W sytuacji gdy podatnik stwierdzi błędy w złożonej przez siebie deklaracji VAT, powinien je niezwłocznie poprawić. Korekta deklaracji VAT polega technicznie na ponownym wypełnieniu deklaracji z zaznaczeniem, że jest to deklaracja korygująca.

Prawo do korekty deklaracji VAT

Prawo do skorygowania uprzednio złożonej deklaracji przysługuje podatnikom, płatnikom i inkasentom, a także osobom, które były wspólnikami spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki. Wynika to z art. 81 § 1 i § 1a Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.). Podatnik nie musi zawiadamiać organu podatkowego o przyczynach złożenia korekty deklaracji. Przy czym warto wskazać, że zgodnie z projektem nowej Ordynacji podatkowej, nad którym trwają prace w Sejmie, która ma wejść w życie w zasadniczej części z dniem 1 stycznia 2021 r., proponuje się powrócić do obowiązku załączania do deklaracji uzasadnienia przyczyn jej korekty. W przypadku korekty deklaracji VAT uzasadnienie będzie następowało w postaci elektronicznej.

Ponadto należy podkreślić, że osoba fizyczna wykreślona z rejestru podatników VAT zachowuje status podatnika tego podatku w odniesieniu do okresu rozliczeniowego, w którym była podatnikiem VAT. W związku z tym ma prawo i obowiązek zweryfikować swoje rozliczenia podatku VAT poprzez złożenie korekty deklaracji VAT. Prawo to ograniczone jest terminem przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Korekta deklaracji VAT za podatnika

W razie stwierdzenia, że deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki, bądź że wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, w zależności od charakteru i zakresu uchybień, organ podatkowy:

• deklarację tę sam koryguje, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień, jeżeli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty zwrotu podatku albo kwoty nadwyżki podatku do przeniesienia w wyniku tej korekty nie przekracza kwoty 5.000 zł,
• zwraca się do składającego deklarację o jej skorygowanie oraz złożenie niezbędnych wyjaśnień, wskazując przyczyny, z powodu których informacje zawarte w deklaracji podaje się w wątpliwość.

Określa to art. 274 § 1 Ordynacji podatkowej.

W sytuacji gdy organ podatkowy skoryguje za podatnika deklarację, musi uwierzytelnią kopię skorygowanej deklaracji doręczyć podatnikowi wraz z informacją o związanej z tą korektą zmianie wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty zwrotu podatku albo kwoty nadwyżki podatku do przeniesienia, albo z informacją o braku takich zmian oraz pouczeniem o prawie wniesienia sprzeciwu. Podatnik, który nie zgadza się z korektą dokonaną przez urząd, po otrzymaniu takiej informacji ma możliwość wniesienia sprzeciwu w terminie 14 dni od dnia doręczenia uwierzytelnionej kopii skorygowanej deklaracji. Wniesienie tego sprzeciwu anuluje korektę. Jeżeli w tym terminie podatnik nie wniesie sprzeciwu, wówczas przyjmuje się, że korekta deklaracji wywołuje takie same skutki jak w przypadku, gdyby została złożona przez samego podatnika.

Zgodnie z projektem nowej Ordynacji podatkowej obowiązku zawiadamiana podatnika o korekcie dokonanej przez organ nie będzie, gdy zmiana dokonana w wyniku korekty nie będzie przekraczać 50 zł. W takim przypadku organ podatkowy skoryguje deklarację i poinformuje podatnika o zmianie wysokości zobowiązania podatkowego lub zwrotu podatku albo kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do odliczenia w następnych okresach rozliczeniowych.

Kontrola podatkowa lub postępowanie podatkowe

Uprawnienie do skorygowania deklaracji ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej – w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą. Oznacza to, że podatnik, u którego organ podatkowy przeprowadza kontrolę podatkową lub postępowanie podatkowe, w czasie trwania tych czynności nie może złożyć skutecznej korekty deklaracji za kontrolowany okres. Jeżeli w tym okresie podatnik złoży korektę deklaracji organ podatkowy zawiadomi go pisemnie o jej bezskuteczności. Należy jednak podkreślić, że w okresie kontroli podatkowej podatnik może złożyć korektę deklaracji za inne okresy rozliczeniowe (nieobjęte postępowaniem kontrolnym) na ogólnych zasadach.

Ponadto należy mieć na uwadze, że podatnicy VAT, zgodnie z art. 81b ust. 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, mają prawo do złożenia korekty deklaracji VAT nadal po zakończeniu:

• kontroli podatkowej,
• postępowania podatkowego – w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego.

Warto zwrócić uwagę, że na podstawie przepisów nowej Ordynacji podatkowej planuje się wprowadzić możliwość skorygowania deklaracji podatkowej także w toku postępowania podatkowego prowadzonego przez organ pierwszej instancji. W art. 140 § 1 projektu tej ustawy, wskazano że strona postępowania podatkowego będzie mogła, w terminie wyznaczonym przez organ podatkowy pierwszej instancji zgodnie z art. 389 § 1 projektu (7 dni) lub zgodnie z art. 389 § 3 projektu (14 dni), skorygować uprzednio złożoną deklarację, w zakresie objętym postępowaniem podatkowym.

Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do omawianego projektu uznało, że wychodząc z za- łożenia pierwszeństwa samoobliczenia podatku przez podatnika przed decyzyjnym określeniem podatku przez organ podatkowy, zasadne stało się umożliwienie stronie postępowania podatkowego dokonania skutecznego skorygowania deklaracji jeszcze przed ewentualnym wydaniem decyzji. Obowiązek organu podatkowego polegający na poinformowaniu strony o prawie skorygowania deklaracji podatkowej będzie wynikał z art. 389 § 1 i 3 nowej Ordynacji podatkowej.

Korekta deklaracji a kontrola celno-skarbowa

Jak wynika z art. 62 ust. 4 ustawy o KAS (Dz. U. z 2019 r. poz. 768) podatnikom VAT przysługuje prawo do złożenia korekty deklaracji VAT w terminie 14 dni od dnia doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej (uprawnienie takie nie przysługuje w przypadku prowadzenia kontroli podatkowej). Przy czym korekta deklaracji złożona po upływie tego terminu, a przed zakończeniem kontroli celno-skarbowej nie wywołuje skutków prawnych.

Naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla kontrolowanego niezwłocznie informuje naczelnika urzędu celno-skarbowego prowadzącego kontrolę o złożonej korekcie deklaracji. W przypadku gdy naczelnik urzędu celno-skarbowego uwzględnił złożoną przez kontrolowanego korektę deklaracji, kontrolowanemu doręcza zawiadomienie o jej uwzględnieniu. Zawiadomienie to przesyła się do właściwego dla kontrolowanego naczelnika urzędu skarbowego. Doręczenie kontrolowanemu zawiadomienia o uwzględnieniu korekty deklaracji kończy kontrolę celno-skarbową.

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe

Do końca sierpnia 2019 r. konsekwencje złożenia deklaracji korygującej po wszczęciu kontroli celno-skarbowej w zakresie wysokości dodatkowego zobowiązania były takie same, jak w przypadku złożenia deklaracji korygującej po zakończeniu kontroli celno-skarbowej i otrzymaniu wyniku kontroli (czyli sankcja wynosiła 20%). Zgodnie z nowelizacją ustawy o VAT (Dz. U. z 2019 r. poz. 1520), która weszła w życie z dniem 1 września 2019 r., wprowadzono zmianę polegającą na obniżeniu wysokości dodatkowego zobowiązania podatkowego do 15% w przypadku, gdy podatnik złoży korektę deklaracji podatkowej w trakcie kontroli celno-skarbowej.

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 84 (1646) z dnia 2019-10-21

Rozliczanie VAT w orzecznictwie i wyjaśnieniach organów podatkowych. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl