Gdy pracownik w czasie drogi do lub z pracy ulegnie wypadkowi, w wyniku którego stanie się niezdolny do pracy, może liczyć na wypłatę „chorobówki” bez okresu wyczekiwania i to w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku. Zdarzenie musi być jednak odpowiednio udokumentowane i uznane za wypadek w drodze do lub z pracy. W takiej sytuacji nie przysługuje jednorazowe odszkodowanie, a ewentualne świadczenie rehabilitacyjne wypłacane jest już na ogólnych zasadach.
Prawo do świadczenia
Pracownik, który w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego stał się niezdolny do pracy z powodu choroby, nabywa prawo odpowiednio do: wynagrodzenia chorobowego oraz zasiłku chorobowego.
Z założenia świadczenia te przysługują pracownikowi dopiero po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Ustawodawca, wprowadzając okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy/wynagrodzenie chorobowe, oprócz określenia zasad jego ustalania, przewidział jednak okoliczności, w których prawo do świadczenia chorobowego przysługuje już od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego. Jest to możliwe m.in. wówczas, gdy niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy. Kwestię tę reguluje art. 4 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową. Jednocześnie w art. 3 pkt 5 tej ustawy wyjaśniono, co należy rozumieć pod pojęciem wypadku w drodze do pracy lub z pracy. Chodzi tu o zdarzenie, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia chorobowego, uznane za wypadek na zasadach określonych w przepisach o emeryturach i rentach z FUS (patrz ramka).
100% wysokość świadczenia
Po wypadku w drodze do lub z pracy przysługuje również wyższe świadczenie niż za okres „zwykłej” niezdolności do pracy. Zamiast bowiem 80% czy nawet 70% wypłacane jest ono w wysokości 100% podstawy wymiaru świadczenia. Dotyczy to zarówno wynagrodzenia chorobowego, jak i zasiłku chorobowego.
Jeśli jednak po wyczerpaniu zasiłku chorobowego pracownik będzie nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy i na tę okoliczność zostanie mu przyznane przez ZUS świadczenie rehabilitacyjne, będzie ono wypacane już na ogólnych zasadach określonych w art. 19 ustawy zasiłkowej, tj. w wysokości:
- 90% ewentualnie zwaloryzowanej podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – za okres pierwszych trzech miesięcy oraz
- 75% tej podstawy za pozostały okres.
Późniejsze następstwa wypadku
Prawo do zasiłku/wynagrodzenia chorobowego od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego, w wysokości 100% podstawy wymiaru świadczenia przysługuje także wówczas, gdy niezdolność do pracy wynika z późniejszych następstw zaistniałych w stanie zdrowia w związku ze stwierdzonym wcześniej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy. W takim przypadku jednak związek tej niezdolności do pracy z wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy powinien zostać stwierdzony przez lekarza zaświadczeniem lekarskim.
Dla ubezpieczonych z więcej niż jednego tytułu
Jeżeli niezdolność do pracy powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy, a pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy z więcej niż jednego tytułu (np. jest zatrudniony w dwóch zakładach pracy), z każdego z tych tytułów powinien otrzymać świadczenie w wysokości 100%.
Dowodem stanowiącym podstawę przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru u drugiego płatnika zasiłku (pracodawcy), jest kopia karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy potwierdzona przez płatnika składek, za zgodność z oryginałem.
Karta wypadku w drodze do pracy lub z pracy dostępna jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale BHP.
Bez odszkodowania
Pracownik, który uległ wypadkowi w drodze do lub z pracy, nie może jednak liczyć na wypłatę jednorazowego odszkodowania, o którym mowa w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Świadczenie to jest bowiem obecnie przyznawane wyłącznie w związku z wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.
| Uznanie zdarzenia za wypadek w drodze do lub z pracy
Za wypadek w drodze do lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego (odpowiednio chorobowego), jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Przy czym uznaje się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, jeżeli, mimo że droga została przerwana, przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a także wówczas, gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla ubezpieczonego, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza. Za drogę do lub z pracy uważa się, oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu, również drogę do miejsca lub z miejsca:
Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku w drodze do lub z pracy w stosunku do ubezpieczonych, będących pracownikami dokonują pracodawcy w karcie wypadku w drodze do pracy lub z pracy. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368)
autor: Bożena Dziuba
Gazeta Podatkowa nr 71 (1425) z dnia 2017-09-04
Komentarz do ustawy zasiłkowej – część II. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl
