Aby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, musi dysponować potwierdzającą dokonany zakup fakturą zawierającą kwotę podatku VAT. Jeżeli jednak otrzymany przez podatnika paragon fiskalny zawiera jego NIP, a wartość transakcji nie przekracza kwoty 450 zł lub 100 euro, to paragon taki można uznać za fakturę uproszczoną. Na jego podstawie podatnik ma prawo do odliczenia VAT.

Prawo do odliczenia VAT

Podatnik, co do zasady, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług, jeżeli te towary czy usługi mają związek z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi. Podstawą do odliczenia podatku VAT są zasadniczo faktury dokumentujące zakupy towarów czy usług, zaś kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług lub potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego. Wynika to z art. 86 ustawy o VAT.

Przepisy o VAT dopuszczają też, iż podatnik ma prawo do odliczenia VAT z faktur wystawionych w formie paragonu (biletu jednorazowego). Mowa tu o paragonach (biletach) za przejazd autostradą płatną lub przejazd na odległość nie mniejszą niż 50 km, wystawianych przez podatników uprawnionych do świadczenia usług polegających na przewozie osób: kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami. Wyjątki te określone zostały w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie wystawiania faktur (Dz. U. z 2013 r. poz. 1485).

Faktura uproszczona

Tak zwane faktury „uproszczone” to dokumenty wystawiane w przypadku, gdy kwota należności ogółem nie przekracza 450 zł albo 100 euro (jeżeli określona jest w euro). Faktury takie, jak wynika z art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy o VAT, mogą nie zawierać imienia i nazwiska lub nazwy nabywcy towarów lub usług oraz jego adresu, a także danych, takich jak:

• miara i ilość dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
• cena jednostkowa towaru netto,
• wartość sprzedaży netto,
• stawka podatku,
• suma wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku,
• kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Faktury uproszczone uprawniają nabywcę do odliczenia wykazanego w nich podatku naliczonego.

Warto tutaj podkreślić, że porównując zakres danych, które obowiązkowo należy umieszczać na fakturze uproszczonej (patrz ramka) z tymi, jakie powinien zawierać paragon fiskalny, dochodzi się do wniosku, że dokumenty te są podobne. Jeśli zgodnie z żądaniem nabywcy sprzedawca zamieści na paragonie jego NIP, a wartość transakcji nie przekroczy kwoty 450 zł lub 100 euro, to paragon taki można uznać za fakturę uproszczoną. W takim przypadku nabywca nie ma prawa żądać dodatkowego udokumentowania dokonanej sprzedaży „zwykłą” fakturą (art. 106h ust. 4 ustawy o VAT).

Tak więc gdy otrzymany paragon spełnia warunki uznania go za fakturę uproszczoną w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, można na jego podstawie dokonać odliczenia VAT, pod warunkiem że dotyczy zakupów, które dają prawo do takiego odliczenia. Takie też stanowisko wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 26 kwietnia 2016 r., nr IBPP2/4512-38/16/IK. Organ podatkowy wyjaśnił, że najważniejszym dowodem księgowym, który pozwala na zaliczenie danego wydatku do kosztów oraz odliczenie naliczonego podatku VAT, jest faktura. W niektórych przypadkach podobną rolę może pełnić paragon. Jeżeli zgodnie z żądaniem nabywcy sprzedawca zamieści na paragonie jego NIP, a kwota transakcji nie przekracza 450 zł lub 100 euro, to paragon taki można uznać za fakturę uproszczoną. W przeciwnym wypadku, podstawą do odliczenia VAT z tytułu poniesionych wydatków jest wyłącznie faktura wystawiana przez sprzedawcę towarów bądź usług.

Przy czym należy zaznaczyć, że odręczne dopisanie na paragonie fiskalnym NIP nabywcy nie wypełnia warunków określonych w przepisach dotyczących wystawiania faktur, w związku z czym tak sporządzony paragon nie może zostać uznany za fakturę uproszczoną.

Trzeba także podkreślić, że wystawienie faktur uproszczonych ma charakter fakultatywny i nie jest obowiązkowe, nawet jeśli kwota należności nie przekracza wskazanych wcześniej wartości.

Wystawiając faktury uproszczone trzeba również pamiętać, że fakturą tą nie można dokumentować:

1) sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju,

2) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

3) dostawy towarów i świadczenia usług, których miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika.

Wynika to z art. 106e ust. 6 ustawy o VAT.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.)

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 92 (1342) z dnia 2016-11-17

GOFIN poleca praktyczny serwis internetowy www.VademecumBHP.pl