Zasadniczo w 2013 r. stawki VAT nie ulegną zmianie. Nadal stawką podstawową jest stawka 23%. Niektóre natomiast towary czy usługi w dalszym ciągu opodatkowane są stawkami obniżonymi 8%, 5% czy 0%. Nadal art. 43 ustawy o VAT przewiduje zwolnienia z VAT o charakterze przedmiotowym. Jednak do niektórych przepisów określających to zwolnienie wprowadzono zmiany.
Zmiany od 1 kwietnia 2013 r.
Tereny niezabudowane
Obecnie, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, zwolniona z VAT jest dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Tak więc zwolnieniem objęta jest dostawa, której przedmiotem jest teren (grunt) niezabudowany i jednocześnie jest to teren (grunt) o przeznaczeniu innym niż budowlany, czy też przeznaczony pod zabudowę.
Ustawa o VAT nie definiuje pojęcia terenów budowlanych lub przeznaczonych pod zabudowę. W praktyce więc ukształtował się pogląd, że w celu określenia, czy dany grunt jest przeznaczony pod zabudowę, należy odwołać się do przepisów zawartych w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. poz. 647). Na podstawie art. 4 tej ustawy przyjmuje się, że o przeznaczeniu gruntu decyduje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Natomiast gdy nie ma planu zagospodarowania przestrzennego i nie wydano decyzji o warunkach zabudowy – istotne są zapisy w ewidencji gruntów i budynków. Tak uznał NSA w uchwale podjętej w składzie siedmiu sędziów z dnia 17 stycznia 2011 r., sygn. akt I FPS 8/10. Nie ma zatem znaczenia faktyczny i aktualny sposób wykorzystania gruntu, istotne jest jedynie jego przeznaczenie.
W celu rozwiązania dotychczasowych problemów interpretacyjnych od 1 kwietnia br. zmieni się brzmienie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwolniona z VAT będzie dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Natomiast w art. 2 pkt 33 ustawy o VAT zawarta będzie definicja terenów budowlanych. Zgodnie z nią przez te tereny rozumieć się będzie grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Usługi pocztowe
Od 1 kwietnia br. modyfikacji ulegnie także zwolnienie dla usług pocztowych. Jak wynika z nowego brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 17 ustawy o VAT, zwolnione z VAT będą powszechne usługi pocztowe świadczone przez operatora obowiązanego do świadczenia takich usług oraz dostawa towarów ściśle z tymi usługami związana.
Usługi zarządzania funduszami emerytalnymi
Z dotychczasowego brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT wynika, że zwolnione z VAT są usługi zarządzania m.in. otwartymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów. Natomiast w ust. 8 tego przepisu określono, iż przez zarządzanie tymi usługami rozumie się m.in.:
- zarządzanie aktywami,
- dystrybucję tytułów uczestnictwa.
Od 1 kwietnia br. przepis art. 43 ust. 8 ustawy o VAT zostanie uchylony, bowiem państwa członkowskie nie mają uprawnień do definiowania w obrocie krajowym pojęcia „zarządzania funduszami inwestycyjnymi”. Przy czym od 1 stycznia 2014 r. zmieni się brzmienie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d) ustawy. Zgodnie z nowym brzmieniem zwolnienie z VAT będzie dotyczyć usług zarządzania otwartymi funduszami emerytalnymi oraz dobrowolnymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów. Rozszerzono zatem zwolnienie z VAT na usługi zarządzania dobrowolnymi funduszami emerytalnymi.
Zmiany od 1 stycznia 2014 r.
Towary używane
Obecnie dostawa towarów używanych zwolniona jest z VAT, w sytuacji gdy w stosunku do tych towarów nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia VAT. Wynika to z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Przez towary używane – na potrzeby tego przepisu – rozumie się ruchomości, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel.
Od 1 stycznia 2014 r. zwolniona z VAT będzie dostawa towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej z VAT, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do odliczenia VAT. W celu zastosowania zwolnienia z VAT nie będzie zatem istotne, jak długo towar był używany przez podatnika. W tym przypadku nie będzie już istotny okres używania towaru.
Gotowe posiłki
Od 1 stycznia 2014 r. zwolniona z VAT będzie także dostawa gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych posiłków nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do odliczenia VAT („nowy” art. 43 ust. 1 pkt 2a ustawy o VAT).
Przekształcenie praw do lokalu mieszkalnego
Obecnie dostawa budynków, budowli lub ich części, dokonywana po dwóch latach od pierwszego zasiedlenia, jest zwolniona z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Zwolnienie to nie ma jednak zastosowania w przypadku przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego we własnościowe prawo do lokalu lub w odrębną własność (jeżeli przekształcenie to dokonywane jest w ciągu 5 lat od ustanowienia prawa lokatorskiego). Wynika to z art. 43 ust. 7 ustawy o VAT (w związku z art. 29 ust. 8 tej ustawy). Przepis ten ma być jednak uchylony. Oznacza to, że zwolnione z VAT będzie również przekształcenie ww. praw, bez względu na to, jaki okres upłynie od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.
Opieka nad dziećmi
Zwolnione z VAT są usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawa towarów ściśle związana z tymi usługami, wykonywane:
a) w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej oraz w przepisach o systemie oświaty,
b) przez podmioty sprawujące opiekę nad dziećmi w wieku do 3 lat.
Tak wynika z art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o VAT. Przepis ten od 1 stycznia 2014 r. zostanie zmieniony. Rozszerzony zostanie zakres zwolnienia o świadczenie usług ściśle z tymi usługami związanych.
Usługi, których przedmiotem są udziały w spółkach
Od 1 stycznia 2014 r., jak wynika z nowo dodanego w art. 43 ust. 1 pkt 40a, zwolnione z VAT będą usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem będą udziały w:
a) spółkach,
b) innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną
– z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi.
Zwolnienie to nie będzie miało zastosowania (art. 43 ust. 16 ustawy o VAT) do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających m.in.:
- tytuł prawny do towarów,
- tytuł własności nieruchomości,
- prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.)
autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 2 (939) z dnia 2013-01-07
Podatki dochodowe w najnowszych interpretacjach izb skarbowych. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl
