Coraz więcej polskich firm zatrudnia obcokrajowców. Zazwyczaj są to osoby, które przyjechały do naszego kraju wyłącznie w celach zarobkowych. Sposób opodatkowania uzyskiwanych przez nie wynagrodzeń oraz zakres związanych z nimi obowiązków płatnika pdof uzależniony jest od szeregu czynników.
Ustalenie obowiązku podatkowego
Zakres obowiązku podatkowego osoby fizycznej zależy od miejsca jej zamieszkania. Dla celów podatkowych osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w Polsce, gdy posiada tu centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym (art. 3 ust. 1a ustawy o pdof). Stąd dla uznania, że dana osoba ma miejsce zamieszkania w Polsce, wystarczy spełnienie jednego z tych warunków.
Osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce podlega w kraju obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów), bez względu na miejsce położenia źródeł ich powstawania. To oznacza, że ma ona w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy (art. 3 ust. 1 ustawy o pdof). Natomiast gdy dana osoba nie ma na terytorium Polski miejsca zamieszkania, to podlega obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski (ograniczony obowiązek podatkowy) – art. 3 ust. 2a ustawy o pdof.
Do dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski zalicza się w szczególności dochody (przychody) z pracy wykonywanej na jej terytorium na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia.
Stąd niezależnie od tego, czy dana osoba ma miejsce zamieszkania w Polsce, czy też nie, wykonując w Polsce pracę i z tego tytułu osiągając tu dochody, podatek od tych dochodów płaci w Polsce.
Uregulowania umów międzynarodowych
Podstawową regułą przyjmowaną w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania jest opodatkowanie dochodu z pracy najemnej w państwie, w którym praca jest rzeczywiście wykonywana. W efekcie uposażenia, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w jednym z umawiających się państw otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że praca najemna jest wykonywana w drugim umawiającym się państwie. Jeżeli praca najemna jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim państwie.
Na zasadzie wyjątku wynagrodzenie otrzymywane przez pracownika będącego rezydentem jednego państwa za pracę najemną wykonywaną na terytorium drugiego państwa podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym państwie, jeżeli:
- odbiorca wynagrodzenia przebywa w drugim państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu rozpoczynającego się lub kończącego się w danym roku podatkowym i
- wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim państwie, i
- wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim państwie.
W efekcie wynagrodzenie osoby posiadającej miejsce zamieszkania poza granicami Polski z tytułu pracy wykonywanej w Polsce na podstawie umowy o pracę podlega opodatkowaniu w Polsce. Opodatkowane jest ono na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej. W konsekwencji podmiot zatrudniający obcokrajowca na umowę o pracę jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych zobowiązany jest do obliczenia i pobrania od należności mu wypłacanych (stawianych do dyspozycji) zaliczek na podatek.
Zaliczka na podatek
Płatnicy wskazani w art. 31 ustawy o pdof zobowiązani są do poboru i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych będących obcokrajowcami, które uzyskują od nich dochody ze stosunku pracy. Sposób ich poboru wskazany został w art. 32 ustawy o pdof i jest on taki sam jak w przypadku zatrudnienia polskich pracowników.
W konsekwencji pracodawca będący płatnikiem oblicza zaliczki na podatek dochodowy od dochodu rozumianego jako przychody ze stosunku pracy, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o pdof, pomniejszonego o odpowiednie koszty uzyskania przychodu oraz potrącone przez siebie w danym miesiącu ze środków podatnika składki na ubezpieczenia społeczne. Przychody pracownika w walucie obcej przelicza się przy tym na złote według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (art. 11a ustawy o pdof). Samą zaliczkę natomiast pomniejsza o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, o której mowa w art. 27 ust. 1b pkt 1 ustawy o pdof, tj. 46,33 zł (jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży mu PIT-2) oraz pobraną ze środków podatnika składkę zdrowotną (nie więcej niż 7,75% podstawy wymiaru tej składki). Zaliczkę tę płatnik powinien przekazywać do 20. dnia następnego miesiąca na rachunek urzędu skarbowego, właściwego według swojego miejsca zamieszkania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną – według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.
Obowiązki informacyjne
Płatnik powinien przekazać roczną informację PIT-11 podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu zasadniczo po zakończeniu roku podatkowego. Gdy podatnik nie ma miejsca zamieszkania w Polsce, informację tę należy przekazać do urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych z końcem stycznia następnego roku – gdy przekazywana jest do urzędu skarbowego w formie papierowej lub z końcem lutego – gdy przekazywana jest do urzędu skarbowego w formie elektronicznej. W tym drugim terminie przekazuje ją również podatnikowi. Jeżeli jednak obowiązek poboru zaliczek ustanie w ciągu roku i pracownik złoży pisemny wniosek o przekazanie mu PIT-11, to pracodawca powinien tę informację sporządzić i przekazać w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku podatnikowi i urzędowi skarbowemu.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.)
autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa nr 82 (1436) z dnia 2017-10-12
Korekty błędów popełnionych w księgach rachunkowych. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl
