Umowy barterowe cieszą się coraz większą popularnością – wynika z doświadczenia Biblioteki Narodowej. Na czym one polegają?

Cechy umowy

Umowa barterowa jest umową nienazwaną, co oznacza, że nie znajdziemy jej definicji w Kodeksie Cywilnym. Według orzecznictwa najwięcej podobieństw umowa ta wykazuje w stosunku do umowy zamiany, z jednym wyjątkiem – przedmiotem umowy zamiany mogą być tylko rzeczy, natomiast przy umowach barterowych także usługi. Najogólniej mówiąc: umowa barterowa polega na wymianie. Towaru na towar, towaru na usługę, usługi na towar, lub usługi na usługę.

Umowa barterowa jest konsensualna, odpłatna i wzajemna. Wymiana wzajemna zgodnie z taką umową, nie pociąga za sobą przepływu pieniądza, co ma się przyczynić do uproszczenia obrotu gospodarczego. Pomimo braku przepływu pieniądza barter jest świadczeniem odpłatnym.

Opodatkowanie VAT

Skoro jest to umowa odpłatna, to zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlega opodatkowaniu VAT według właściwej stawki dla danego towaru czy usługi. Obie strony transakcji (o ile nie są podmiotowo zwolnione z VAT) będą więc obowiązane do wystawienia z tytułu zawartej umowy faktur VAT.

Podstawę opodatkowania określa art. 29 ust. 1 z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 i art. 120 ust. 4 i5 ustawy o podatku od towarów i usług. Co do zasady opodatkowany jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna zaś obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Z kolei z art. 29 ust. 3 wynika, że jeśli należność jest określona w naturze, podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa towarów lub usług pomniejszona o kwotę podatku.

Przy ustalaniu obowiązku podatkowego należy brać pod uwagę art. 19 ustawy o podatku od towarów i usług. Zasadę ogólną wyraża ust. 1 i 4 tegoż artykułu – jest to chwila wydania towaru lub wykonania usługi, a jeśli powinny być one potwierdzone fakturą, to moment wystawienia faktury – nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dania wydania towaru lub wykonania usługi.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity – Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054)
 

Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Biblioteka Narodowa nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.