Generalnie korektę dokumentów rozliczeniowych, w której płatnik chce poprawić kwotę składki zdrowotnej, należy przekazać do ZUS najpóźniej do dnia złożenia wniosku o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej wynikającej z jej rocznego rozliczenia. Jeśli nie przekaże takiego wniosku, wówczas korekty dokumentów rozliczeniowych ze składką zdrowotną powinien dokonać nie później niż do 30 czerwca.

Korekta za dany miesiąc

Dokumenty rozliczeniowe za dany miesiąc ze skorygowaną składką na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca powinien przekazać w dwóch sytuacjach.

1. Opłacanie podatku w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i rozliczanie składki zdrowotnej na podstawie ubiegłorocznych przychodów

Opłacając składkę zdrowotną od podstawy wymiaru ustalonej według firmowych przychodów z ubiegłego roku, przedsiębiorca przez cały rok kalendarzowy uiszcza miesięczną składkę zdrowotną w tej samej wysokości. Jeżeli w rocznym rozliczeniu podatku dochodowego przekazanym do urzędu skarbowego przedsiębiorca ustalił kwotę przychodu za poprzedni rok w innej wysokości niż kwota przychodu, którą wykazywał w miesięcznych dokumentach rozliczeniowych przekazanych do ZUS, to w takim przypadku wymagana jest korekta dokumentów rozliczeniowych. Wówczas przedsiębiorca powinien skorygować dokumenty od stycznia do grudnia. Ponadto, jeśli miesięczne składki na ubezpieczenie zdrowotne zostały ustalone w kwocie niższej, niż powinny być naliczone, przedsiębiorca ma obowiązek dopłacić różnicę składki wraz z odsetkami za zwłokę.

2. Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku

Jeśli przedsiębiorca zmieni w urzędzie skarbowym formę opodatkowania na podstawie art. 9 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym… (Dz. U. z 2022 r. poz. 2540) oraz art. 9a ustawy o pdof (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.), wówczas nowa forma opodatkowania obowiązuje go od początku roku. W takiej sytuacji jest on zobowiązany skorygować dokumenty rozliczeniowe od stycznia danego roku.

Przedsiębiorca nie koryguje miesięcznych dokumentów rozliczeniowych z wykazaną składką zdrowotną w przypadku zmiany formy opodatkowania za 2022 r. na podstawie ustawy o zmianie ustawy o pdof oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265 ze zm.):

• z ryczałtu na opodatkowanie według skali podatkowej z mocą od 1 lipca 2022 r.,
• z podatku liniowego lub ryczałtu ewidencjonowanego na opodatkowanie według skali podatkowej z mocą od 1 stycznia 2022 r.

Dokumentów rozliczeniowych za dany miesiąc przedsiębiorca nie musi też składać, gdy wysokość przychodów lub dochodów za dany miesiąc została ustalona nieprawidłowo. Jeżeli przedsiębiorca rozlicza się na zasadach ogólnych lub ryczałtem, przy obliczaniu wysokości dochodu za dany miesiąc lub przychodów liczonych narastająco od początku roku nie uwzględnia określonego przychodu lub wydatków zakwalifikowanych jako koszty uzyskania przychodu. Wtedy nie musi korygować rozliczeń za dany miesiąc. Te przychody lub wydatki powinien uwzględnić na bieżąco w rozliczeniach za kolejny okres, a więc za miesiąc, za który przekaże dokumenty rozliczeniowe w danym roku. Wsteczna korekta miesięcznej składki zdrowotnej nie jest konieczna, ponieważ rozliczenie dochodów lub przychodów oraz wysokości składki zdrowotnej przedsiębiorca uwzględni w rocznym rozliczeniu tej składki.

Tę zasadę należy też stosować w sytuacji, gdy – na skutek zmiany przepisów ustawy zdrowotnej, które weszły w życie 13 kwietnia 2022 r. – zmienił się sposób ustalania:

• dochodu – w odniesieniu do płatników opodatkowanych na zasadach ogólnych (wyłączenie przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, uwzględnienie różnic remanentowych, wyłączenie odpisów amortyzacyjnych),
• przychodu w odniesieniu do płatników na ryczałcie (wyłączenie przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym).

Roczne rozliczenie i korekta

Po zakończeniu roku kalendarzowego przedsiębiorcy opłacający podatek na zasadach ogólnych (tj. według skali podatkowej lub podatek liniowy) lub ryczałt mają obowiązek dokonać rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w dokumencie rozliczeniowym składanym za miesiąc, w którym upływa termin złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o pdof. Rozliczenia za 2022 r. należy dokonać w dokumencie składanym za kwiecień 2023 r., przekazując go do 22 maja 2023 r. (w br. 20 maja przypada w sobotę).

Jeśli suma wpłaconych miesięcznych składek na ubezpieczenie zdrowotne jest niższa niż roczna kwota składki zdrowotnej ustalona od rocznej podstawy, przedsiębiorca musi dopłacić różnicę. Dopłaty rocznej składki należy dokonać w terminie płatności składek za kwiecień 2023 r., czyli do 22 maja 2023 r., łącznie z bieżącą składką zdrowotną należną za kwiecień 2023 r.

Jeśli natomiast z rocznego rozliczenia będzie wynikało, że suma miesięcznych składek jest wyższa niż roczna kwota składki zdrowotnej ustalona od rocznej podstawy, przedsiębiorca ma prawo do zwrotu nadpłaty. Wniosek o zwrot nadpłaty za 2022 r. będzie mógł złożyć w terminie do 1 czerwca 2023 r. wyłącznie w formie elektronicznej poprzez PUE ZUS.

Korekta rocznego rozliczenia

Jeśli przedsiębiorca skoryguje w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe w zakresie osiągniętego przychodu/dochodu za dany rok, powinien też skorygować roczne rozliczenie składki zdrowotnej wykazane w dokumentach ZUS DRA/ZUS RCA za kwiecień danego roku. Taką korektę dokumentów za kwiecień z rocznym rozliczeniem należy złożyć w ciągu 5 lat od dnia, w którym upłynął termin na ich opłacenie.

Każda korekta rocznego rozliczenia przekazana do ZUS po złożeniu wniosku o zwrot nadpłaty lub po 30 czerwca danego roku zawsze musi być sprawdzona i wyjaśniona z KAS. Dokument korygujący za kwiecień danego roku, w którym zmieni się roczne rozliczenie składki zdrowotnej, ZUS obejmie postępowaniem wyjaśniającym prowadzonym we współpracy z KAS. Zmiana rozliczenia składki zdrowotnej za ten rok będzie zależeć od wyniku tej weryfikacji. Korekta rocznego rozliczenia powinna mieć odzwierciedlenie w korekcie zeznania podatkowego w urzędzie skarbowym.

autor: Dorota Wyderska
Gazeta Podatkowa nr 28 (2007) z dnia 2023-04-06

GOFIN poleca praktyczny serwis internetowy www.SkladkaZUS.pl