Rozpoczął się kolejny – 2014 rok. Dla płatników składek to odpowiedni moment, aby przeanalizować uprawnienia zatrudnionych pracowników lub zleceniobiorców do świadczeń chorobowych oraz ich wysokość. Trzeba również ustalić, kto będzie płatnikiem zasiłków w bieżącym roku i w razie potrzeby przekazać płatność tych świadczeń do ZUS.

Rodzaj należnego świadczenia

Pracownik, który stał się niezdolny do pracy m.in. wskutek choroby, w pierwszej kolejności w danym roku kalendarzowym nabywa prawo do wynagrodzenia chorobowego. Liczba dni tego świadczenia wynosi 33 lub – w przypadku, gdy pracownik ukończył 50 lat życia – 14 dni. Dopiero po upływie tego okresu, a więc odpowiednio od 34. lub 15. dnia choroby w danym roku kalendarzowym, przysługuje mu zasiłek chorobowy.

Co istotne, 14-dniowy wymiar tego świadczenia obowiązuje pracownika, który 50 lat ukończył najpóźniej 31 grudnia roku poprzedzającego dany rok kalendarzowy.

Jeżeli niezdolność pracownika do pracy przypada na przełomie roku kalendarzowego, o rodzaju należnego świadczenia począwszy od 1 stycznia kolejnego roku przesądza fakt, z jakiego świadczenia ubezpieczony ten korzystał w ostatnim dniu poprzedniego roku (patrz tabela i przykład).

* zasada ta ma odpowiednie zastosowanie w stosunku do pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, przy czym w tym przypadku podstawa wymiaru zasiłku nie może być niższa od właściwej proporcji wymienionych kwot, odpowiedniej dla danego wymiaru czasu pracy (np. dla 1/2 etatu: 724,84 zł lub 579,87 zł)

Przykład

Pracownik, urodzony 25 grudnia 1963 r., zatrudniony od 1 stycznia 2013 r. jest niezdolny do pracy w okresie od 1 grudnia 2013 r. do 18 lutego 2014 r. Jego płatnik składek, zobowiązany do wypłaty zasiłków w 2013 r., nie posiada już takich uprawnień w 2014 r. Ponieważ ubezpieczony w 2013 r. ukończył 50 lat, a ponadto wcześniej nie chorował, przysługuje mu odpowiednio za okres:

• od 1 do 31 grudnia 2013 r., tj. za 31 dni – wynagrodzenie chorobowe wypłacane przez pracodawcę w ramach obowiązującego pracownika w 2013 r. 33-dniowego wymiaru tego świadczenia,
• od 1 do 14 stycznia 2014 r., tj. za 14 dni – wynagrodzenie chorobowe wypłacane przez pracodawcę na poczet 2014 r.,
• od 15 stycznia do 18 lutego 2014 r., tj. za 35 dni – zasiłek chorobowy, którego płatność podejmie ZUS.

Zmiana płatnika zasiłków

Uprawnienia do wypłaty zasiłków ustalane są na dany rok kalendarzowy w oparciu o liczbę osób zgłoszonych przez danego płatnika składek do ubezpieczenia chorobowego na dzień 30 listopada poprzedniego roku lub na pierwszy miesiąc, w którym dokonał zgłoszenia do tego ubezpieczenia.

To, że pracodawca wypłacał zasiłki jeszcze w grudniu 2013 r., nie oznacza zatem, że będzie mógł dalej realizować wypłatę tych świadczeń za okres obejmujący 2014 r., nawet jeśli wypłata dotyczy pracownika chorującego na przełomie roku. Po utracie uprawnień do wypłaty zasiłków, świadczenia należne za okres od 1 stycznia podejmuje ZUS, właściwy ze względu na siedzibę płatnika składek. Tam właśnie płatnik składek powinien przekazać stosowne dokumenty, np. zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA (pozostawiając sobie jego kserokopię, potwierdzoną za zgodność z oryginałem) i zaświadczenie płatnika składek.

Natomiast w razie uzyskania nieposiadanych wcześniej uprawnień do wypłaty zasiłków trzeba pamiętać, iż w przypadku, gdy ZUS rozpoczął ich wypłatę w 2013 r., będzie ją kontynuował także w 2014 r. za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy. Dopiero po choćby jednodniowej przerwie w chorobie lub zmianie rodzaju należnego świadczenia, jego płatność będzie mógł podjąć pracodawca.

Kwestię tę reguluje art. 61 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową.

Prawo do zasiłku opiekuńczego

Zasiłek opiekuńczy przysługuje w razie nieobecności w pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny. W danym roku kalendarzowym nie można jednak korzystać z tego świadczenia dłużej niż przez odpowiednio 60 lub 14 dni (art. 33 ustawy zasiłkowej). Z dniem 1 stycznia kolejnego roku limit dni tego świadczenia liczony jest od nowa.

Może więc tak się zdarzyć, że ubezpieczony, sprawujący opiekę nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny na przełomie roku, bez prawa do zasiłku opiekuńczego w ostatnich dniach 2013 r. (z powodu wyczerpania należnej liczby dni tego świadczenia), od 1 stycznia 2014 r. ponownie uzyska prawo do zasiłku.

Przeliczenie świadczeń

Bardzo istotną kwestią jest również konieczność ustalenia, czy z dniem 1 stycznia 2014 r. nie zachodzi potrzeba przeliczenia wysokości świadczenia.

Przypomnijmy, iż najniższa pensja dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy, z dniem 1 stycznia 2014 r. wzrosła z kwoty 1.600 zł do 1.680 zł lub – w przypadku pracownika w pierwszym roku zatrudnienia – z 1.280 zł na 1.344 zł.

Tym samym, biorąc pod uwagę, iż podstawa wymiaru zasiłków należnych pracownikom nie może być niższa od płacy minimalnej pomniejszonej o wartość odpowiadającą 13,71% (art. 45 ustawy zasiłkowej), może zajść konieczność przeliczenia wysokości świadczeń przysługujących za okres od 1 stycznia 2014 r.

autor: Bożena Dziuba

Gazeta Podatkowa nr 1 (1042) z dnia 2014-01-02

Dochody wolne od podatku. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl