Gazeta PodatkowaOrgany podatkowe mogą w związku z rozpatrywaną sprawą żądać od podatnika udostępnienia ksiąg podatkowych, które są prowadzone przy użyciu programu komputerowego, w postaci JPK. Odmowa wiąże się z ryzykiem otrzymania kary porządkowej. Podatnicy powinni już jednak przygotowywać się do przesyłania ksiąg podatkowych nie na żądanie, ale cyklicznie – po zakończeniu miesiąca, kwartału, roku podatkowego.

Pliki JPK

JPK to forma udostępniania administracji skarbowej danych rachunkowo-podatkowych w formacie określonym przez Ministerstwo Finansów. Obecnie takie pliki są przekazywane bez wezwania oraz na żądanie organu podatkowego.

Pliki JPK składane bez wezwania to JPK_V7M i JPK_V7K. Podatnicy rozliczający VAT miesięcznie przesyłają co miesiąc JPK_V7M obejmujący część ewidencyjną i deklaracyjną. Natomiast podatnicy rozliczający VAT kwartalnie przekazują co miesiąc JPK_V7K, z tym że pliki za dwa pierwsze miesiące każdego kwartału zawierają wyłącznie część ewidencyjną, a za ostatni miesiąc kwartału – część ewidencyjną i deklaracyjną. JPK_V7M i JPK_V7K należy przesłać do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu.

Pliki JPK przekazywane na żądanie to: księgi rachunkowe (JPK_KR), wyciągi bankowe (JPK_WB), magazyn (JPK_MAG), faktury (JPK_FA), faktury wystawiane w przypadku nabycia produktów rolnych od rolnika ryczałtowego (JPK_FA_RR), podatkowa księga przychodów i rozchodów (JPK_PKPIR), ewidencja przychodów (JPK_EWP). Żądanie ich przekazania może być wystosowane w czasie czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub celno-skarbowej. Warunkiem realizacji wezwania jest prowadzenie księgi podatkowej lub tworzenie dowodu księgowego przy użyciu programu komputerowego.

Podatnicy są zwolnieni z obowiązku przesyłania na żądanie organu podatkowego JPK_FA w zakresie obejmującym faktury ustrukturyzowane w rozumieniu art. 2 pkt 32a ustawy o VAT. Organy podatkowe mają do nich dostęp w Krajowym Systemie e-Faktur. Dodatkowe ich przesyłanie nie miałoby zatem uzasadnienia.

Żądanie urzędu

Zakres danych raportowanych na żądanie organu podatkowego zależy od przedmiotu i stanu prowadzonej sprawy oraz od okresu objętego weryfikacją.

Pliki JPK trzeba sporządzić zgodnie ze schematem publikowanym na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (www.gov.pl/web/kas/struktury-jpk). Przekazuje się je za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej (aplikacji udostępnionej przez resort finansów, komercyjnej aplikacji on-line lub odpowiednio przystosowanego programu księgowego) albo na nośnikach danych (np. pendrivie, karcie pamięci, CD/DVD). Plik przekazywany za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej musi być opatrzony profilem zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Wykluczone jest przesłanie pliku e-mailem na skrzynkę organu podatkowego. Nie można go również przekazać za pośrednictwem platformy ePUAP.

Termin przekazania pliku ustala organ podatkowy – uwzględniając charakter dowodu i stan sprawy – ale nie może być on krótszy niż 3 dni. Wskazuje tak art. 189 § 2 Ordynacji podatkowej. W uzasadnionych przypadkach, np. w razie konieczności przekazania dużej ilości danych, można zwrócić się o wydłużenie wyznaczonego terminu. Pozwoli to uniknąć kary za niedostarczenie pliku. Konsekwencją bezzasadnej odmowy przekazania ksiąg podatkowych i dowodów księgowych w formie JPK lub nieprzedłożenia ich w wyznaczonym terminie może być kara porządkowa. Obecnie jest ona wymierzana w wysokości do 3.000 zł. W skrajnych przypadkach nieokazanie księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej czy celno-skarbowej może być uznane za udaremnianie lub utrudnianie wykonania czynności służbowej. Takie zachowanie – w zależności od jego skali, skutków, motywów postępowania sprawcy – może być zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe.

Zmiany od 2023 r.

Podatnicy powinni przygotowywać się do cyklicznego – bez wezwania – przekazywania do urzędu skarbowego ksiąg podatkowych w formie JPK.

Podatnicy CIT będą mieli obowiązek prowadzić księgi rachunkowe albo uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów przy użyciu programów komputerowych oraz przekazywać je w formie JPK w terminie do upływu terminu złożenia zeznania za rok podatkowy. Analogiczne rozwiązanie obejmie podatników PIT. Podmioty wykonujące działalność gospodarczą będą musiały prowadzić księgi rachunkowe, podatkową księgę przychodów i rozchodów, a także ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przy użyciu programów komputerowych. Księgi i ewidencję trzeba będzie przesyłać do urzędu skarbowego w formie JPK w trakcie roku podatkowego oraz po jego zakończeniu. W trakcie roku podatkowego będą one przekazywane według stanu na ostatni dzień miesiąca (jeżeli stanowią podstawę ustalania zaliczek miesięcznych) lub kwartału (w przypadku ustalania zaliczek kwartalnych) – w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po upływie odpowiednio miesiąca albo kwartału. Wysyłka po zakończeniu roku podatkowego będzie musiała nastąpić do dnia upływu terminu złożenia zeznania podatkowego. Te same zasady i terminy, które obowiązują podatników PIT, będą dotyczyć przesyłania przez podatników opłacających ryczałt ewidencjonowany ewidencji przychodów oraz wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Księgi, ewidencje i wykazy mają być przesłane za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Obowiązujące przepisy przewidują wymóg ich przekazywania za okresy rozliczeniowe rozpoczynające się po 31 grudnia 2022 r. Stanowi tak art. 66 ustawy o zmianie ustawy o pdof, ustawy o pdop oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105). Rozważane jest jednak odroczenie terminu wejścia w życie tych regulacji (druk nr UD347). Minister Finansów może poza tym w drodze rozporządzenia zwolnić określone podmioty płacące PIT lub ryczałt ewidencjonowany z obowiązku przekazywania bez wezwania urzędu skarbowego ksiąg, ewidencji i wykazów w formie JPK.

Nowa struktura JPK_FA od 1 kwietnia 2022 r.

Ministerstwo Finansów opublikowało nową wersję JPK_FA (JPK_FA(4)). Będzie ona obowiązywać od 1 kwietnia 2022 r.

Obowiązek wygenerowania na żądanie organu podatkowego pliku JPK_FA występuje w przypadku, gdy faktury wystawiane są za pomocą programu komputerowego, w tym arkusza kalkulacyjnego. JPK_FA służy raportowaniu wyłącznie faktur sprzedaży. W strukturze JPK_FA(4) dokonano kilku istotnych zmian w stosunku do JPK_FA(3). Zakres modyfikacji obejmuje m.in.:

wprowadzenie zaktualizowanego słownika kodów krajów członkowskich UE, w tym kodu dla obszaru Irlandii Północnej oraz pozostawienie kodu GB dla Wielkiej Brytanii,
wprowadzenie zaktualizowanego słownika kodów walut,
usunięcie starych słowników kodów krajów UE oraz kodów walut,
rozszerzenie węzła danych identyfikacyjnych „TIdentyfikatorOsobyNiefizycznej1” o numery identyfikacyjne dla celów OSS i IOSS (EUPLVATID i IMPLVATID),
dodanie nowego elementu TProcentowy dla celów raportowania stawek OSS i IOSS,
zaktualizowanie opisów węzłów i elementów.

Strukturę JPK_FA(4) należy stosować od 1 kwietnia 2022 r. również do raportowania faktur wystawionych przed tą datą.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.)

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.)

autor: Małgorzata Żujewska
Gazeta Podatkowa nr 26 (1901) z dnia 2022-03-31

GOFIN poleca praktyczny serwis internetowy www.RozliczenieWynagrodzenia.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>