Zgodnie z ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw od 1 lipca 2023 r. (z pewnymi wyjątkami) będą obowiązywać przepisy wprowadzające kolejne uproszczenia w podatku VAT w ramach tzw. pakietu SLIM VAT 3. Pakiet ten obejmuje także zmiany dotyczące kas fiskalnych.

Wydawanie e-paragonu

Zgodnie z obecnie obowiązującym art. 111 ust. 3a pkt 1 lit. b) ustawy o VAT (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani wystawić i wydać nabywcy paragon fiskalny lub fakturę z każdej sprzedaży za zgodą nabywcy, w postaci elektronicznej, przesyłając ten dokument w sposób z nim uzgodniony.

Omawiana nowelizacja ustawy o VAT (Dz. U. z 2023 r. poz. 1059) wprowadza zmianę brzmienia art. 111 ust. 3a pkt 1 lit. b) ustawy. Zgodnie z nią nastąpi możliwość wystawienia i wydania paragonu także przy użyciu systemu teleinformatycznego Szefa Krajowej Administracji Skarbowej pośredniczącego przy wydawaniu paragonów fiskalnych w postaci elektronicznej nabywcy, bez konieczności podawania jego danych osobowych. Zmiana ta ma wejść w życie z dniem 15 września 2023 r.

Ministerstwo Finansów, uzasadniając wprowadzenie tej zmiany wyjaśniło, że regulacja ta pozwoli na korzystanie przez konsumentów z udostępnionego przez Szefa KAS narzędzia informatycznego umożliwiającego dostarczanie paragonów fiskalnych w postaci elektronicznej. Rozwiązanie to pozwoli na zbudowanie systemu dystrybucji paragonów elektronicznych i przyczyni się do ograniczenia wydawania i stopniowej eliminacji paragonów papierowych, a także ograniczenia szarej strefy. Rozwiązanie to, zdaniem MF, przyczyni się również do zwiększenia dostępności zwrotów VAT dla podatnika bezgotówkowego.

Zmiana brzmienia art. 111 ust. 3a pkt 1 lit. b) ustawy o VAT już na etapie prac legislacyjnych wywołała wątpliwości, czy obsługa tego HUB-a paragonowego, po wejściu w życie ustawy, będzie obowiązkowa oraz czy to oznacza, że wszyscy producenci kas fiskalnych będą musieli wprowadzić do nowych kas możliwość łączenia się z HUB-em paragonowym, a także czy wszystkie sklepy (sprzedawcy) stosujący kasę będą musiały umożliwić klientom otrzymywanie e-paragonów.

W dniu 18 kwietnia 2023 r. Ministerstwo Finansów w informacji przekazywanej do mediów na zapytania dziennikarzy odniosło się do powyższych kwestii (ID informacji 540933 w systemie EUREKA) i wyjaśniło, że do 15 września 2023 r. powinien być oddany do użytku system teleinformatyczny szefa KAS, pośredniczący przy wydawaniu paragonów w postaci elektronicznej nabywcy. W tym sensie gotowość HUB-a paragonowego do pracy jest obowiązkowa. Nie ma natomiast prawnego obowiązku wprowadzania do kas rozwiązań umożliwiających dystrybucję paragonów elektronicznych do nabywcy (pośrednio przez HUB-a). Producenci kas przystępują do projektu dobrowolnie. Jak wyjaśniło MF, właściciele kas, które nie posiadają „umiejętności” wysyłania paragonu elektronicznego, naturalnie go nie wydadzą, powinni natomiast je wydawać, jeśli posiądą odpowiednie kasy. MF podkreśliło, że proces „uczenia się” kas nie wiąże się z fizyczną wymianą kas, lecz jedynie ich oprogramowania. We współczesnych kasach on-line wymiana takiego oprogramowania odbywa się zdalnie, bez konieczności udziału właściciela, który nie powinien ponosić z tego tytułu żadnych kosztów.

Ponadto na stronie internetowej https://www.podatki.gov.pl/e-paragony Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że obecnie przepisy pozwalają na wystawienie klientowi paragonu w postaci elektronicznej, ale problemem staje się sposób jego dystrybucji do klienta (nabywcy). Duże sieci handlowe rozwiązują ten problem poprzez własne programy lojalnościowe i tworzenie własnych aplikacji na urządzenia klientów do odbioru e-paragonów. Ale nadal, jak zauważyło MF, nie rozwiązuje to problemu w sposób systemowy. Rozwiązaniem problemu ma być, zdaniem MF, zbudowanie centralnej, ogólnopolskiej platformy rejestracji Klientów (HUB-a paragonowego) odpowiedzialnej za:

• powiązanie anonimowego klienta z wystawionymi przez kasę paragonami,
• odbieranie e-paragonów wystawionych przez wiele kas rejestrujących,
• dystrybucję e-paragonu do klienta.

Usługa umożliwiająca pobranie paragonu w postaci elektronicznej na smartfona będzie całkowicie anonimowa. Klient otrzyma unikalny identyfikator, który umożliwi mu pobieranie e-paragonów. Jednym z elementów systemu ma być aplikacja mobilna napisana przez dowolnego producenta oprogramowania. Jedną z aplikacji do wyboru będzie także aplikacja mobilna Ministerstwa Finansów (aplikacja e-Paragony). Jak wyjaśniło MF, kupujący pobierze i zainstaluje na swoim smartfonie aplikację (np. e-paragony autorstwa MF). Aplikacja, na żądanie kupującego jednorazowo łączy się z systemem dystrybucji e-paragonów, aby pobrać wygenerowany, unikalny identyfikator, którym klient będzie posługiwał się przy kasie, żądając paragonu w postaci elektronicznej. Planowany termin uruchomienia usługi to wrzesień 2023 r.

Zwrot ulgi za kasę dla podatników zwolnionych z VAT

Podatnicy zwolnieni od podatku, aby uzyskać zwrot kwoty wydanej na zakup kasy rejestrującej, o której mowa w art. 111 ust. 4 ustawy o VAT (w wysokości 90% jej ceny zakupu, nie więcej niż 700 zł), muszą złożyć w miesiącu następującym po miesiącu, w którym rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej, wniosek w tej sprawie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

W celu usprawnienia procesu rozpatrywania takiego wniosku i co za tym idzie szybszego zwrotu tej ulgi, do art. 111 ustawy o VAT dodano ust. 5a, zgodnie z którym organ podatkowy, w przypadku wniosku, który nie budzi wątpliwości, będzie dokonywał zwrotu kwoty wydanej na zakup kasy rejestrującej bez wydawania decyzji. Dopiero w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w złożonym przez podatnika wniosku naczelnik urzędu skarbowego wyda decyzję, w której określi prawidłową wysokość zwrotu, albo odmówi dokonania tego zwrotu (nowo dodany ust. 5b w art. 111).

Zmiana ta wejdzie w życie z dniem 1 lipca 2023 r.

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 51 (2030) z dnia 2023-06-26

Zasady korygowania transakcji opodatkowanych VAT. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl