Urzędy skarbowe sprawdzają zeznania podatkowe w pierwszej kolejności pod kątem terminowości złożenia, poprawności formalnej oraz zasadności korzystania z ulg i odliczeń. Nie wyklucza to przeprowadzenia w późniejszym terminie kontroli lub postępowania podatkowego. Dokumentację związaną z PIT za 2015 r. należy zachować co najmniej do końca 2021 r.

Cel sprawdzania

Urzędy skarbowe w pierwszej kolejności sprawdzają, czy osoby zobligowane do rozliczenia się z fiskusem z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych przekazały – w formie papierowej lub elektronicznej – zeznanie podatkowe. PIT-28 za 2015 r. należało złożyć do 1 lutego 2016 r. Termin dostarczenia PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38 oraz PIT-39 za 2015 r. upływa 2 maja 2016 r.

Osoby, które nie złożyły lub nie złożą w terminie zeznania podatkowego, są wzywane do wyjaśnienia przyczyn jego braku. Spóźnialscy, niemający nic na swoje usprawiedliwienie, mogą dostać grzywnę. Zazwyczaj kończy się na wystawieniu mandatu karnego. Grzywna nakładana w tym trybie nie może przekroczyć 3.700 zł. Jeżeli jednak podatnik nie przyjmie mandatu karnego, sprawą zajmie się sąd. Grzywna wymierzana w postępowaniu sądowym może natomiast wynieść nawet 37.000 zł.

Złożone zeznania podatkowe są następnie weryfikowane w ramach czynności sprawdzających pod kątem poprawności formalnej i rachunkowej. Urzędnicy badają, czy wypełniono wszystkie niezbędne rubryki, dołączono wymagane załączniki, prawidłowo wyliczono podatek z podanej podstawy opodatkowania itp. Mają także prawo przeprowadzić wstępną ocenę zgodności danych zawartych w rozliczeniu z rzeczywistością. Osoby korzystające z ulg podatkowych mogą być wezwane do okazania dokumentów, których obowiązek posiadania w określonym czasie wynika z przepisów prawa, a potwierdzających zasadność dokonanych odliczeń i wysokość poniesionych wydatków. Trzeba przedstawić oryginały dokumentów lub złożyć ich fotokopie.

Od początku bieżącego roku podatnicy mogą być dyscyplinowani karą porządkową za utrudnianie czynności sprawdzających, m.in. ignorowanie wezwań do stawienia się w urzędzie skarbowym, nieuzasadnioną odmowę złożenia wyjaśnień, nieprzedstawienie w wyznaczonym terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa. Kara porządkowa może wynieść 2.800 zł.

Błędy do poprawki

Błędy wykryte w wyniku czynności sprawdzających w zeznaniu podatkowym lub załącznikach do niego mogą być od razu poprawione – przez urzędników lub podatnika.

Urzędnicy mają prawo nanieść zmiany w ograniczonym zakresie. Wolno im wyeliminować błędy rachunkowe, oczywiste pomyłki oraz nieprawidłowości wynikające ze sporządzenia zeznania podatkowego niezgodnie z wymogami formalnymi, jeżeli w wyniku tych modyfikacji zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, nadpłaty lub straty nie przekroczy 5.000 zł. Urzędnicy mogą nanieść poprawki w rozliczeniach złożonych zarówno w formie papierowej, jak i przesłanych przez internet. Korektę wykraczającą poza opisane ramy musi sporządzić podatnik. Urzędnicy zwracają się do niego o dokonanie odpowiednich zmian lub uzupełnień.

Korekta może wydłużyć czas oczekiwania na nadpłatę podatku. Nadpłata wynikająca z rozliczenia poprawionego przez urząd skarbowy jest zwracana w ciągu 3 miesięcy od dnia upływu terminu do wniesienia sprzeciwu na dokonaną korektę (wynosi on 14 dni od dnia doręczenia podatnikowi uwierzytelnionej kopii skorygowanego zeznania podatkowego). Termin zwrotu nadpłaty po korekcie sporządzonej przez podatnika to natomiast 3 miesiące od jej złożenia (odrębnie uregulowano terminy zwrotu nadpłaty w związku z wniesieniem wniosku o jej stwierdzenie).

Konsekwencją sporządzenia w wyniku czynności sprawdzających korekty rozliczenia może być obowiązek zapłaty podatku. Podatek ujawniony w ten sposób, ale regulowany po upływie terminu płatności (po 1 lutego 2016 r. w przypadku PIT-28 za 2015 r. albo po 2 maja 2016 r. w przypadku PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38 lub PIT-39 za 2015 r.), uiszcza się wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi według stawki podstawowej.

Okres przedawnienia

Roczne zeznania podatkowe są analizowane na bieżąco. Pozytywny wynik wstępnej weryfikacji nie uprawnia jednak do pozbycia się dokumentów związanych z rozliczeniem.

Dokumenty podatkowe należy przechowywać do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, którego dotyczą. Jest to zasadniczo 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym przypadał termin płatności podatku. Dokumenty związane z rozliczeniem podatku dochodowego za 2015 r. trzeba więc zachować – w firmowym lub domowym archiwum – przynajmniej do końca 2021 r. Okres ten może się wydłużyć, przede wszystkim w przypadku nierozpoczęcia, zawieszenia lub przerwania biegu terminu przedawnienia.

Rozliczenie – niezależnie od wyników weryfikacji przeprowadzonej w ramach czynności sprawdzających – może być jeszcze do czasu upływu terminu przedawnienia podatku przedmiotem kontroli lub postępowania podatkowego. Nie ma znaczenia, czy podatnik na etapie czynności sprawdzających złożył wyjaśnienia, przedłożył dokumenty potwierdzające zasadność zastosowanych ulgi podatkowych, otrzymał nadpłatę itp.

autor: Małgorzata Żujewska
Gazeta Podatkowa nr 28 (1278) z dnia 2016-04-07

Podróże służbowe w tym kierowców. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl