Organy podatkowe uważają, że sprzedawca nie ma prawa do wystawienia faktury korygującej zawierającej NIP lub zaakceptowania noty korygującej wystawionej przez klienta w przypadku, gdy wcześniej została sporządzona faktura do paragonu niezawierającego NIP. Uważają także, że sprzedawca nie ma prawa do wystawienia faktury zawierającej prawidłowy NIP w przypadku błędnego NIP na paragonie.

Wystawienie faktury do paragonu

Obowiązek ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej ciąży na podatnikach dokonujących sprzedaży na rzecz osób prywatnych. Tym samym obowiązek ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy nie wystąpi w przypadku sprzedaży na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. W tym bowiem przypadku wystąpi obowiązek dokumentowania sprzedaży fakturą. Jednak przepisy o VAT nie zabraniają ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy na rzecz przedsiębiorców. Jednakże w takim przypadku ustawodawca do takiej sprzedaży przewidział określone warunki ewidencyjne. Dane, jakie powinien zawierać paragon fiskalny w przypadku prowadzenia przez podatnika ewidencji przy użyciu kas z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii, wskazano w § 25 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2019 r. poz. 816) – patrz ramka.

Ponadto art. 106b ust. 5 ustawy o VAT określa, że w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym, fakturę na rzecz podatnika VAT wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera NIP nabywcy.

Tak więc wystawienie dla nabywcy (podatnika VAT) faktury z tytułu sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy jest uzależnione od zamieszczenia na paragonie dokumentującym tę sprzedaż NIP nabywcy.

Konsekwencją wystawienia faktury do paragonu bez NIP nabywcy (podatnika VAT) jest ustalenie przez organ podatkowy sankcji zarówno dla sprzedawcy za wystawienie takiej faktury, jak i nabywcy w przypadku, gdy ujmie on w ewidencji VAT taką fakturę.

Sankcja w tych przypadkach wynosi 100% kwoty VAT wykazanego na fakturze, wystawionej do paragonu niezawierającego NIP nabywcy. Nie zostanie ona ustalana w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie albo przestępstwo skarbowe oraz podatnikom, którzy świadczą usługi taksówek osobowych, z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą.

Czy brak NIP można poprawić?

W związku z obowiązkiem umieszczania na paragonie fiskalnym NIP nabywcy-przedsiębiorcy, w sytuacji gdy do tego paragonu ma być sporządzona faktura, powstaje problem, czy w przypadku braku NIP można taki błąd poprawić fakturą korygującą albo notą korygującą.

Jak wynika z art. 106j ust. 1 ustawy o VAT, fakturę korygującą wystawia się w przypadku udzielenia rabatów, obniżek cen, zwrotu sprzedawcy towarów oraz zwrotu nabywcy kwot nienależnych, a także zwrotu nabywcy zaliczek, przedpłat, zadatków lub rat, podlegających opodatkowaniu (zwrotu całości lub części należności) oraz gdy podwyższono cenę po wystawieniu faktury lub w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

W takim razie, jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik wystawia fakturę korygującą. Zatem sporządza się ją w celu podania prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot oraz innych danych świadczących o rzetelności wystawionego dokumentu.

Natomiast, na podstawie art. 106k ust. 1 ustawy o VAT, nabywca, który otrzymał fakturę zawierającą pomyłki, z wyjątkiem pomyłek w zakresie danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8-15, może wystawić notę korygującą. Faktura ta wymaga akceptacji wystawcy faktury.

Jak już wskazano, art. 106b ust. 5 ustawy o VAT dotyczy sytuacji, gdy podatnik otrzymuje paragon, a następnie żąda wystawienia do niego faktury. W takim przypadku wystawienie faktury jest możliwe tylko pod warunkiem, że na paragonie będzie NIP nabywcy. Przepis ten wymusza więc pewną konsekwencję u podatnika dokonującego zakupu. Ministerstwo Finansów uzasadniając wprowadzenie tego obowiązku wyjaśniało, że podatnik nie może dowolnie wybierać, czy dokonuje zakupu na potrzeby prowadzonej działalności, czy też występuje w charakterze konsumenta.

Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 20 grudnia 2019 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.590.2019.3.SR, uznał, że w przypadku, gdy sprzedawca wystawi na żądanie klienta fakturę niezawierającą NIP nabywcy do paragonu niezawierającego NIP, nie będzie on miał prawa do wystawienia faktury korygującej zawierającej NIP lub zaakceptowania noty korygującej wystawionej przez tego klienta, na której będzie wskazany jego NIP.

Błędny NIP na paragonie

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na jeszcze jedną, bardzo ważną kwestię, która została poruszona w tej interpretacji. Mianowicie organ interpretacyjny udzielał także podatnikowi odpowiedzi na pytanie, czy w przypadku, gdy na paragonie fiskalnym będzie wskazany błędny NIP, to sprzedawca będzie uprawniony – na żądanie klienta – do wystawienia faktury zawierającej ten sam NIP, który wskazany jest na paragonie fiskalnym lub będzie mógł wystawić fakturę z już prawidłowym NIP, a więc różnym niż ten, który jest na paragonie, czy też nie będzie uprawniony do wystawienia faktury.

Organ podatkowy wyjaśnił, że w przypadku, gdy na paragonie zostanie wskazany błędny NIP nabywcy (z powodu pomyłki np. przestawienie cyfr, za mało/za dużo cyfr), sprzedawca nie będzie miał możliwości zidentyfikowania nabywcy, bowiem paragony fiskalne nie zawierają żadnych innych danych pozwalających zidentyfikować nabywcę. W związku z tym organ podatkowy uznał, że gdy na paragonie zostanie wskazany błędny NIP nabywcy, to sprzedawca nie będzie uprawniony do wystawienia faktury zawierającej NIP do takiego paragonu.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.)

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 32 (1698) z dnia 2020-04-20

Dokumentacja pracownicza po zmianach. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl