Coraz częściej przedsiębiorcy na potrzeby prowadzonej działalności nabywają fabrycznie nowe samochody osobowe o znacznej wartości. Komfort jazdy, jej bezpieczeństwo, parametry techniczne, które usprawniają przemieszczanie – wszystkie te atrybuty niewątpliwie mogą wpływać na ułatwienia w prowadzeniu firmy. To powoduje, że wydatki na nabycie i ubezpieczenie takiego auta mogą stanowić koszty uzyskania przychodów – jednak nie w pełnej wysokości.
W odniesieniu do rozliczania w kosztach amortyzacji oraz ubezpieczenia takiego auta obowiązują ustawowe ograniczenia związane z limitem 20.000 euro. Może jednak mieć miejsce sytuacja, w której podatnik będzie musiał ograniczać koszty amortyzacji, natomiast przy ubezpieczeniu ograniczenie to nie wystąpi.
Limitowanie kosztów amortyzacji
Jak już wskazaliśmy na wstępie, w przypadku samochodów osobowych ustawodawca wprowadził limitowanie w kosztach podatkowych odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od ich wartości początkowej. Kosztem podatkowym nie są bowiem odpisy amortyzacyjne dotyczące samochodu osobowego w części ustalonej od jego wartości przewyższającej równowartość 20.000 euro, przeliczonej na złote według kursu średniego NBP z dnia przekazania samochodu do używania (art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof i art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdop).
Wobec powyższego skorzystanie z prawa do zaliczenia wydatków poniesionych na nabycie samochodu osobowego do kosztów podatkowych uzależnione jest od ustalenia, jaka część każdego z odpisów amortyzacyjnych dotyczy wartości samochodu nieprzekraczającej równowartości 20.000 euro. Pozostałej części odpisu nie można traktować jako kosztu uzyskania przychodu.
Aby zatem ustalić, jaka część odpisu amortyzacyjnego nie stanowi kosztu podatkowego, trzeba przede wszystkim prawidłowo określić podstawę, od jakiej jest on naliczany, czyli wartość początkową samochodu. W sytuacji gdy jest on nabywany w drodze kupna, wartość początkową ustala się na podstawie ceny nabycia. W przypadku samochodu zazwyczaj składa się na nią kilka elementów. Cenę tę stanowi bowiem kwota należna zbywcy, powiększona m.in. o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania. W szczególności chodzi tu o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek i prowizji, na co wskazuje art. 22g ust. 3 ustawy o pdof oraz art. 16g ust. 3 ustawy o pdop. Ponieważ katalog wydatków mających wpływ na wartość początkową środka trwałego nabytego w drodze kupna jest otwarty, należy przyjąć, że wachlarz wydatków mających wpływ na tę wartość, innych niż wymienione w powołanych przepisach, nie jest ograniczony.
Ograniczenia w ubezpieczeniu
Z kolei w odniesieniu do wydatków związanych z ubezpieczeniem firmowego samochodu osobowego ustawodawca wskazał, że składka na to ubezpieczenie nie zawsze jest kosztem podatkowym w całości. Możliwość jej rozliczenia w kosztach ograniczona jest do wysokości nieprzekraczającej jej części ustalonej w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20.000 euro (przeliczana w przypadku osób fizycznych po kursie sprzedaży NBP – a w przypadku podatników podatku dochodowego od osób prawnych po kursie średnim NPB – z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej do celów ubezpieczenia, tj. wartości pojazdu określonej w polisie (art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o pdof oraz art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o pdop). W praktyce wskazane ograniczenie dotyczy wyłącznie ubezpieczenia autocasco (AC), gdyż tylko jego wysokość jest uzależniona od wartości auta.
Wartością pojazdu przyjętą dla celów AC w przypadku nowego samochodu jest zazwyczaj cena uiszczona dealerowi. Cena ta, jak wynika z wcześniejszych rozważań, jest zazwyczaj tylko składową jego wartości początkowej ustalanej dla celów amortyzacji. Stąd może wystąpić sytuacja, w której odpisy amortyzacyjne od drogiego auta osobowego będą w kosztach firmowych limitowane, natomiast składka AC będzie w nich rozliczana w pełnej wysokości, co obrazuje przykład.
Przykład
Przedsiębiorca – osoba fizyczna, nabył u dealera w salonie oddalonym od siedziby firmy o 340 km, w dniu 2.07.2013 r. nowy samochód osobowy. Zakup ten sfinansował kredytem. Następnie 10.07.2013 r. przekazał go do używania oraz wprowadził do ewidencji środków trwałych. Jego wartość początkową ustalił na kwotę 90.030 zł obejmującą: cenę należną dealerowi – 86.200 zł, koszty prowizji i opłat bankowych związanych z uruchomieniem kredytu – 3.100 zł*, odsetki od kredytu naliczone do dnia przyjęcia do używania – 500 zł* oraz koszty związane z transportem (diety za podróż + opłaty na paliwo) w kwocie 230 zł.
Samochód ten podatnik postanowił amortyzować metodą liniową przy zastosowaniu stawki z wykazu, tj. 20%. Średni kurs 1 euro według NBP w dniu przekazania samochodu do używania wyniósł 4,20 zł*. Stąd równowartość 20.000 euro na potrzeby limitowania amortyzacji wyniosła 84.000 zł.
Wysokość miesięcznego odpisu amortyzacyjnego wynosi:
(90.030 zł × 20%) : 12 m-cy = 1.500,50 zł,
w tym:
- stanowiąca koszt podatkowy: (84.000 zł × 20%) : 12 miesięcy = 1.400,00 zł,
- niebędący kosztem: 1.500,50 zł – 1.400,00 zł = 100,50 zł.
W dniu nabycia samochodu przedsiębiorca zawarł również umowę ubezpieczenia AC. Wartość samochodu przyjęta dla celów ubezpieczenia to cena dealera, czyli 86.200 zł. Kurs sprzedaży 1 euro według NBP wyniósł w tym dniu 4,32 zł*, stąd równowartość 20.000 euro na potrzeby limitowania kosztów AC to 86.400 zł. W związku z tym u podatnika nie wystąpi obowiązek ograniczania w kosztach wydatków na autocasco.
* wartości nierzeczywiste, przyjęte na potrzeby przykładu
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)
Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o pdop (Dz. U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.)
autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa nr 59 (996) z dnia 2013-07-25
Wydatki na firmowe samochody w 2013 r. – zasady odliczania VAT i zaliczania do kosztów podatkowych. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl
Naprawdę przydatny artykuł. Jako przedsiębiorca już od dłuższego czasu przymierzam się do kupna firmowego wozu, ale reguły byly dla mnie do tej pory trochę zbyt skomplikowane. Szczerze mówiąc myślałem, że ubezpieczenie zawsze jest kosztem podtkowym w całości, ale widocznie urzędnicy jak zawsze są lepiej poinformowani.