Obecnie zakazane jest używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, a więc telefonów, komputerów czy tabletów dla celów marketingu bezpośredniego bez uprzedniej zgody abonenta lub użytkownika końcowego. Z ochrony przed niezamówionym spamem i telemarketingiem, bo do tego sprowadza się ten zakaz, korzystają już nie tylko osoby fizyczne, lecz także osoby prawne (np. spółki, spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje). Sankcją za złamanie tego zakazu może być kara pieniężna nawet do 3% przychodu ukaranego podmiotu, osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym.
Nowe regulacje chroniące w wyższym stopniu, i tym razem nie tylko osoby fizyczne, przed niezamówionymi reklamami czy ofertami handlowymi obowiązują od 25 grudnia 2014 r.
Chodzi o nowe brzmienie art. 172 ust. 1 Prawa telekomunikacyjnego, zgodnie z którym zakazane jest używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego, chyba że abonent lub użytkownik końcowy uprzednio wyraził na to zgodę. Zmianę polegającą na dodaniu „telekomunikacyjnych urządzeń końcowych” wprowadziła ustawa o prawach konsumenta.
Telekomunikacyjne urządzenie końcowe to urządzenie telekomunikacyjne przeznaczone do podłączenia bezpośrednio lub pośrednio do zakończeń sieci (np. telefon, smartfon, komputer, tablet).
Wspomniany przepis odnosi się zarówno do telefonów, komputerów, jak i innych urządzeń mobilnych podłączanych do sieci, a co za tym idzie, zakaz w nim wyrażony dotyczy działań telemarketingowych, jak i mailingowych.
Z pozoru mało istotna nowość stanowi jednak drastyczne podniesienie i uszczelnienie poziomu ochrony abonentów i użytkowników końcowych przed niezamówionymi informacjami handlowymi. Ochrona ta przysługuje obecnie nie tylko osobom fizycznym, jak to ma miejsce na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną (który to przepis został w mocy w niezmienionym kształcie), lecz także osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym. Ponadto zakazane jest nie tylko – bez zgody adresata (będącego abonentem lub użytkownikiem końcowym) – przesyłanie ofert czy reklam pocztą elektroniczną, lecz także kontakty telefoniczne czy transmisje faksowe w celu marketingu bezpośredniego. Jedną z podstawowych form marketingu bezpośredniego jest bowiem właśnie telemarketing, który polega na wykorzystywaniu telefonu do bezpośredniego kontaktu i sprzedaży.
Z kolei zakaz używania „automatycznych systemów wywołujących” dla celów marketingu bezpośredniego bez uprzedniej zgody wyrażonej przez abonenta lub użytkownika końcowego (taki zakaz obowiązywał także przed 25 grudnia 2014 r.) wiąże się z ograniczeniami w wykorzystywaniu przede wszystkim systemów techniczne służących do przekazywania komunikatów indywidualnym odbiorcom bez bezpośredniego udziału człowieka. Są to więc po prostu automatyczne systemy wykorzystywane do masowego wysyłania wiadomości e-mail, SMS, MMS, czy inicjowania połączeń telefonicznych z potencjalnymi klientami.
Wymagana uprzednia zgoda
Omawiany zakaz wykorzystania telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego przestaje obowiązywać w sytuacji, gdy abonent lub użytkownik uprzednio wyrazi na to zgodę. Zgoda abonenta lub użytkownika końcowego musi spełniać warunki określone w art. 174 Prawa telekomunikacyjnego:
a) nie może być domniemana lub dorozumiana z oświadczenia woli o innej treści,
b) może być wyrażona drogą elektroniczną, pod warunkiem jej utrwalenia i potwierdzenia przez użytkownika,
c) może być wycofana w każdym czasie, w sposób prosty i wolny od opłat.
Ustawodawca dodał także (w nowym ust. 3 art. 172 Prawa telekomunikacyjnego), że używanie telekomunikacyjnych urządzeniach końcowych oraz automatycznych systemach wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego nie może odbywać się na koszt konsumenta.
Sankcje
Niedochowanie obowiązku uzyskania zgody odbiorcy na przekazywanie telefonicznie, e-mailem, SMS-em czy faksem treści marketingowych może słono kosztować. Grożąca kara pieniężna za takie naruszenie wynosi do 3% przychodu ukaranego podmiotu, osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym. Karę tę nakłada Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej w drodze decyzji administracyjnej. Ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes UKE uwzględnia zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu oraz jego możliwości finansowe.
Niezależnie Prezes UKE może nałożyć na kierującego przedsiębiorstwem telekomunikacyjnym, w szczególności osobę pełniącą funkcję kierowniczą lub wchodzącą w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego lub związku takich przedsiębiorców, karę pieniężną w wysokości do 300% jego miesięcznego wynagrodzenia, naliczanego jak dla celów ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.
Kary pieniężne podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym.
Elektroniczne informacje handlowe
Zakaz wynikający z art. 172 ust. 1 Prawa telekomunikacyjnego nie narusza zakazów i ograniczeń dotyczących przesyłania niezamówionej informacji handlowej wynikającej z ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Oznacza to, że oba zakazy obowiązują niezależnie od siebie, choć tak naprawdę obecnie głównym zmartwieniem dla telemarketerów i zespołów call center jest nowe ujęcie zakazu marketingu bezpośredniego w Prawie telekomunikacyjnym.
Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną zakazuje bowiem przesyłania niezamówionej informacji handlowej, skierowanej do oznaczonego odbiorcy będącego osobą fizyczną z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Za niezamówioną informację handlową uchodzi taka informacja, na którą odbiorca nie wyraził zgody. Informację uważa się za zamówioną, jeżeli odbiorca wyraził zgodę na otrzymywanie takiej informacji, w szczególności udostępnił w tym celu identyfikujący adres poczty elektronicznej. Zakaz ten łatwo jest jednak obchodzony, ponieważ dopuszczalne jest przesłanie na adres e-mail zapytania, czy adresat zgadza się na otrzymywanie drogą elektroniczną informacji handlowej.
Zakaz wyrażony w znowelizowanym art. 172 ust. 1 Prawa telekomunikacyjnego dotyczy zarówno działań telemarketingowych, jak i mailingowych.
Umowy przez telefon
Z kolei ustawa o prawach konsumenta (w art. 21) nakłada na przedsiębiorców kontaktujących się z konsumentami przez telefon w celu zawarcia umowy na odległość obowiązek poinformowania konsumenta o tym celu na samym początku rozmowy wraz z podaniem danych identyfikujących przedsiębiorcę. Poza tym, jeżeli przedsiębiorca proponuje konsumentowi zawarcie umowy przez telefon, to ma obowiązek potwierdzić treść proponowanej umowy utrwaloną na papierze lub innym trwałym nośniku. Oświadczenie konsumenta o zawarciu umowy jest skuteczne dopiero wówczas, gdy zostało utrwalone na papierze lub innym trwałym nośniku po otrzymaniu potwierdzenia od przedsiębiorcy
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 16.07.2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243 ze zm.)
Ustawa z dnia 18.07.2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2013 r. poz. 1422)
Ustawa z dnia 30.05.2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2014 r. poz. 827)
autor: Tomasz Konieczny
Gazeta Podatkowa nr 63 (1208) z dnia 2015-08-06
Skąd wziąć pieniądze na miejsca pracy? Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl
Dokładnie, jest tak jak mówicie. Niby ustawa weszła w życie już ponad pół roku temu, a do mnie nadal dzwonią i próbują sprzedać mi jakieś maszynki do golenia, pościele itp. Wcale tego nie zamawiałem!! Czytalem za to na jednym z blogów, że UOKiK ma się wziąć porządnie za kontrole branzy telemarketingowej, tutaj link do wpisu -> https://prokonsumencki.pl/blog/sprzedaz-przez-telefon-na-celowniku-uokik-sprzedawco-lepiej-miej-sie-na-bacznosci/ Oby wreszcie to zrobili, bo nie chce mi się ciągle odbierać tych bezsensownych i nachalnych telefonów…