Gazeta PodatkowaAby uzyskać wprowadzone od 1 kwietnia br. świadczenie wychowawcze na pierwsze lub jedyne dziecko, trzeba spełnić kryterium dochodowe. Dochód na osobę w rodzinie nie może przekroczyć ustalonych przez ustawodawcę progów dochodowych. O jaki dochód tu chodzi i z jakiego okresu oraz czy w każdym przypadku należy go dokumentować?

Kryterium dochodowe

Świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko w rodzinie przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 800,00 zł lub gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne – 1.200,00 zł.


Za pierwsze dziecko uznawane jest najstarsze lub jedyne dziecko w rodzinie w wieku do ukończenia 18. roku życia.

Stanowi o tym art. 5 ust. 3 i 4 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, która jednocześnie w art. 2 definiuje pojęcia związane z dochodem rodziny. Przykładowo:

  • dochód – oznacza dochód w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych (patrz ramka),
  • dochód członka rodziny – to przeciętny miesięczny dochód członka rodziny osiągnięty w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego,
  • dochód rodziny – oznacza sumę dochodów poszczególnych członków rodziny, wymienionych w art. 2 pkt 16 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Przy czym pierwszy okres, na który ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego, obejmuje okres od 1 kwietnia 2016 r. do 30 września 2017 r. Rokiem kalendarzowym, z którego dochody stanowią podstawę ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego na ten okres, jest rok 2014, z uwzględnieniem przepisów dotyczących utraty lub uzyskania dochodu (art. 48 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci).

Co istotne, jeśli członek rodziny jest umieszczony w pieczy zastępczej lub w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, nie uwzględnia się go przy ustalaniu dochodów rodziny w przeliczeniu na osobę.

Natomiast w przypadku gdy prawo do świadczenia wychowawczego ustala się na dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego, ustalając dochód, uwzględnia się tylko dochód dziecka.

Dochody z gospodarstwa rolnego

Przy obliczaniu dochodu z gospodarstwa rolnego przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie, w drodze obwieszczenia, przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1381 ze zm.) z uwzględnieniem przepisów dotyczących dzierżawy, określonych w art. 7 ust. 6-8 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Ponieważ przeciętny dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego w 2014 r. wynosił 2.506 zł (Mon. Pol. z 2015 r. poz. 861), przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego na okres rozpoczynający się z dniem 1 kwietnia 2016 r. przyjmuje się, że miesięczny dochód rodziny uzyskany z 1 ha przeliczeniowego gospodarstwa rolnego wynosi 208,83 zł.

Jeśli rodzina uzyskuje dochody z gospodarstwa rolnego oraz dochody pozarolnicze, dochody te sumuje się.

Utrata lub uzyskanie dochodu

W przypadku:

  • utraty dochodu przez członka rodziny lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego, lub po tym roku – ustalając ich dochód, nie uwzględnia się dochodu utraconego,
  • uzyskania dochodu przez członka rodziny lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego:
    • w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego – ustalając dochód członka rodziny lub dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, osiągnięty w tym roku dochód dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód ten był uzyskiwany,
    • po roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego – dochód ich ustala się na podstawie dochodu członka rodziny lub dochodu dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, powiększonego o kwotę osiągniętego dochodu za miesiąc następujący po miesiącu, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu,

o ile dochód ten jest uzyskiwany w okresie, na jaki ustalane lub weryfikowane jest prawo do świadczenia wychowawczego.

Nie chodzi tu jednak o każdą zmianę sytuacji finansowej rodziny. Okoliczności, które mogą być uznane za utratę lub uzyskanie dochodu, zostały ściśle określone w art. 2 pkt 19 i 20 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (patrz tabela).

Wymagane dokumenty

Ubiegając się o świadczenie wychowawcze na drugie i kolejne dziecko nie trzeba do wniosku dołączać żadnych dodatkowych dokumentów pozwalających na ustalenie dochodu rodziny.

Inaczej jest w przypadku wnioskowania o 500 zł także na pierwsze dziecko albo na jedyne dziecko w rodzinie. Z uwagi na fakt, że obowiązuje wówczas kryterium dochodowe, do wniosku należy dołączyć odpowiednio:

  • oświadczenia o dochodach innych niż dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.),
  • oświadczenie o deklarowanych dochodach osiąganych przez osoby podlegające przepisom o zryczałtowanym podatku dochodowym,
  • dokumenty (w tym oświadczenia) potwierdzające utratę lub uzyskanie dochodu – w przypadku zmian sytuacji dochodowej.

Jeśli natomiast chodzi o informacje o uzyskanych przez członków rodziny dochodach podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych we wskazanych wcześniej artykułach ustawy o pdof, to osoba ubiegająca się o świadczenie wychowawcze nie musi ich załączać do wniosku, podobnie jak innych informacji, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Zgodnie bowiem z przytoczonym przepisem to organ właściwy oraz marszałek województwa prowadzący postępowanie w sprawie świadczenia wychowawczego są obowiązani do samodzielnego uzyskania lub weryfikacji tych informacji:

  • od organów podatkowych lub ministra właściwego do spraw finansów publicznych,
  • od organów emerytalno-rentowych oraz
  • z rejestrów publicznych.

Pojęcie utraty lub uzyskania dochodu dla celów ustalenia uprawnień do świadczenia wychowawczego

Okoliczności uznawane za
Strzałka Strzałka
utratę dochodu uzyskanie dochodu
uzyskanie prawa do urlopu wychowawczego, Strzałka zakończenie urlopu wychowawczego,
utrata prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych, Strzałka uzyskanie prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
utrata zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej*, Strzałka uzyskanie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej*,
utrata zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, Strzałka uzyskanie zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej,
wyrejestrowanie pozarolniczej działalności gospodarczej lub zawieszenie jej wykonywania w rozumieniu art. 14a ust. 1d ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.), Strzałka rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej lub wznowienie jej wykonywania po okresie zawieszenia w rozumieniu art. 14a ust. 1d ustawy o swobodzie działalności gospodarczej,
utrata zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, Strzałka uzyskanie zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
utrata świadczenia rodzicielskiego, Strzałka uzyskanie świadczenia rodzicielskiego,
utrata zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, Strzałka uzyskanie zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników,
utrata stypendium doktoranckiego określonego w art. 200 ust. 1 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, Strzałka uzyskanie stypendium doktoranckiego określonego w art. 200 ust. 1 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym.
utrata zasądzonych świadczeń alimentacyjnych lub świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych.
* przez zatrudnienie lub inną pracę zarobkową należy rozumieć wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą oraz wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych, a także prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej

 

Dochód dla celów ustalenia uprawnień do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko

Za dochód uznaje się tu, po odliczeniu kwot alimentów świadczonych na rzecz innych osób:

» przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy o pdof, pomniejszone o:
koszty uzyskania przychodu,
należny podatek dochodowy od osób fizycznych,
składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne,
» deklarowany w oświadczeniu dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, pomniejszony o:
 należny zryczałtowany podatek dochodowy i
składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,
» inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, wymienione w art. 3 pkt 1 lit. c) ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.), w tym m.in.:
zasiłki chorobowe określone w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych,
alimenty na rzecz dzieci,
stypendia doktoranckie i habilitacyjne przyznane na podstawie ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki,
stypendia doktoranckie określone w art. 200 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.),
stypendia sportowe przyznane na podstawie ustawy o sporcie,
inne stypendia o charakterze socjalnym przyznane uczniom lub studentom,
kwoty diet nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,
należności pieniężne otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym osobom przebywającym na wypoczynku oraz uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób,
dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego,
dochody uzyskiwane za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, pomniejszone odpowiednio o zapłacone za granicą RP: podatek dochodowy oraz składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne,
zaliczkę alimentacyjną określoną w przepisach o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej,
świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów,
kwoty otrzymane na podstawie art. 27f ust. 8-10 ustawy o pdof,
świadczenie rodzicielskie,
zasiłek macierzyński, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.02.2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. poz. 195)

autor: Bożena Dziuba
Gazeta Podatkowa nr 35 (1285) z dnia 2016-05-02

Świadczenia chorobowe dla pracowników. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl

1 komentarzy

  1. Tomek 20 maja 2016 10:13

    Prawniczy bełkot. Nie można napisać tak żeby każdy to zrozumiał np. dla rodziny 2 rodziców 1 dziecko gdzie rodzice mają minimalne wynagrodzenie 500+ się nie należy. Albo jeszcze prościej żeby dostać 500+ na jedno dziecko może tylko 1 rodzic pracować.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>