziecko albo na jedyne dziecko w rodzinie. Z uwagi na fakt, że obowiązuje wówczas kryterium dochodowe, do wniosku należy dołączyć odpowiednio:
- oświadczenia o dochodach innych niż dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.),
- oświadczenie o deklarowanych dochodach osiąganych przez osoby podlegające przepisom o zryczałtowanym podatku dochodowym,
- dokumenty (w tym oświadczenia) potwierdzające utratę lub uzyskanie dochodu – w przypadku zmian sytuacji dochodowej.
Jeśli natomiast chodzi o informacje o uzyskanych przez członków rodziny dochodach podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych we wskazanych wcześniej artykułach ustawy o pdof, to osoba ubiegająca się o świadczenie wychowawcze nie musi ich załączać do wniosku, podobnie jak innych informacji, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Zgodnie bowiem z przytoczonym przepisem to organ właściwy oraz marszałek województwa prowadzący postępowanie w sprawie świadczenia wychowawczego są obowiązani do samodzielnego uzyskania lub weryfikacji tych informacji:
- od organów podatkowych lub ministra właściwego do spraw finansów publicznych,
- od organów emerytalno-rentowych oraz
- z rejestrów publicznych.
Pojęcie utraty lub uzyskania dochodu dla celów ustalenia uprawnień do świadczenia wychowawczego
Okoliczności uznawane za | ||
utratę dochodu | uzyskanie dochodu | |
uzyskanie prawa do urlopu wychowawczego, | zakończenie urlopu wychowawczego, | |
utrata prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych, | uzyskanie prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych, | |
utrata zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej*, | uzyskanie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej*, | |
utrata zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, | uzyskanie zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, | |
wyrejestrowanie pozarolniczej działalności gospodarczej lub zawieszenie jej wykonywania w rozumieniu art. 14a ust. 1d ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.), | rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej lub wznowienie jej wykonywania po okresie zawieszenia w rozumieniu art. 14a ust. 1d ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, | |
utrata zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, | uzyskanie zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, | |
utrata świadczenia rodzicielskiego, | uzyskanie świadczenia rodzicielskiego, | |
utrata zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, | uzyskanie zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, | |
utrata stypendium doktoranckiego określonego w art. 200 ust. 1 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, | uzyskanie stypendium doktoranckiego określonego w art. 200 ust. 1 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym. | |
utrata zasądzonych świadczeń alimentacyjnych lub świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych. |
* | przez zatrudnienie lub inną pracę zarobkową należy rozumieć wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą oraz wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych, a także prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej |
Dochód dla celów ustalenia uprawnień do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko
Za dochód uznaje się tu, po odliczeniu kwot alimentów świadczonych na rzecz innych osób:
|
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 11.02.2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. poz. 195)
autor: Bożena Dziuba
Gazeta Podatkowa nr 35 (1285) z dnia 2016-05-02
Świadczenia chorobowe dla pracowników. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl
Prawniczy bełkot. Nie można napisać tak żeby każdy to zrozumiał np. dla rodziny 2 rodziców 1 dziecko gdzie rodzice mają minimalne wynagrodzenie 500+ się nie należy. Albo jeszcze prościej żeby dostać 500+ na jedno dziecko może tylko 1 rodzic pracować.