Ustawa z 31.08.2011 r. o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 207, poz. 1230) wprowadziła dawno oczekiwaną zmianę pojęcia funduszu instytucji kultury uregulowanego w przepisie art. 29 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (zwanej dalej uopdk).
Zapis art. 29 w brzmieniu obowiązującym do końca 2011 roku stanowił podstawę do stosowania kontrowersyjnej zasady odnoszenia na konto bilansowe „800 Fundusz” operacji finansowych takich jak:
- otrzymanie dotacji majątkowych na środki trwałe w budowie oraz na zakup środków trwałych,
- nieodpłatne otrzymanie środków trwałych (w tym zbiorów bibliotecznych),
- nieodpłatne przekazanie środków trwałych,
- rozliczanie miesięcznej amortyzacji (i umorzenia) środków trwałych.
Taki zapis powodował, że nie było możliwe zachowanie jednej z podstawowych zasad rachunkowości określonej w art. 41 ustawy z dnia 29.09.1994 r o rachunkowości, tj. zasady współmierności przychodów i kosztów.
Przy dużych kosztach amortyzacji rocznej instytucje kultury narażone były na wykazywanie ogromnych, nawet wielomilionowych strat, co nie odzwierciedlało sytuacji finansowej tych jednostek. Dlatego też niektóre instytucje kultury decydowały się na stosowanie zasad rachunkowości, z pominięciem zapisów art. 29 uopdk, co jednak nie było zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które w opinii na ten temat poinformowało BN, że nigdy nie wyraziło zgody na niestosowanie tej szczególnej zasady w odniesieniu do państwowych instytucji kultury.
Wprowadzona nowelizacja jest spójna z zasadą współmierności przychodów i kosztów i nakazuje instytucjom kultury zaliczać do rozliczeń międzyokresowych przychodów środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł.
Po zmianie zapisu art. 29 uopdk wartość majątku instytucji kultury odzwierciedla fundusz instytucji kultury, który odpowiada wartości mienia wydzielonego dla instytucji. Na wynik finansowy zostaną w efekcie odniesione zarówno wartość amortyzacji, jak też wartość przychodów w wysokości amortyzacji, co nie spowoduje zmiany wyniku finansowego w zakresie tych operacji.
W związku ze zmianą zasad rachunkowości niezbędne było na początku 2012 roku przeprowadzenie szeregu prac księgowych. Nasze prace polegały między innymi na:
- Określeniu kwot dotacji majątkowych oraz otrzymanych nieodpłatnie środków trwałych równych wartości nieumorzonych środków trwałych i środków trwałych w budowie sfinansowanych z tych źródeł znajdujących się na koncie „800 – Fundusz”. W Bibliotece Narodowej ewidencja środków trwałych liczy ponad 2 tysiące pozycji, pracy do wykonania było więc dużo, między innymi: ustalono wartość netto środków trwałych sfinansowanych z dotacji lub otrzymanych nieodpłatnie według stanu na 01.01.2012 r według źródeł ich finansowania oraz dokonano podziału środków trwałych w budowie według źródeł finansowania.
- Przeksięgowaniu obliczonej kwoty z funduszu na konto „845 Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.
- Dostosowaniu systemu księgowego do rozliczania kwot amortyzacji w zależności od źródła, z którego zostały sfinansowane zakupy amortyzowanego środka trwałego.
Ponadto w dodatkowych informacjach i objaśnieniach do sprawozdania finansowego sporządzanego na 31.12.2012 roku będziemy mieli obowiązek przedstawienia:
a) przyczyny i zmian w stosunku do roku 2011 zasad (polityki) rachunkowości wynikających z wprowadzonej nowelizacji uopdk, oraz spowodowaną zmianami kwotę wyniku finansowego oraz zmian w kapitale (funduszu) własnym,
b) informacji liczbowych zapewniających porównywalność danych sprawozdania finansowego za rok 2011 ze sprawozdaniem za rok 2012.
Poniżej prezentujemy przykładowe schematy naszych księgowań od roku 2012:
- Przeksięgowanie kwoty dotacji majątkowych oraz otrzymanych nieodpłatnie środków trwałych równej wartości nieumorzonych środków trwałych i środków trwałych w budowie według stanu na 01.01.2012 r:
Wn: 800 – Fundusz
Ma: 845 – Rozliczenia międzyokresowe przychodów
- Naliczenie amortyzacji:
Wn: „400 – Amortyzacja”
Ma: „070 – Umorzenie środków trwałych”
- Zwiększenie pozostałych przychodów operacyjnych równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych środków trwałych zakupionych z dotacji lub otrzymanych nieodpłatnie:
Wn: „845 – Rozliczenia międzyokresowe przychodów”
Ma: „760 – Pozostałe przychody operacyjne”
- Wpływ dotacji na wydatki majątkowe na rachunek bankowy:
Wn: „130 – Rachunek bankowy”
Ma: „845 – Rozliczenia międzyokresowe przychodów”
- Nieodpłatne otrzymanie środka trwałego lub elementu środka trwałego:
Wn: „080 – Środki trwałe w budowie”
Ma: „845 – Rozliczenia międzyokresowe przychodów”
- Nieodpłatne otrzymanie zbiorów bibliotecznych:
Wn: „014 – Zbiory biblioteczne”
Ma: „845 – Rozliczenia międzyokresowe przychodów”
- Nieodpłatne otrzymanie dzieł sztuki nie podlegających odpisom umorzeniowym:
Wn: „016 – Dzieła sztuki”
Ma: „800 – Fundusz”
- Umorzenie zbiorów bibliotecznych:
Wn: „407 – Zbiory biblioteczne”
Ma: „074 – Umorzenie zbiorów bibliotecznych”
- Zwiększenie pozostałych przychodów operacyjnych równolegle do odpisów umorzeniowych zbiorów bibliotecznych zakupionych z dotacji lub otrzymanych nieodpłatnie:
Wn: „845 – Rozliczenia międzyokresowe przychodów”
Ma: „760 – Pozostałe przychody operacyjne”
- Faktura za zakupiony środek trwały:
Wn: „080 – Środki trwałe w budowie”
Ma: „202 – zobowiązania wobec dostawców”
- Zakup zbiorów bibliotecznych:
Wn: „014 – Zbiory biblioteczne”
Ma: „202 – zobowiązania wobec dostawców”
- Przyjęcie środka trwałego do użytkowania:
Wn: „010 – Środki trwałe”
Ma: „080 – Środki trwałe w budowie”
Podstawa prawna:
Ustawa z 31.08.2011 r. o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 207, poz. 1230),
Ustawa z dnia 25.10.1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej ( Dz. U. z 2001r. Nr 13, poz. 123 z późn. zm.),
Ustawa z dnia 29.09.1994 r o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r., Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.),
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Biblioteka Narodowa nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
witam,w 2015 r. otrzymaliśmy nieodpłatnie śr. trwały(samochód)o wartości 70000,00 zł -umorzony w 100%. księgowanie bedzie wyglądało następujaco 011/845,845/760, umorzenia juz nie księgujemy?
Witam!
Chciałabym się odnieść do księgowania zakupu zbiorów bibliotecznych z dotacji podmiotowej organizatora oraz nieodpłatnego otrzymania zbiorów bibliotecznych: otóż do 31-12-2011 roku nieodpłatne otrzymanie zbiorów księgowałam Wn 011 (zbiory bibloteczne)/ Ma 760 (Pozostałe przychody operacyjne oraz równoległe ksiegowanie Wn 400(Amortyzacja) Ma 800 (Fundusz Instytucji Kultury) i Wn 800 (Fundusz Instytucji Kultury) Ma 072(Umorzenie zbiorów biblitecznych), natomiast zakup zbiorów Wn 011/Ma 202 i równolegle Wn 400/Ma 800 i Wn 800/ Ma 072. I zawsze na każdym szkoleniu słyszałam iż to anachronizm, ktory jest neutralny dla funduszu i wyniku finansowego, stąd zmiana zapisu art. 29 likwiduje księgowanie poprzez fundusz i księgowanie poprzez rozliczenie międzyokresowe przychodów jest zbędne. Prawidłowo natomiast odczytuję ksiegowanie dotacji majątkowej i zakup środka trwałego z tej dotacji oraz nieodpłatne otrzymanie środka trwalego o wartości powyżej 3500 zł. i jest ono zgodne z art.41 pkt2 UOR. Zbiory biblioteczne zakupywane są z dotacji podmiotowej, którą ksiegujemy: Wn 131/ Ma 740 , zakup zbiorów Wn 011/ Ma 202i równolegle wn 400/Ma 072. Amortyzacja jest kosztem , a dotacja przychodem, które na koniec roku znajdą rozliczenie na wyniku finansowym. Proszę o komentarz czy dobrze to interpretuję. Pozdrawiam
@Grażyna Stadler
Ma pani rację, od 2012 roku nieodpłatnie otrzymane zbiory biblioteczne należy zaksięgować na stronie WN konta „Zbiory biblioteczne” i stronie MA konta „Pozostałe przychody operacyjne”.
Otrzymana dotacja na zakup środka trwałego, który będzie amortyzowany w czasie, powinna zostać ujęta na koncie „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” i następnie równolegle do odpisów amortyzacyjnych będzie zwiększać stopniowo pozostałe przychody operacyjne. Na wynik finansowy zostaną więc odniesione zarówno wartość amortyzacji, jak też wartość przychodów w wysokości amortyzacji, co nie spowoduje zmiany wyniku finansowego w zakresie tych operacji.
Czy można byłoby uzyskać od Państwa informację, w jakiej formie należy zaprezentować informacje liczbowe zapewniające porównywalność danych sprawozdania finansowego za 2012 rok?
@Księgowa,
w najbliższym czasie zamieścimy na naszym blogu wpis na ten temat.
Zapraszamy do systematycznej lektury bloga.