Od 1 stycznia 2023 r. ma wejść w życie kolejna nowelizacja ustawy o VAT, tzw. pakiet SLIM VAT 3. Przepisy tej nowelizacji mają doprecyzować m.in. zasady stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących, w przypadku gdy faktura została wystawiona w walucie obcej.

Zasady stosowania kursu walut

Sposób przeliczania kwot wyrażonych w walutach obcych na złote na potrzeby rozliczania VAT zawarto w art. 31a ustawy o VAT. Jak wynika z tego przepisu, w przypadku gdy:

• kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej – przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego lub ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego (art. 31a ust. 1 ustawy o VAT),
• podatnik wystawia fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, a kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone na tej fakturze w walucie obcej – przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury (w tej sytuacji podatnik może również zastosować kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny – art. 31a ust. 2 ustawy o VAT).

Ponadto, jak wskazano w art. 31a ust. 2a ustawy o VAT, kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania wyrażone w walucie obcej mogą być przeliczane przez podatnika na złote zgodnie z zasadami przeliczania przychodu określonego w walucie obcej wynikającymi z przepisów o podatku dochodowym, obowiązującymi tego podatnika na potrzeby rozliczania danej transakcji. Wybierając taką opcję, podatnik jest obowiązany do jej stosowania przez co najmniej 12 kolejnych miesięcy, licząc od miesiąca, w którym ją wybrał. Przy czym w sytuacji, gdy w okresie stosowania tej metody podatnik dokona transakcji niepodlegającej przeliczeniu zgodnie z zasadami stosowanymi w podatku dochodowym, jest obowiązany do zastosowania dla tej transakcji dotychczasowych metod przeliczenia.

Omówione reguły ustalania kursów walut nie są stosowane we wszystkich sytuacjach, bowiem art. 31a ust. 2 ustawy o VAT nie ma zastosowania w przypadku importu usług. Ponadto w razie importu usług podatnik do przeliczenia podstawy opodatkowania wyrażonej w walucie obcej na potrzeby VAT nie może stosować zasad określonych w podatku dochodowym dla przeliczenia przychodu. Wynika to mianowicie z faktu, że import usług jest transakcją, która w podatku VAT jest rozliczana przez nabywcę.

Dla Prenumeratorów GOFIN
	Ujednolicone przepisy w zakresie VAT dostępne w serwisie www.przepisy.gofin.pl

Zmiany dotyczące ustalania kursu walut

Ministerstwo Finansów, realizując kolejne postulaty zgłaszane przez podatników oraz kontynuując proces upraszczania i ułatwiania stosowania przepisów ustawy o VAT, proponuje w pakiecie SLIM VAT 3 m.in. doprecyzowanie zasad stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących, gdy faktura została wystawiona w walucie obcej.

Ustawodawca planuje dodać do ustawy o VAT art. 31b, który ma doprecyzować zasady stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących. W art. 31b ust. 1 ustawy o VAT będzie zawarta generalna zasada w zakresie przeliczenia kursu waluty obcej zarówno w wystawianych fakturach korygujących in plus, jak i in minus. Kurs przyjmowany do przeliczenia kwoty korekty podstawy opodatkowania na fakturze korygującej będzie zasadniczo powieleniem kursu przyjmowanego dla pierwotnego rozliczenia. Przykładowo, gdy podatnik zastosował dla świadczonej usługi kurs z dnia 1 września 2022 r., ten sam kurs zastosuje w przypadku wystawienia faktury korygującej pierwotne rozliczenie.

Natomiast, jeżeli podatnik, zgodnie z art. 106j ust. 3 ustawy o VAT, zdecyduje się na wystawienie zbiorczej faktury korygującej z tytułu opustu lub obniżki ceny, nie będzie wówczas musiał stosować pierwotnego kursu zastosowanego do każdej z korygowanych transakcji. Przeliczenia na złote podatnik będzie dokonywał według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej (lub odpowiednio zastosuje kurs średni Europejskiego Banku Centralnego) – w takim przypadku będzie stosowany jeden zbiorczy kurs do wszystkich korygowanych transakcji.

Nowe przepisy (art. 31b ust. 1-2 ustawy o VAT) nie będą miały zastosowania w przypadku korekt dokonywanych przez podatników stosujących przeliczenie waluty obcej wynikające z przepisów dotyczących podatku dochodowego. Podatnik stosujący zasady z podatku dochodowego będzie stosował je również przy przeliczaniu korekt.

Projekt ustawy o VAT zawiera także przepisy dotyczące zasad stosowania kursu walut w przypadku przyznania opustu lub obniżki i otrzymania przez podatnika zbiorczej faktury korygującej do transakcji dokonanych w warunkach, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4-5 ustawy o VAT, oraz w przypadku dokonania przez tego podatnika wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. W związku z tym podatnik nie będzie zobowiązany stosować pierwotnego kursu w odniesieniu do każdej z korygowanych transakcji. Jeżeli zostanie wystawiona faktura zbiorcza korygująca dokonane w danym okresie transakcje, podatnik będzie dokonywać przeliczenia na złote kwot wykazanych na tej fakturze według kursu średniego waluty obcej na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej. W przypadku transakcji dokonanych w warunkach, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4-5 ustawy o VAT, jest możliwe, iż kontrahent spoza Unii Europejskiej nie wystawi faktury (np. dlatego, iż w kraju jego siedziby nie obowiązuje podatek o podobnym charakterze do podatku od wartości dodanej). W odniesieniu do takiej sytuacji nie znajdą zastosowania powyższe zasady przeliczania kursów walut. Gdy bowiem taki zagraniczny kontrahent nie wystawi faktury dokumentującej udzielenie opustu lub obniżkę ceny, to nie będzie też istniała data, w oparciu o którą należałoby ustalić kurs przeliczeniowy waluty (tj. ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.)

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 84 (1959) z dnia 2022-10-20

GOFIN poleca praktyczny serwis internetowy www.VademecumKsiegowego.pl