Przedsiębiorcy będący w trudnej sytuacji ekonomicznej mogą uzyskać ze środków budżetu państwa pomoc na ratowanie lub restrukturyzację. Pomoc państwa przyjmuje formę wsparcia finansowego w postaci pożyczek lub wejść kapitałowych oraz ulg w spłacie niektórych należności publicznoprawnych.

Notyfikacja dla dużych

Firmy znajdujące się w trudnej sytuacji ekonomicznej na dzień 31 grudnia 2019 r. nie mogą skorzystać z wielu form pomocy publicznej przewidzianych w tarczy antykryzysowej. Dla nich przewidziano finansowanie działań naprawczych, które mają na celu zrestrukturyzowanie firmy, a co się z tym wiąże – przywrócenie jej rentowności i umożliwienie ponownego osiągnięcia pozycji konkurencyjnej. Mowa tu o instrumentach wsparcia finansowanych z budżetu państwa na podstawie programu pomocowego rangi ustawowej, tj. ustawy z dnia 28 maja 2020 r. o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców (na dzień oddania GP do druku ustawa po poprawkach Senatu została przekazana do Komisji Gospodarki i Rozwoju). Na gruncie tych przepisów pomoc dla przedsiębiorców z sektora MŚP (mikro-, małych i średnich) będzie udzielana bez konieczności jej indywidualnej notyfikacji. Tylko w przypadku przedsiębiorców spoza tego sektora (dużych) oraz gdy pomoc dla przedsiębiorstwa z sektora MŚP będzie większa niż równowartość 10 mln euro – konieczne będzie uzyskanie zgody Komisji Europejskiej (tzw. pomoc indywidualna).

Trudna sytuacja

Pomoc na ratowanie lub restrukturyzację na podstawie krajowego programu pomocowego (ustawy) może być udzielona przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Ogólnie rzecz ujmując, jest to podmiot, który bez interwencji państwa prawie na pewno będzie skazany na zniknięcie z rynku w perspektywie krótko- lub średnioterminowej. Precyzując, ma spełniać kryteria przedsiębiorcy zagrożonego niewypłacalnością, o których mowa w art. 141 ust. 2 ustawy – Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2020 r. poz. 814) lub przedsiębiorcy niewypłacalnego w rozumieniu art. 11 ustawy – Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 498).

Powołane przepisy zakładają, że przedsiębiorstwo zostanie uznane za znajdujące się w trudnej sytuacji ekonomicznej, gdy zajdzie jedna z następujących okoliczności:

• wysokość niepokrytych strat podmiotu przekracza: 50% wysokości kapitału zarejestrowanego/50% kapitału według ksiąg podmiotu,
• jest przedmiotem postępowania upadłościowego lub spełnia kryteria objęcia postępowaniem upadłościowym,
• jeśli w ciągu 2 lat stosunek długów do kapitału własnego był większy niż 7,5, a stosunek zysku operacyjnego powiększonego o amortyzację do odsetek był niższy niż 1 (nie dotyczy to MŚP).

Warunki wsparcia

Pomoc będzie mogła być udzielona przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej pod warunkiem, że:

• podjął działalność gospodarczą w danej dziedzinie w okresie co najmniej 3 lat przed dniem wystąpienia z wnioskiem o udzielenie pomocy,
• nie ubiega się o pomoc publiczną w sektorach hutnictwa żelaza i stali, górnictwa oraz w sektorze finansowym,
• nie prowadzi działalności na rynku, na którym występuje lub może występować długookresowa strukturalna nadprodukcja.

Ze wsparcia zasadniczo wyłączone są przedsiębiorstwa należące do grupy kapitałowej, choć na pewnych warunkach będą mogły ją uzyskać. Tak będzie, gdy wykażą, że trudna sytuacja ekonomiczna ma charakter wewnętrzny i nie jest wynikiem nieuzasadnionego podziału kosztów w ramach grupy kapitałowej, albo jest zbyt poważna, aby mogła zostać rozwiązana przez przedsiębiorcę lub przedsiębiorców należących do tej samej grupy kapitałowej.

Restrukturyzacja

Przedsiębiorca znajdujący się w trudnej sytuacji ekonomicznej ma do dyspozycji trzy kategorie pomocy publicznej, tj. pomoc na ratowanie, tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne oraz pomoc na restrukturyzację.

Pomoc na ratowanie to ograniczone w czasie wsparcie finansowe w celu umożliwienia przedsiębiorcy prowadzenia działalności gospodarczej przez czas niezbędny do dokonania koniecznych analiz oraz opracowania planu restrukturyzacji albo likwidacji działalności. Ma charakter zwrotny, gdyż udzielana będzie w formie pożyczki ograniczonej do kwoty niezbędnej do kontynuowania podstawowej działalności operacyjnej przedsiębiorcy w okresie, na który pomoc została przyznana. Nie może to być dłużej niż 6 miesięcy.

Pomoc na restrukturyzację może być udzielana w formie ulgi w wykonywaniu administracyjnej kary pieniężnej.

Tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne może być przyznane na okres dłuższy niż w przypadku pomocy na ratowanie, jako jego kontynuacja bądź jako samodzielny instrument. Udzielane będzie w formie pożyczki na okres nie dłuższy niż 18 miesięcy.

Pomoc publiczna na restrukturyzację jest wsparciem udzielanym w oparciu o plan restrukturyzacji, określający działania mające na celu przywrócenie przedsiębiorcy długookresowej zdolności do konkurowania na rynku. Powinna stanowić uzupełnienie środków własnych przedsiębiorcy w finansowanie kosztów restrukturyzacji. Ich udział w kosztach restrukturyzacji ma wynieść co najmniej 25% w odniesieniu do mikro- lub małego przedsiębiorcy, 40% w przypadku średniego. Wśród form udzielenia pomocy na restrukturyzację wyróżnia się objęcie obligacji emitowanych przez przedsiębiorcę, pożyczki. Inne formy pomocy dotyczą:

• objęcia akcji lub udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym bądź udziału w podwyższeniu kapitału zakładowego poprzez podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowych udziałów lub akcji,
• zmiany terminów spłaty pożyczki,
• konwersji pożyczki, udzielonej jako pomoc na ratowanie lub jako tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne, na udziały lub akcje przedsiębiorcy.

Podmiotem udzielającym pomocy na ratowanie lub restrukturyzację w formie wsparcia finansowego będzie Agencja Rozwoju Przemysłu lub minister właściwy ds. gospodarki, natomiast w formie ulgi w wykonywaniu administracyjnej kary pieniężnej, stanowiącej element planu restrukturyzacyjnego – organ, który nałożył karę.

Zawieranie i wykonywanie umów cywilnoprawnych. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl