Gazeta PodatkowaUprawnienia, jakie przysługują zamawiającemu w razie ujawnienia się wad dzieła, zostały określone w Kodeksie cywilnym. Mają one również zastosowanie do umów o roboty budowlane. W pierwszej kolejności należy jednak zawsze przeanalizować treść umowy. W umowie można bowiem zmodyfikować zasady odpowiedzialności z rękojmi za wady.

Uprawnienia z rękojmi

Żądania przysługujące zamawiającemu w razie wad dzieła zostały określone w art. 637 Kodeksu cywilnego. Mowa w nim o żądaniu usunięcia wad, uprawnieniu do odstąpienia od umowy oraz żądaniu obniżenia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku. Ponieważ w umowie można zmodyfikować zasady odpowiedzialności z rękojmi, a nawet całkowicie taką odpowiedzialność wyłączyć, zawsze należy najpierw szczegółowo przeanalizować treść umowy.

Trzeba też pamiętać o tym, że przepisy o rękojmi nie mają zastosowania do umów przedsiębiorców z konsumentami – uprawnienia konsumentów zawarte są w ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej… (Dz. U. z 2002 r. nr 141, poz. 1176 ze zm.) i nie można ich ograniczać ani wyłączać w umowie.

Wady istotne i nieistotne

Jeżeli dzieło ma wady, zamawiający może żądać ich usunięcia, wyznaczając w tym celu przyjmującemu zamówienie odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu nie przyjmie naprawy. Przyjmujący może odmówić naprawy, gdyby wymagała nadmiernych kosztów.

Z uprawnienia do odstąpienia od umowy można skorzystać wtedy, gdy wady usunąć się nie dadzą albo gdy z okoliczności wynika, że przyjmujący zamówienie nie zdoła ich usunąć w odpowiednim czasie. Jest jeszcze dodatkowy warunek – wady muszą być istotne. W szczególności wadą istotną jest taka, która wyłącza normalne korzystanie z rzeczy zgodnie z celem umowy, odbiega w sposób zasadniczy od cech funkcjonalnych, estetycznych właściwych danemu dziełu, znacznie obniża wartość, albo polega na znacznym odstępstwie od zamówienia. Nie można więc odstąpić od umowy, gdy wady nie są istotne, nawet, gdy są one nieusuwalne. Gdy istotne wady dzieła są nieusuwalne lub nie dadzą się usunąć w odpowiednim czasie, skuteczność odstąpienia od umowy o dzieło nie jest uzależniona od wcześniejszego wyznaczenia terminu do usunięcia wad – uznał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 kwietnia 2003 r., sygn. akt II CKN 1417/00.

Z żądaniem obniżenia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku można wystąpić wtedy, gdy wady są nieusuwalne, ale nie są one istotne. Można też żądać obniżenia wynagrodzenia w przypadku wad usuwalnych – o ile przyjmujący zamówienie nie usunął wad w terminie wyznaczonym przez zamawiającego.

Należy pamiętać o krótkich terminach na wykonanie uprawnień z rękojmi. Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasają po upływie roku, a gdy chodzi o wady budynku – po upływie lat trzech, licząc od dnia, kiedy dzieło zostało wydane (art. 568 § 1 K.c. w zw. z art. 638 K.c.).

Usunięcie wad dzieła

Wątpliwości budzi możliwość żądania na drodze sądowej nakazania przyjmującemu zamówienie usunięcia wad dzieła. W uchwale z dnia 15 lutego 2002 r., sygn. akt III CZP 86/01, Sąd Najwyższy stwierdził, że jeżeli przyjmujący zamówienie nie usunął skutecznie wad dzieła w wyznaczonym terminie, zamawiający nie może żądać upoważnienia przez sąd do usunięcia wad na koszt przyjmującego zamówienie. Sąd Najwyższy wskazał na inne rozwiązanie – domaganie się obniżenia wynagrodzenia. Stwierdził, że możliwość obniżenia wynagrodzenia należnego za wykonanie wadliwego dzieła, aczkolwiek ograniczona do sytuacji, gdy wady nie są istotne, jest dogodniejsza dla zamawiającego niż domaganie się na drodze sądowej upoważnienia do usunięcia wad na koszt przyjmującego zamówienie. Skorzystanie z tej możliwości nieuchronnie łączy się z uciążliwością prowadzenia postępowania sądowego i nie wyklucza mogącej nieraz wystąpić potrzeby wytoczenia przed sądem kolejnej sprawy o zwrot poniesionych kosztów usunięcia wad.

Roboty budowlane

Omówione przepisy o rękojmi za wady znajdują się wśród przepisów regulujących umowę o dzieło. Mają one jednak odpowiednie zastosowanie do umowy o roboty budowlane. Wynika to z art. 656 K.c., zgodnie z którym m.in. do skutków wykonywania przez wykonawcę robót w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, do rękojmi za wady wykonanego obiektu stosuje się odpowiednio przepisy o umowie o dzieło.

 

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.)

 

autor: Andrzej Janowski

Gazeta Podatkowa nr 86 (1023) z dnia 2013-10-28

Podatki dochodowe w najnowszych interpretacjach izb skarbowych. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>