Gazeta PodatkowaUrlop wypoczynkowy przeważnie kojarzy się z miłymi wspomnieniami. Pozwala osobom aktywnym zawodowo odzyskać energię i siły do dalszej pracy. Niestety zdarza się, że w tym czasie, wolnym od zajęć służbowych, albo w drodze na wypoczynek lub powrotnej do domu ubezpieczony ulega wypadkowi, w wyniku którego staje się niezdolny do pracy. Wówczas przysługuje mu świadczenie chorobowe na ogólnych zasadach dotyczących pracowników.

Przerwany urlop

Wypadek w czasie urlopu wypoczynkowego, skutkujący pobytem w szpitalu i/lub niezdolnością do pracy z powodu choroby, przerywa ten urlop. Jego niewykorzystaną część pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi w terminie późniejszym. Stanowi o tym art. 166 pkt 1 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320).

Natomiast za okres niezdolności do pracy, w tym przypadający na okres udzielonego wcześniej, jednak ostatecznie przerwanego urlopu wypoczynkowego, pracownikowi przysługuje świadczenie chorobowe na ogólnych zasadach obowiązujących ubezpieczonych będących pracownikami (przykład 1).

Inaczej jest w przypadku, gdy niezdolność do pracy powstanie w trakcie urlopu bezpłatnego, tj. w czasie przerwy w ubezpieczeniu chorobowym spowodowanej tym urlopem. Wówczas bowiem świadczenie chorobowe nie przysługuje za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy przypadającej w czasie tej przerwy. Jeśli jednak nieprzerwany okres niezdolności do pracy przypada również po zakończeniu przerwy w ubezpieczeniu chorobowym (urlopu bezpłatnego), prawo do świadczenia chorobowego przysługuje za okres po tej przerwie.

Wynagrodzenie/zasiłek na ogólnych zasadach

Za pierwsze w danym roku kalendarzowym dni niezdolności do pracy m.in. z powodu choroby, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 92 Kodeksu pracy. Liczba dni tego tzw. wynagrodzenia chorobowego, finansowanego przez pracodawcę z jego własnych środków, uzależniona jest od wieku pracownika. Wynosi ona odpowiednio w roku kalendarzowym do:

  • 14 dni – jeśli pracownik najpóźniej 31 grudnia poprzedniego roku ukończył 50 lat lub
  • 33 dni – w przypadku młodszych pracowników.

Dopiero za czas niezdolności do pracy wykraczającej poza ten wymiar, a więc trwającej łącznie dłużej niż 14 lub 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133), zwanej ustawą zasiłkową.

Nawet jeśli pracownik stał się niezdolny do pracy w wyniku nieszczęśliwego wypadku, w trakcie wypoczynku lub w drodze na wypoczynek, nie może liczyć na świadczenie przyznawane na korzystniejszych zasadach, z ubezpieczenia wypadkowego lub chorobowego. Te bowiem przewidziane są wyłącznie dla ubezpieczonych, których niezdolność do pracy powstała odpowiednio:

  • w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej albo
  • w wyniku wypadku w drodze do lub z pracy.

Z tego samego powodu nie otrzyma również jednorazowego odszkodowania z ubezpieczenia wypadkowego.

Urlop bezpośrednio po chorobowym

W skrajnych przypadkach przeszkodą w uzyskaniu przez pracownika prawa do świadczenia chorobowego może być powstanie jego (ponownej) niezdolności do pracy w pierwszym dniu urlopu wypoczynkowego udzielonego bezpośrednio po wykorzystaniu pełnego okresu zasiłkowego, wynoszącego odpowiednio 182 lub 270 dni (przykład 2). To, że pracownik ponownie stał się niezdolny do pracy np. w wyniku wypadku komunikacyjnego, niemającego związku z poprzednią chorobą, nie ma tu znaczenia. Za sprawą art. 9 ustawy zasiłkowej do jednego okresu zasiłkowego wlicza się bowiem m.in. wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy z powodu choroby/niemożności wykonywania pracy traktowanej na równi z tą niezdolnością.

W takim przypadku niezdolnemu do pracy ubezpieczonemu pozostaje ubiegać się np. o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego.

Wypadek za granicą

Przy ustalaniu prawa do wynagrodzenia i/lub zasiłku chorobowego oraz wysokości tych świadczeń dowodami stwierdzającymi m.in. czasową niezdolność do pracy z powodu choroby lub pobytu w szpitalu jest odpowiednio:

  • zaświadczenie lekarskie wystawione w formie elektronicznej, tzw. e-ZLA, udostępnione m.in. pracodawcy na jego profilu informacyjnym płatnika składek,
  • zaświadczenie lekarskie wystawione w tzw. trybie alternatywnym, tj. na formularzu zaświadczenia lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego – gdy wystawienie e-ZLA nie było możliwe, albo
  • wydruk wystawionego zaświadczenia lekarskiego z systemu teleinformatycznego (tzw. wydruk e-ZLA) – gdy płatnik składek nie posiada profilu informacyjnego.

Do różnego rodzaju zdarzeń skutkujących powstaniem niezdolności do pracy w okresie letnim nierzadko jednak dochodzi za granicą, gdzie nie ma możliwości otrzymania wspomnianego wymaganego zaświadczenia lekarskiego lub jego wydruku. Nie oznacza to jednak, że po powrocie do kraju trzeba ubiegać się o jego wydanie. Dokumentem niezbędnym do przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy orzeczonej za granicą jest bowiem, z założenia przetłumaczone na język polski, zaświadczenie lekarskie wystawione w zagranicznym zakładzie leczniczym lub przez zagranicznego lekarza:

  • zawierające nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem,
  • określające początkową i końcową datę tej niezdolności.

Przy czym obowiązku tłumaczenia na język polski nie stosuje się do zaświadczeń lekarskich wystawionych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest RP, w językach urzędowych tych państw.

Kwestię tę reguluje § 5 i § 6 rozporządzenia MRiPS w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków… (Dz. U. z 2017 r. poz. 87).

Przykład 1

Pracownica, której pracodawca udzielił urlopu wypoczynkowego na okres od 16 do 27 sierpnia 2021 r., w dniu 17 sierpnia 2021 r., podczas wyprawy w góry, spadła z niewielkiej wysokości, doznając m.in. wstrząśnienia mózgu i ogólnych potłuczeń ciała. Po trzech dniach pobytu w szpitalu otrzymała zwolnienie lekarskie na łączny okres 30 dni. Jej niezdolność do pracy przerwała urlop wypoczynkowy, który w niewykorzystanym wymiarze 9 dni będzie mogła wykorzystać w terminie późniejszym. Ponieważ pracownica w bieżącym roku kalendarzowym wykorzystała już 16 dni wynagrodzenia chorobowego, z tytułu obecnej niezdolności do pracy otrzyma odpowiednio za okres:

od 17 sierpnia do 2 września 2021 r., tj. za 17 dni – wynagrodzenie chorobowe w ramach limitu w 2021 r. (16 dni + 17 dni = 33 dni),
od 3 do 15 września 2021 r. – zasiłek chorobowy.


Przykład 2

Pracownik chorował w okresie od 10 lutego do 10 sierpnia 2021 r. Te 182 dni wystarczyło mu na odzyskanie zdolności do pracy po przebytym zawale, jednak termin powrotu do pracy zbiegł się z planowanym urlopem wypoczynkowym, który w efekcie miał wykorzystać w okresie od 11 do 23 sierpnia 2021 r. Niestety już pierwszego dnia urlopu, w drodze do ośrodka wypoczynkowego, uległ wypadkowi komunikacyjnemu i trafił do szpitala. Obrażenia okazały się na tyle poważne, że pracownika czeka obecnie długie leczenie i rehabilitacja.

Z uwagi na fakt, iż kolejna niezdolność do pracy powstała bez dnia przerwy, tj. bezpośrednio po wykorzystaniu przez pracownika pełnego 182-dniowego okresu zasiłkowego, nie może on nadal korzystać z zasiłku chorobowego. W tym przypadku może ubiegać się o przyznanie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

 

autor: Bożena Dziuba
Gazeta Podatkowa nr 66 (1837) z dnia 2021-08-19

GOFIN poleca praktyczny serwis internetowy www.ZasilekMacierzynski.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>