Gazeta PodatkowaPracodawcy tworzący w danym roku zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, dalej Fundusz, są zobowiązani do jego korekty w końcu roku. Wynika to zarówno z ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, jak i z rozporządzenia dotyczącego ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na Fundusz.

Naliczanie odpisów

Pracodawcy tworzą Fundusz z corocznego odpisu, który nalicza się według zasady określonej w § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2009 r. nr 43, poz. 349). Zgodnie z nią podstawę naliczania odpisu stanowi przeciętna planowana w danym roku kalendarzowym liczba zatrudnionych u pracodawcy, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych, obejmująca pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy, po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Ustalając przeciętną liczbę zatrudnionych w danym roku kalendarzowym (obrachunkowym) dodaje się przeciętne liczby zatrudnionych w poszczególnych miesiącach i otrzymaną sumę dzieli się przez 12. Ten sam sposób obliczania przeciętnej liczby zatrudnionych stosuje się również w przypadku, gdy pracodawca działał w okresie krótszym niż jeden rok kalendarzowy albo naliczał odpis na Fundusz na niepełny rok kalendarzowy.

Przywołane rozporządzenie określa też podstawę naliczania odpisu w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i innych spółdzielniach zajmujących się produkcją rolną. Stanowi ją wówczas liczba członków spółdzielni według stanu na dzień naliczenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, skorygowana zgodnie ze stanem w dniu 31 grudnia danego roku do faktycznej liczby członków zarejestrowanych w spółdzielni.

Przeciętna liczba zatrudnionych

Przepisy rozporządzenia wskazują, że do przeciętnej liczby zatrudnionych przyjmuje się pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy, po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Nie odnoszą się jednak do tego, czy do liczby tej należy zaliczać pracowników korzystających z różnego rodzajów urlopów. W kwestii tej wypowiedziało się Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej w odpowiedzi z dnia 19 maja 2015 r. na pytanie naszego Wydawnictwa, w której uznało, że: „(…) Należy podkreślić, że w przeciętnej liczbie zatrudnionych uwzględnia się pracowników, których definiuje art. 2 Kodeksu pracy. (…) Biorąc pod uwagę treść § 1 rozporządzenia, w ocenie Departamentu, brak jest podstaw prawnych do wyłączania z przeciętnego zatrudnienia pracowników przebywających na urlopach, w tym na urlopach związanych z rodzicielstwem oraz na urlopie bezpłatnym. (…)”.

Ze względu na brak w przepisach metody ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w poszczególnych miesiącach, w praktyce stosuje się jedną z metod statystycznych, o których mowa w załączniku do objaśnień do sprawozdawczości z zatrudnienia i wynagrodzeń (Z-03 czy Z-06; www.stat.gov.pl). Są to:

  • metoda średniej arytmetycznej polegająca na podzieleniu sumy dziennych stanów zatrudnienia ze wszystkich dni w miesiącu przez liczbę tych dni,
  • metoda uproszczona, w której sumę dziennych stanów zatrudnienia w pierwszym i ostatnim dniu miesiąca należy podzielić przez 2,
  • metoda średniej chronologicznej polegająca na podzieleniu sumy połowy stanu zatrudnienia w pierwszym i ostatnim dniu miesiąca i pełnego stanu zatrudnienia w 15. dniu miesiąca przez 2.
Przykład

W zakładzie zatrudnienie do końca października 2018 r. nie ulegało większym zmianom. Natomiast w listopadzie 2018 r. zmieniło się ze względu na przejście 12 pracowników na emerytury. Przeciętny stan zatrudnienia według poszczególnych metod statystycznych po przeliczeniu na pełne etaty kształtował się w listopadzie br. następująco:

dzień miesiąca Zatrudnienie ustalone metodą
śr. arytmetycznej uproszczoną śr. chronologicznej
1 115 115 115
2 115
3 115
4 115
5 115
6 115
7 115
8 115
9 115
10 115
11 108
12 108
13 108
14 108
15 108 108
16 108
17 108
18 108
19 108
20 108
21 108
22 108
23 108
24 108
25 103
26 103
27 103
28 103
29 103
30 103 103 103
stan: [(10 dni × 115) + (14 dni × 108)
+ (6 dni × 103)] : 30 = 109,33
(115 + 103) : 2 = 109 (57,5 + 51,5 + 108) : 2 = 108,5

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1316 ze zm.)

autor: Ewa Madejek
Gazeta Podatkowa nr 102 (1559) z dnia 2018-12-20

GOFIN poleca praktyczny serwis internetowy www.ZFSS.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>