Gazeta PodatkowaKomitet Standardów Rachunkowości działający przy Ministerstwie Finansów opracowuje krajowe standardy i stanowiska dotyczące rachunkowości. Ich celem jest wyjaśnienie skomplikowanych przepisów i zagadnień z zakresu rachunkowości. Warto korzystać z tych regulacji.

Stosowanie standardów i stanowisk KSR

W sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy o rachunkowości, przyjmując zasady (politykę) rachunkowości, jednostki mogą stosować krajowe standardy rachunkowości wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości (KSR). Stanowi o tym art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości. Przy czym przez krajowe standardy rachunkowości, o których mowa w tym przepisie, rozumieć należy wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości standardy i stanowiska. Korzystanie z tych regulacji nie jest obligatoryjne, tym niemniej prowadzi do przyjęcia przez jednostkę rozwiązań, które uznaje się za zapewniające rzetelne i jasne, zgodne z przepisami o rachunkowości, przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki. O zasadach ich przyjmowania szczegółowo mówią pkt 3.2.1-3.2.8 Krajowego Standardu Rachunkowości nr 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja”.

Jednostka, informując w sprawozdaniu finansowym o przyjętych przez siebie zasadach (polityce) rachunkowości, potwierdza włączenie wszystkich dotyczących jej krajowych standardów rachunkowości (i stanowisk KSR) do tych zasad i ich stosowanie w sprawach nieuregulowanych przepisami o rachunkowości. Nie jest właściwe powoływanie się na stosowanie krajowych standardów rachunkowości (i stanowisk KSR) i jednocześnie wybiórcze stosowanie niektórych z tych regulacji lub ich części i niestosowanie innych.

Jednostka może również poinformować o włączeniu do przyjętych przez siebie zasad (polityki) rachunkowości tylko wybranych krajowych standardów rachunkowości (i stanowisk KSR), co oznacza, że w sprawach nieregulowanych przepisami o rachunkowości stosuje wszystkie zapisy tych wybranych aktów prawnych. Nie jest właściwe powoływanie się na stosowanie wybranego krajowego standardu rachunkowości (lub stanowiska KSR) i jednocześnie wybiórcze stosowanie jego postanowień.

Zatem w zależności od przyjętych postanowień w zasadach (polityce) rachunkowości, możliwe jest stosowanie wszystkich lub tylko wybranych krajowych standardów i stanowisk dotyczących rachunkowości. Dotychczas KSR wydał 13 krajowych standardów rachunkowości i 9 stanowisk, z rozwiązań których można korzystać przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych i sporządzaniu sprawozdań finansowych.


Treść wszystkich wydanych standardów i stanowisk KSR dostępna jest w serwisie www.przepisy.gofin.pl.

Gdy jednostka uprzednio niestosująca krajowych standardów rachunkowości (i stanowisk KSR) postanowiła włączyć je do przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, to skutki pierwszego zastosowania traktuje jako zmianę przyjętych zasad (polityki) rachunkowości i informuje o tym w sprawozdaniu finansowym.

W przypadku braku odpowiedniego krajowego standardu rachunkowości (lub stanowiska KSR) jednostki mogą stosować rozwiązania przewidziane w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości (z wyłączeniem jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 3 ustawy o rachunkowości, obligatoryjnie stosujących MSR). Wynika tak z art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości. W pierwszej kolejności trzeba jednak szukać rozwiązań w przepisach krajowych.

Kolejne standardy i stanowiska KSR

Według informacji zamieszczonych na stronie internetowej Ministerstwa Finansów, Komitet Standardów Rachunkowości pracuje nad standardami dotyczącymi:

  • wartości niematerialnych i prawnych,
  • kontynuacji działalności oraz rachunkowości jednostek przy braku kontynuowania działalności,
  • inwestycji w nieruchomości i wartości niematerialne i prawne,
  • przychodów ze sprzedaży wyrobów, półproduktów, towarów i materiałów.

Prowadzone są także prace nad nowym stanowiskiem KSR w sprawie ustalania wartości godziwej dla potrzeb rozliczania połączeń jednostek metodą nabycia.

Lista wszystkich wydanych standardów i stanowisk dotyczących rachunkowości wraz ze wskazaniem, czego dotyczą
KRAJOWE STANDARDY RACHUNKOWOŚCI
Nazwa CEL WYDANIA
KSR nr 1 „Rachunek przepływów pieniężnych” (Dz. Urz. MRiF z 2017 r. poz. 216)
określenie szczegółowych zasad sporządzania rachunku przepływów pieniężnych.
KSR nr 2 „Podatek dochodowy” (Dz. Urz. Min. Fin. z 2010 r. nr 7, poz. 31)
ustalenie zasad ujmowania, wyceny i prezentacji w sprawozdaniu finansowym należności i zobowiązań z tytułu podatku dochodowego oraz aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
KSR nr 3 „Niezakończone usługi budowlane” (Dz. Urz. Min. Fin. z 2018 r. poz. 76)
rozwiązanie problemów dotyczących ustalania przychodów i kosztów z niezakończonych umów o usługi budowlane i inne usługi o podobnym charakterze rozliczanych na podstawie art. 34a, 34c i 34d ustawy o rachunkowości, a także prezentacji i ujawniania informacji o nich w sprawozdaniach finansowych.
KSR nr 4 „Utrata wartości aktywów” (Dz. Urz. Min. Fin. z 2012 r. poz. 15)
rozwinięcie przepisów dotyczących ustalania i ujmowania w księgach rachunkowych oraz wykazywania w sprawozdaniu finansowym odpisów aktualizujących wartość bilansową aktywów jednostki, spowodowanych częściową lub całkowitą utratą zdolności do przynoszenia jednostce korzyści ekonomicznych przez te aktywa.
KSR nr 5 „Leasing, najem i dzierżawa” (Dz. Urz. Min. Fin. z 2018 r. poz. 77)
uszczegółowienie zasad wyceny i ujęcia w księgach rachunkowych oraz prezentacji i ujawnień w sprawozdaniu finansowym aktywów i zobowiązań oraz kosztów i przychodów wynikających z umów leasingu, najmu i dzierżawy.
KSR nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe” (Dz. Urz. Min. Fin. z 2014 r. poz. 12)
określenie jednolitych zasad ujmowania w księgach rachunkowych rezerw, biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów oraz zobowiązań warunkowych, jak też ich wyceny oraz kryteriów prezentacji i ujawniania w sprawozdaniu finansowym.
KSR nr 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja” (Dz. Urz. Min. Fin. z 2019 r. poz. 2)
określenie zasad ujmowania przez jednostki kontynuujące działalność w księgach rachunkowych i rocznych sprawozdaniach finansowych skutków zmian zasad (polityki) rachunkowości, zmian wartości szacunkowych, korekty błędów, w tym popełnionych w poprzednich latach obrotowych, oraz zdarzeń, które nastąpiły po dniu bilansowym, a także sposobu prezentowania w sprawozdaniach finansowych danych, zapewniających ich porównywalność.
KSR nr 8 „Działalność deweloperska” (Dz. Urz. MFFiPR z 2020 r. poz. 38)
wyjaśnienie głównych zasad (polityki) rachunkowości stosowanych do działalności deweloperskiej.
KSR nr 9 „Sprawozdanie z działalności” (Dz. Urz. MRiF z 2018 r. poz. 4)
pomoc w sporządzaniu sprawozdania z działalności.
KSR nr 10 „Umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi” (Dz. Urz. MRiF z 2017 r. poz. 142)
określenie zasad wyceny i ujęcia w księgach rachunkowych oraz prezentacji i ujawnień w sprawozdaniu finansowym aktywów i zobowiązań, przychodów i kosztów wynikających z umów o partnerstwie publiczno-prywatnym w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 711 ze zm.) oraz umów koncesji na roboty budowlane lub usługi w rozumieniu art. 3 oraz art. 4 ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. z 2021 r. poz. 541).
KSR nr 11 „Środki trwałe” (Dz. Urz. MRiF z 2017 r. poz. 105)
pomoc w stosowaniu przepisów ustawy o rachunkowości dotyczących środków trwałych, w zakresie uznawania, wyceny i ujęcia w księgach rachunkowych oraz ich prezentacji w sprawozdaniu finansowym.
KSR nr 12 „Działalność rolnicza” (Dz. Urz. Min. Fin. z 2018 r. poz. 78)
wyjaśnienie głównych zasad (polityki) rachunkowości stosowanych do działalności rolniczej, a w szczególności określenie zasad wyceny i ujmowania aktywów biologicznych oraz niebiologicznych produktów rolniczych, ustalania przychodów i kosztów działalności rolniczej oraz określenie zakresu informacji na temat działalności rolniczej, prezentowanych i ujawnianych w sprawozdaniu finansowym.
KSR nr 13 „Koszt wytworzenia jako podstawa wyceny produktów” (Dz. Urz. Min. Fin. z 2019 r. poz. 60)
określenie zasad (polityki) rachunkowości stosowanych do ustalania kosztu wytworzenia jako podstawy wyceny produktów.
STANOWISKA KOMITETU STANDARDÓW RACHUNKOWOŚCI
nazwa cel wydania
Stanowisko KSR w sprawie niektórych zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych (Dz. Urz. Min. Fin. z 2010 r. nr 6, poz. 26)
wyjaśnienie niektórych zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych określonych w ustawie o rachunkowości, w tym dotyczących dokumentów elektronicznych i zapisów tworzonych automatycznie, zamknięcia ksiąg oraz zmiany systemu finansowo-księgowego w ciągu roku obrotowego.
Stanowisko KSR w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów (Dz. Urz. Min. Fin. z 2016 r. poz. 55)
wyjaśnienie problemów merytorycznych i organizacyjnych powstających przy przeprowadzaniu inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów.
Stanowisko KSR w sprawie zasady rzetelnego i jasnego obrazu w realizacji przepisów art. 4 ust. 1 oraz ust. 1a i 1b ustawy o rachunkowości (Dz. Urz. Min. Fin. z 2018 r. poz. 7)
wyjaśnienie istoty, znaczenia i sposobu realizacji wymogu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki.
Stanowisko KSR w sprawie rozrachunków z kontrahentami (Dz. Urz. Min. Fin. z 2019 r. poz. 83)
uściślenie zasad ujmowania i wyceny rozrachunków z kontrahentami, uszczegółowienie zasad przeliczania rozrachunków w walutach obcych na walutę polską, a także wyjaśnienie wątpliwości w zakresie relacji pomiędzy definicjami należności i zobowiązań dotyczących kontrahentów a aktywami finansowymi i zobowiązaniami finansowymi.
Stanowisko KSR w sprawie ujęcia transakcji zamiany składnika aktywów niepieniężnych na inny składnik aktywów niepieniężnych (Dz. Urz. MRiF z 2017 r. poz. 127)
przedstawienie sposobu ujęcia skutków transakcji zamiany jednego składnika aktywów niepieniężnych na inny składnik aktywów niepieniężnych, tj. transakcji, w których następuje:

a) świadczenie usług lub przekazanie aktywów niepieniężnych w zamian za usługi lub aktywa niepieniężne,
b) zbycie składnika aktywów niepieniężnych uwarunkowane nabyciem w zamian innego składnika aktywów niepieniężnych (transakcje powiązane),
c) przekazanie przedsiębiorstwa, zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub pojedynczych składników aktywów niepieniężnych w zamian za udziały.
Stanowisko KSR w sprawie księgowego ujęcia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych (Dz. Urz. Min. Fin. z 2016 r. poz. 6)
ustalenie zasad ujmowania w księgach rachunkowych oraz prezentacji i ujawniania informacji w sprawozdaniach finansowych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych w rozumieniu ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2021 r. poz. 332).
Stanowisko KSR w sprawie księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii (Dz. Urz. Min. Fin. z 2007 r. nr 8, poz. 47)
określenie sposobu księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii, wytworzonej w odnawialnych źródłach energii w rozumieniu art. 9e ust. 1 i odpowiednio ust. 7 ustawy Prawo energetyczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 716).
Stanowisko KSR w sprawie wykazywania przez spółdzielnie mieszkaniowe w sprawozdaniu finansowym funduszów własnych oraz ustalania wyniku finansowego (Dz. Urz. Min. Fin. z 2015 r. poz. 81)
przedstawienie zalecanych rozwiązań w sprawach kwalifikacji wkładów mieszkaniowych i wkładów budowlanych oraz prezentacji nadwyżki przychodów nad kosztami lub nadwyżki kosztów nad przychodami z eksploatacji i utrzymania nieruchomości w kategoriach bilansowo-wynikowych i ustalania wyniku finansowego.
Stanowisko KSR w sprawie ujęcia, wyceny i prezentacji gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste w sprawozdaniach finansowych jednostek samorządu terytorialnego, a także w sprawie przekształcenia prawa wieczystego użytkowania tych gruntów w prawo własności (Dz. Urz. Min. Fin. z 2019 r. poz. 19)
wyjaśnienie wątpliwości dotyczących stosowania przepisów ustawy o rachunkowości w odniesieniu do ujęcia, wyceny i prezentacji w sprawozdaniu finansowym jednostki samorządu terytorialnego oraz skonsolidowanym bilansie gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste przez te jednostki, a także sposób ujmowania przychodów z opłat wnoszonych z tytułu prawa użytkowania wieczystego gruntów i skutków przekształcenia prawa wieczystego użytkowania gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217)

autor: Dorota Przybyszewska
Gazeta Podatkowa nr 52 (1823) z dnia 2021-07-01

GOFIN poleca praktyczny serwis internetowy www.ZasilekChorobowy.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>