Organy podatkowe – niezależnie od istnienia wymogu składania przez podatników JPK_V7M lub JPK_V7K – mogą w związku z rozpatrywaną sprawą żądać udostępnienia w formie JPK ksiąg podatkowych prowadzonych przy użyciu programu komputerowego. Umożliwia to szybką analizę otrzymanych danych. Polski Ład zakłada, że podatnicy mają przesyłać księgi w formie JPK nie na żądanie, lecz cyklicznie.
Dane w pliku
JPK to forma udostępniania administracji skarbowej danych w układzie i formacie określonym przez Ministerstwo Finansów, umożliwiającym ich automatyczną analizę przy pomocy specjalnego oprogramowania komputerowego. Obecnie obowiązujące przepisy przewidują przekazanie takich plików bez wezwania oraz na żądanie organu podatkowego.
Bez wezwania składa się JPK_VAT zawierający dane z ewidencji VAT oraz deklarację VAT-7 lub VAT-7K. Podatnicy rozliczający VAT miesięcznie przesyłają co miesiąc JPK_V7M obejmujący część ewidencyjną i deklaracyjną. Natomiast podatnicy rozliczający VAT kwartalnie przekazują co miesiąc JPK_V7K, z tym że pliki za dwa pierwsze miesiące każdego kwartału zawierają wyłącznie część ewidencyjną, a za ostatni miesiąc kwartału – część ewidencyjną i deklaracyjną. Plik (JPK_V7M i JPK_V7K) należy przesłać do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu. W przypadku gdy ten termin upływa w sobotę, niedzielę lub święto będące dniem ustawowo wolnym od pracy, to za jego ostatni dzień uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych.
Pliki JPK_V7M i JPK_V7K dostępne są w Programie DRUKI Gofin.
Pliki JPK przekazywane na żądanie to: księgi rachunkowe (JPK_KR), wyciągi bankowe (JPK_WB), magazyn (JPK_MAG), faktury (JPK_FA), faktury wystawiane w przypadku nabycia produktów rolnych od rolnika ryczałtowego (JPK_FA_RR), podatkowa księga przychodów i rozchodów (JPK_PKPIR), ewidencja przychodów (JPK_EWP). Warunkiem realizacji wezwania jest prowadzenie księgi podatkowej lub tworzenie dowodu księgowego przy użyciu programu komputerowego. Organ podatkowy może zażądać przekazania plików w czasie czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub celno-skarbowej. Wezwanie mogą otrzymać także kontrahenci podatnika objęci kontrolą krzyżową podejmowaną w związku z prowadzonym wobec podatnika postępowaniem podatkowym, kontrolą podatkową lub celno-skarbową. Wynika to z art. 274c Ordynacji podatkowej i art. 79 ustawy o KAS.
Sposób przekazania
Organ podatkowy, żądając udostępnienia ksiąg w formie JPK, musi określać w wezwaniu zakres i termin przekazania danych.
Zakres raportowanych danych zależy od przedmiotu i stanu prowadzonej sprawy oraz od okresu objętego weryfikacją. Pliki JPK muszą być zgodne z otrzymanym wezwaniem, np. JPK_FA mogą być generowane według kryteriów dostępnych w systemie fakturującym: daty wystawienia faktury, daty sprzedaży, waluty, kontrahenta itp. Dane mogą obejmować miesiąc, kwartał lub inny okres.
Pliki trzeba sporządzić zgodnie ze schematami publikowanymi na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (www.gov.pl/web/kas/struktury-jpk). Trzeba je przekazać za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej (aplikacji udostępnionej przez resort finansów, komercyjnej aplikacji on-line lub odpowiednio przystosowanego programu księgowego) albo na nośnikach danych (np. pendrivie, karcie pamięci, CD/DVD). Wykluczone jest przesłanie plików e-mailem na skrzynkę organu podatkowego. Pliki przekazywane za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej muszą być opatrzone profilem zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Po prawidłowej weryfikacji struktury logicznej oraz poprawności danych i podpisu elektronicznego otrzymuje się Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO). Nośniki danych można natomiast przekazać bezpośrednio urzędnikowi prowadzącemu sprawę (powinien on sporządzić z tej czynności protokół) lub przesłać tradycyjną pocztą.
Termin przekazania plików ustala organ podatkowy – uwzględniając charakter dowodu i stan sprawy – ale nie może być on krótszy niż 3 dni (art. 189 § 2 Ordynacji podatkowej).
Ryzyko kary
Konsekwencją bezzasadnej odmowy przekazania ksiąg podatkowych i dowodów księgowych w formie JPK lub nieprzedłożenia ich w wyznaczonym terminie może być kara porządkowa. Obecnie jest ona wymierzana w wysokości do 2.900 zł.
Karę porządkową otrzymuje zasadniczo podatnik. Jeżeli stroną (kontrolowanym) jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, wymierza się ją ustawowemu reprezentantowi, członkowi organu uprawnionego do reprezentowania lub osobie upoważnionej do prowadzenia spraw danego podmiotu, np. prezesowi spółki z o.o. Kara porządkowa może być nałożona również na właściciela biura rachunkowego, któremu podatnik zlecił prowadzenie lub przechowywanie ksiąg podatkowych i dowodów księgowych, jeżeli bezzasadnie odmówi okazania czy nie przedłoży w wyznaczonym terminie ksiąg rachunkowych swojego klienta lub dokumentów będących podstawą dokonywania w nich zapisów.
W skrajnych przypadkach nieokazanie księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej czy celno-skarbowej może być uznane za udaremnianie lub utrudnianie wykonania czynności służbowej. Takie zachowanie – w zależności od jego skali, skutków, motywów postępowania sprawcy – może być zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe.
|
Polski Ład – obowiązek cyklicznego przesyłania ksiąg i ewidencji w formie JPK Urzędnicy skarbowi mogą żądać przekazania ksiąg podatkowych w formie JPK od podatników prowadzących je za pomocą programów komputerowych, a obecnie nie ma wymogu posługiwania się takimi programami (z wyjątkiem ewidencji VAT). Przykładowo, jeżeli podatnik prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów w formie papierowej, przedkłada ją na wezwanie organu podatkowego w takiej formie – nie musi przetwarzać jej na format JPK_PKPIR. Zmiany w tym zakresie zakłada przygotowany przez rząd Polski Ład. Podatnicy CIT mieliby obowiązek prowadzić księgi rachunkowe albo uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów przy użyciu programów komputerowych oraz przekazywać je w formie JPK (przez internet) w terminie do upływu terminu złożenia zeznania za rok podatkowy. Analogiczne rozwiązanie przewiduje się dla podatników PIT. Podmioty wykonujące działalność gospodarczą musiałyby prowadzić księgi rachunkowe, podatkową księgę przychodów i rozchodów, a także ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przy użyciu programów komputerowych. Podatnicy ci mieliby przesyłać księgi i ewidencję w formie JPK w trakcie roku podatkowego (po miesiącu lub kwartale – w zależności od tego, czy wpłacają miesięczne, czy kwartalne zaliczki na podatek) i po jego zakończeniu (w terminie do upływu terminu złożenia zeznania rocznego). Te same zasady i terminy mają dotyczyć przesyłania przez podatników opłacających ryczałt ewidencjonowany ewidencji przychodów oraz wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Opisane rozwiązania miałyby wejść w życie 1 stycznia 2023 r. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540)
Ustawa z dnia 16.11.2016 r. o KAS (Dz. U. z 2021 r. poz. 422 ze zm.)
autor: Małgorzata Żujewska
Gazeta Podatkowa nr 72 (1843) z dnia 2021-09-09
GOFIN poleca praktyczny serwis internetowy www.ZasilekMacierzynski.pl
