Opodatkowaniu podatkiem VAT, co do zasady, podlega odpłatna dostawa towaru na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Ustawodawca przewidział jednak pewne wyjątki od tej reguły.

Nieodpłatna dostawa towarów

Jak wynika z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, nieodpłatne przekazanie towarów podlega opodatkowaniu VAT, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Ustawodawca dodatkowo sprecyzował, że w szczególności chodzi tu o przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste m.in. podatnika lub jego pracowników oraz wszelkie inne darowizny.

Oznacza to, że nieodpłatne przekazanie towarów podlega opodatkowaniu podatkiem VAT tylko wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy ich nabyciu.

Prezenty

Zasady tej nie stosuje się jednak do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to nastąpi na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (art. 7 ust. 3 ustawy).

Przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

1) o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;

2) których przekazania nie ujęto w powyższej ewidencji, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.

Wynika to z art. 7 ust. 4 ustawy o VAT.

Przy czym przez osobę, o której mowa w powołanym przepisie, należy rozumieć dowolny podmiot, któremu przekazywany jest prezent o małej wartości. Obdarowanym może być więc zarówno osoba fizyczna, jak i spółka itd. Natomiast limit 100 zł oznacza wartość netto.

Opodatkowaniu podatkiem VAT nie podlega zatem przekazanie towarów, których jednostkowa cena nabycia towaru lub jednostkowy koszt wytworzenia nie przekracza 10 zł. Nie jest również opodatkowane przekazanie prezentów, których wartość mieści się w przedziale od 10,01 zł do 100 zł, jednak pod warunkiem prowadzenia dodatkowej ewidencji osób obdarowanych. Jeżeli wartość przekazanego towaru przekracza 100 zł, podatnik ma obowiązek opodatkować wartość nieodpłatnego świadczenia.

Zdaniem organów podatkowych opodatkowaniu VAT nie podlega również nieodpłatne przekazanie drukowanych materiałów promocyjnych (reklamowych), jeśli nie przedstawiają wartości użytkowej dla „obdarowanego” (np. gazetki z bieżącą ofertą sprzedawcy, które służą jedynie zapoznaniu się przez potencjalnego nabywcę towaru z asortymentem oferowanym do sprzedaży).

Jeśli jednak przedmiotem nieodpłatnej dostawy będzie długopis, kalendarz, notes, parasol czy T-shirt z nadrukiem reklamowym, to należy przyjąć, że taki towar dla nabywcy będzie miał już wartość użytkową.

W świetle powyższego, aby stwierdzić, czy nieodpłatne przekazanie towarów podlega opodatkowaniu VAT, należy ustalić, czy przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia oraz czy takie przekazanie ma związek z działalnością gospodarczą podatnika.

Ujednolicone przepisy w sprawie VAT dostępne są w serwisie www.przepisy.gofin.pl.

Próbka

Przez próbkę rozumie się identyfikowalny jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika:

1) ma na celu promocję tego towaru oraz

2) nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru (art. 7 ust. 7).

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 30 września 2010 r., sygn. akt C-581/08, zdefiniował próbkę jako egzemplarz okazowy produktu, mający na celu promocję jego sprzedaży i pozwalający na ocenę jego cech i właściwości bez wykorzystania końcowego innego niż nieodłącznie powiązane z takimi działaniami promocyjnymi. Prawo krajowe nie może ograniczyć tego pojęcia w sposób ogólny jedynie do egzemplarzy okazowych mających postać inną niż przeznaczona do sprzedaży lub jedynie do pierwszego z serii jednakowych egzemplarzy okazowych przekazywanych przez podatnika na rzecz tego samego odbiorcy bez uwzględnienia charakteru przedstawianego produktu oraz okoliczności gospodarczych właściwych dla każdej czynności przekazania egzemplarzy okazowych.

W interpretacji indywidualnej z dnia 31 października 2017 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.321.2017.2.MT, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wyjaśnił, że nieodpłatne przekazanie w celach promocyjno-reklamowych próbek, umożliwiających klientom (potencjalnym klientom) poznanie właściwości i efektów działania towarów oferowanych przez podatnika, a dzięki temu wychwycenie ich zalet lub wad oraz różnic w porównaniu z innymi produktami dostępnymi na rynku, stanowi przekazanie próbek i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Organ podatkowy zauważył, że o uznaniu towaru za próbkę, obok innych przesłanek, decyduje brak charakteru handlowego przekazania, oceniany ze względu na ilość lub wartość przekazywanych przez podatnika próbek. Kryteria te należy przy tym odnieść do próbek towarów przekazywanych przez podatnika danemu odbiorcy w danym okresie.

Jak wyjaśnił organ podatkowy, w sytuacji gdy pokrywają one lub mogą pokryć – ze względu na swoją ilość lub wartość – potencjalne zapotrzebowanie odbiorcy na dany towar lub część tego zapotrzebowania, eliminując lub ograniczając potrzebę dokonania zakupów tego towaru, uznać należy, że wspomniana przesłanka nie jest spełniona, a co za tym idzie – nie ma również zastosowania wyłączenie z opodatkowania w oparciu o art. 7 ust. 3 ustawy o VAT, który jako przepis szczególny i wyjątkowy nie powinien być interpretowany w sposób prowadzący do rozszerzenia zakresu jego stosowania.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.)

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 21 (1478) z dnia 2018-03-12

GOFIN poleca praktyczny serwis internetowy www.UrlopyPracownicze.pl