Od 1 sierpnia 2019 r. ze zwolnienia od pdof korzystają przychody wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o pdof otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia. Jednak w związku z tym, że zwolnienie to weszło w życie w trakcie roku podatkowego, reguły nim rządzące w 2019 r. stanowiły rozwiązania przejściowe. Dlatego te funkcjonujące w 2020 r. różnią się od dotychczas obowiązujących.

Limit kwotowy i wiek

W 2019 r. z uwagi na to, że zwolnienie weszło w życie w trakcie roku podatkowego, jego limit wynosił 35.636,67 zł. Natomiast do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2020 r. ma zastosowanie limit zwolnienia w wysokości 85.528 zł rocznie. Limit ten obowiązuje niezależnie od liczby umów zawartych przez osobę uprawnioną do korzystania ze zwolnienia oraz bez względu na liczbę płatników stawiających do jej dyspozycji zwolnione przychody. Nie obejmuje on jednak przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, przychodów zwolnionych od podatku oraz przychodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (art. 21 ust. 39 ustawy o pdof – Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.).

Odnosząc się natomiast do kryterium wieku należy wskazać, że o zastosowaniu zwolnienia decyduje wiek podatnika na moment uzyskania przychodu, a nie wiek na moment zawarcia umowy, czy wykonywania pracy. Ze stanowiska Ministerstwa Finansów udostępnionego naszemu Wydawnictwu w dniu 29 września 2019 r. wynika, że gdy podatnik kończy 26 lat w danym roku podatkowym – przykładowo 10 lutego 2020 r. – to omawiane zwolnienie ma zastosowanie również w tym miesiącu, ale wyłącznie do przychodów otrzymanych nie później niż w dniu urodzin.

Pobór zaliczki od dochodów zwolnionych

W okresie od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r. płatnik pdof nie był zobowiązany do uwzględniania omawianego zwolnienia z urzędu na etapie poboru zaliczek na pdof. W wyniku tych uregulowań podatnik powinien je uwzględnić dopiero w zeznaniu za 2019 r., chyba że złożył ustawowe oświadczenie, w oparciu o które płatnik nie pobierał od przychodów objętych zwolnieniem zaliczek.

Po raz pierwszy przy obliczaniu zaliczek na podatek zwolnienie ma zastosowanie do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2020 r. W tym roku z kolei podatnik ma możliwość złożenia płatnikowi wniosku o niestosowanie zwolnienia. Gdy tak zdecyduje, wówczas płatnik nie będzie stosował zwolnienia i zaliczki na pdof nie będzie pobierał najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Wniosek ten podatnik zobowiązany jest składać odrębnie dla każdego roku podatkowego. Możliwość złożenia takiego wniosku jest praktycznym rozwiązaniem dla tych podatników uprawnionych do omawianej preferencji, którzy przychody zwolnione osiągają od więcej niż jednego płatnika. W ich przypadku uwzględnianie zwolnienia przez każdego płatnika mogłoby skutkować obowiązkiem dokonania znacznej dopłaty podatku w rocznym zeznaniu.

Ujednolicone przepisy ustaw o podatku dochodowym dostępne są w serwisie www.przepisy.gofin.pl.

Koszty uzyskania przychodów

Przy tzw. zwolnieniu dla młodych koszty uzyskania przychodów stosuje się w wysokości nie wyższej niż kwota przychodów z danego źródła, która podlega opodatkowaniu. To oznacza, że gdy przychody z pracy (odpowiednio z umów zlecenia) są w całości objęte tym zwolnieniem, koszty uzyskania przychodów z tych źródeł wynoszą zero złotych. U podatników, którzy korzystają z tego zwolnienia, suma kosztów 50%, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy o pdof oraz przychodów zwolnionych od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 tej ustawy, nie może przekroczyć kwoty 85.528 zł.

Gdy zwolnienie się kończy

U osób uprawnionych do omawianego zwolnienia w 2020 r. nadwyżka przychodów ponad kwotę limitu 85.528 zł podlega opodatkowaniu według skali podatkowej. Mają do niej zastosowanie koszty uzyskania przychodów właściwe dla danego źródła (tj. właściwe dla stosunku pracy czy też umowy zlecenia). Gdy zatem podatnik – przykładowo – w roku podatkowym uzyska przychody ze stosunku pracy w wysokości 56.000 zł, do których stosuje koszty faktycznie poniesione w wysokości 5.000 zł i jednocześnie część z tych przychodów, np. 53.600 zł, będzie zwolniona z pdof na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o pdof, roczne faktyczne koszty nie będą mogły przekroczyć kwoty 2.400 zł, gdyż tyle wynoszą podlegające opodatkowaniu przychody z pracy (56.000 zł – 53.600 zł = 2.400 zł). Ustawodawca założył bowiem, że stosowanie omawianego zwolnienia nie może generować straty.

Nadwyżki ponad kwotę zwolnienia dotyczyć będzie także odliczenie z tytułu składek społecznych i składki zdrowotnej, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 27b ust. 1 ustawy o pdof. Ponieważ jednak podatnik nie może odliczyć składek krajowych, których podstawę wymiaru stanowi przychód zwolniony, to gdy osiągnie on przychody np. w wysokości 68.000 zł, w tym zwolnione z pdof na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o pdof w wysokości 33.000 zł, wówczas suma składek społecznych podlegających odliczeniu od dochodu (obliczonych od 68.000 zł) będzie pomniejszana o kwotę składek wyliczoną jako 33.000 zł × 13,71%, oraz składek zdrowotnych odliczanych od podatku – o kwotę będącą różnicą pomiędzy 33.000 zł a składkami społecznymi pomnożoną przez 7,75%. Pomniejszenie to nie może jednak przekraczać kwoty faktycznie zapłaconych składek od przychodu objętego zwolnieniem.

Płatnicze obowiązki informacyjne

Płatnicy pdof w oparciu o art. 39 ustawy o pdof wykazują w sporządzanej po zakończeniu roku informacji PIT-11 przychody, które w trakcie roku korzystają ze zwolnienia od pdof na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o pdof. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest prawidłowe obliczenie przychodów, które podlegają opodatkowaniu w zeznaniu podatkowym, niezależnie od tego, czy w trakcie roku w odniesieniu do tych przychodów było stosowane zwolnienie oraz w jakim zakresie.

autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa nr 6 (1672) z dnia 2020-01-20

Ustalenie dochodu za 2019 r. – wybrane zagadnienia. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl